Page 184 - tyt_tek_kitap_konu

824 YÖNETİCİ MOLEKÜLLER, PROTEİN SENTEZİ VE ENZİMLER
2) RNA ‘nın Ç eşitleri
DNA ÖNA
Mesajcı (elçi) RNA (mRNA)
Ɖ Hücredeki toplam RNA’ların %5’ini oluşturur. İki iplikli olup tek çeşittir. Tek iplikli olup üç çeşittir.
Ɖ Protein sentezi için gerekli şifreyi DNA’dan alır ve (mRNA, rRNA, tRNA)
ribozoma taşır.
Ɖ DNA’nın anlamlı zinciri üzerinden sentezlenir. Hidrojen bağı taşır. Hidrojen bağı taşımaz.
Ɖ Hücrede her farklı protein çeşidi için farklı bir mRNA
tekrar tekrar kullanılır. Eğer proteinden tekrar sentez-
lenmeyecekse mRNA parçalanır. Şekeri deoksiriboz olup Şekeri ribozdur. Deok-
ribozdan bir eksik oksijeni siribozdan bir oksijeni
YAYINEVİ
Ɖ Protein sentezinde DNA ‘dan mRNA sentezine trans- vardır. fazladır.
kripsiyon denir. mRNA üzerindeki üçlü nükleotit grup-
larına kodon denir. Her bir kodon bir amino asiti şifre- Adenin, timin, guanin ve Adenin, urasil, guanin ve
ler. (Stop kodonu hariç) sitozin bazlarını kullanır. sitozin bazlarını kullanır.

Ɖ Sentezlenecek proteine göre kodon sayısı ve sırası
farklılık gösterir.
Kendini eşler. İhtiyaca göre DNA tara-
Taşıyıcı RNA (tRNA) fından sentezlenir.
Aminoasitin
bağlandığı yer
GENETİK ŞİFRE VE PROTEİN SENTEZİ
EDİTÖR
Ɖ Bütün canlı hüreler, DNA şifrelerine uygun proteinleri
Hidrojen bağları
sentezlemek zorundadır.
Ɖ Protein sentezi hücrede ribozom organelinde gerçek-
leşir.
Antikodon kısmı
Ɖ Protein sentezinde kullanılan amino asitler üçlü nük-
Ɖ Hücredeki toplam RNA’ların %15’ini oluşturur. leotit gruplarına göre şifrelenir. O halde;
Ɖ Protein sentezi için gerekli aminoasitleri ribozoma 3 nükleotit = genetik kod = kodon = antikodon =
taşır. 1 aminoasit

Ɖ DNA’nın tamamlayıcı ipliği üzerinden sentezlenir. Ɖ 3 nükleotit DNA’da ise → KOD (Genetik şifre)
Ɖ Hidrojen bağı taşıyan tek RNA çeşididir. mRNA’da ise → KODON
tRNA’da ise → ANTİKODON
Ɖ mRNA ile uyum sağlayan üçlü nükleotit grubuna anti-
kodon denir. Diğer ucunda ise bir çeşit amino asiti Ɖ Protein sentezinde DNA, mRNA ve tRNA arasındaki
taşıyan kısım bulunur. dönüşüm aşağıdaki gibidir.

Ɖ Bir defada bir amino asit taşır.
Tamamlayıcı Anlamlı
Ɖ Bazı amino asitlerin birden fazla tRNA çeşidi vardır. İplik İplik
T A U A
Ɖ Bir hücrede en az 20 çeşit, en fazla 61 çeşit tRNA A T A U
Biyoloji bulunur. S S G S G S
G
G
Ribozomal RNA (rRNA) T A U A
A T A U

 


 


 

 


Ɖ Hücredeki toplam RNA’ların %80’ini oluşturur. DNA          mRNA tRNA  
Ɖ Ribozomun yapısına katılarak aminoasitleri birbirine Ɖ Protein sentezinin başlayabilmesi için başlama kodo-
bağlar (peptitleşme)
nunun (AUG), sonlanması için de stop kodonunun
Ɖ mRNA ve tRNA’nın ribozoma tutunmasını sağlar. (UAA, UGA, UAG) okunması gerekir.