Page 13 - 10-sinif-odn-biyoloji-22

¦ KALITIMIN GENEL İLKELERİ § 55
55

Lokus: Genlerin kromozom üzerinde bulunduğu noktaya denir.

Baskın (Dominant) Gen: Etkisini fenotipte daima gösteren gene denir. Büyük harfle gösterilir. A, B,
C, D gibi.

Çekinik (Resesif) Gen: Baskın genle birlikte olduğunda etkisi gizli kalan gendir. Yani fenotipte (dış görü-
nüşte) kendini göstermez. Çekinik genlerin etkisini fenotip gösterebilmesi için saf (homozigot) olması gere-
kir. Çekinik genler küçük harflerle gösterilir. a, b, c, d gibi.

Homozigot (Arı - Saf) Döl: Bir karakteri kontrol eden alel genlerin her ikisi de baskın ya da çekinik ise
bu döle homozigot döl denir. Ör: AA veya aa gibi.

Heterozigot (Melez - Hibrit) Döl: Bir karekteri kontrol eden alel genlerin biri baskın, diğeri çekinik ise
bu döle heterozigot döl denir.

Genotip (Genlerin Yapısı): Bir canlının sahip olduğu genlerin toplamıdır.

Fenotip (Dış Görünüş): Genotip ve çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya çıkan dış görünüşe denir.
Örneğin:

Genotip Fenotip
K → Kahverengi göz rengi KK Kahverengi göz rengi

Kk Kahverengi göz rengi

k → Mavi göz rengi kk Mavi göz rengi

Bağlı Gen: Bir kromozom üzerinde birden fazla genin bulunmasına denir.

a b c A, B ve C bağlı genlerdir.

A B C a, b ve c bağlı genlerdir.

Bağımsız Gen: Genlerin farklı kromozomlar üzerinde bulunmasıdır.

a b c A, B ve C bağımsız genlerdir.

A B C a, b ve c bağımsız genlerdir.

Gamet (Üreme Hücresi - Eşey Hücresi): Mayoz bölünme sonucu oluşan hücrelere denir. Haploit (n)
kromozom sayısına sahiplerdir. Her gamette alel genlerden sadece bir tanesi bulunur.

P (Parental) Çaprazlama: Anne baba çaprazlamasıdır.

EDİTÖR YAYINEVİ