Page 20 - ayt_edebiyat_konsensus

Divan Edebiyatı Test - 19
6. Divan şairleriyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi 9. Divan şiirinin kuruluşu kesin kurallara bağlanmıştır. Şi-
yanlıştır? irin biçimini oluşturan ---- olarak çoğunlukla beyit kul-
lanılmış; vezin olarak ----, kafiye olarak ise genellikle
A) Duygu ve düşüncelerini kalıplaşmış sözlerle dile ---- kafiye kullanılmıştır.
getirmişlerdir.
B) Şiirlerini “divan” denen el yazması kitaplarda topla- Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıda-
mışlardır. kilerden hangileri getirilmelidir?
C) Şiirinde redif ve kafiyeye gerekmedikçe yer verme- A) nazım türü – aruz – cinaslı ve tunç
mişlerdir.
B) nazım birimi – aruz – tam ve zengin
D) Arap ve Fars edebiyatının etkisi altında kalmışlardır.
C) nazım biçimi – hece – yarım ve tam
E) Kendi sanat güçlerini eserlerinde göstermeyi amaç- D) kalıplaşmış söz – hece – redif ve tam
lamışlardır.
E) nazım şekli – serbest müstezat – yarım ve zengin

10.
7. Divan şiiriyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
yanlıştır?
A) Aruz ölçüsü kullanılmıştır.
B) Çoğunlukla yarım ve cinaslı uyak kullanılmıştır. YAYINEVİ
C) Bütün güzelliğine değil, parça güzelliğine önem Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han-
verilmiştir.
gisi getirilmelidir?
D) Hem beyit hem de dörtlük nazım birimi kullanılmış-
tır. A) san B) lakap C) unvan
EDİTÖR
E) Söz sanatlarına yoğun bir şekilde yer verilmiştir. D) rumuz E) mahlas

11. Öyle ser-mestem ki idrâk etmezem dünyâ nedür
Men kimem sâkî olan kimdür mey ü sahbâ nedür
8.
(I) Divan edebiyatı, Türklerin İslam dinini kabul Gerçi cânândan dil-i şeydâ içün kâm isterem
etmelerinden sonra oluşmuş bir edebiyattır. (II) Sorsa cânân bilmezem kâm-ı dil-i şeydâ nedür
Bundan dolayı din, Allah, peygamber, tasavvuf
gibi konular bu edebiyatta önemli bir yer tutar. (III) Vasldan çün âşık-ı müstâğni eyler bir visal
Divan şairleri, mecazi aşk olarak nitelenen birey- Âşıka mâşuktan her dem bu istiğnâ nedür
sel aşkı asla dile getirmemişlerdir. (IV) Leyla ile
Mecnun aşkında olduğu gibi, mecazi aşk çoğun- Bu dizeler, divan şiiriyle ilgili olarak aşağıda verilen
lukla Allah aşkına yani hakiki aşka dönüşür. (V) özelliklerden hangisine örnek oluşturmaz?
Bazen de eğitici, öğretici, yol gösterici ve tarihî
konular da divan şiirinde kendine yer bulmuştur. A) Mazmunlara yer verme
B) Ritim ve ahengi önemseme
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde C) İstanbul Türkçesiyle yazılma
bilgi yanlışı vardır?
D) Sanatsal söyleyişe başvurma
A) I B) II C) III D) IV E) V E) Farsça tamlamalar kullanma

Nazım Türü: Nazım şeklinin konusuna göre çeşididir. Örneğin “kaside” nazım şek- Medhiye: Padişah başta olmak üzere, din ve devlet büyüklerini övmek için yazı-
li, “naat” ise nazım türüdür. lan şiirlerdir.
DİVAN EDEBİYATI NAZIM TÜRLERİ Hicviye: Herhangi bir kişiyi ya da düşünceyi yermek amacıyla yazılan şiirlerdir.
Tevhid: Allah’ın birliğini ve yüceliğini konu edinen şiirlerdir. Fahriye: Şairin kendisini övdüğü şiirlerdir.
Münacat: Allah’a yalvarıp yakarmak, ondan af dilemek için yazılan şiirlerdir. Bu nazım türleri, genellikle kaside nazım şekliyle yazıldığı için bunlara “kaside tür-
leri” de denmektedir.
Naat: Hazreti Muhammed’i övmek için yazılan şiirlerdir.
Nazım Şekli (Biçimi): Şiirlerin ölçüsü, uyak düzeni, nazım birimi gibi biçimsel un-
Mersiye: Ölen kişilerin ardından söylenen yas şiirleridir. surlarla kazandığı dış özelliğin genel adıdır.
42