Page 15 - 10-sinif-odn-biyoloji-22

¦ KALITIMIN GENEL İLKELERİ § 65
65

œ Çözüm: MN x MM MN → 1 

MM MM MN MN 2  11 1 olur.
x =


1 1 Kız olma ihtimali → 1 22 4
2 2 2  

NOTOT
N
y Eş baskınlıkta kontrol çaprazlaması yapılamaz. Eş baskınlıkta, fenotip oluşma görülmez.
Heterozigot bireyler hem annenin hem de babanın fenotipini gösterirler.

ÇOK ALELLİLİK (MULTİPL)

* Bazı karakterler ikiden fazla alel gen ile kontrol edilebilir. Böyle bir karakteri oluşturan alel
çeşidinin ikiden fazla olmasına çok alellilik denir.

* Bir karakterin kaç aleli olursa olsun diploit canlılar bunlardan en fazla ikisine, haploit canlılar
ise bir tanesine sahiplerdir.
* Çok alelliğe kan grubu, Himalaya tavşanındaki kürk renkleri örnek verilebilir.

Tavşanda çok alellik

Siyah Gümüşi Himalaya Albino
NOTOT
N
y Çok alellikte genotip çeşidi şu formül ile bulunur. n = Alel sayısı olsun.
y Genotip çeşidi = n(n + 1)
2
y Fenotip çeşit sayısı, alel sayısı ile eş baskınlık sayısının toplamına eşittir.

œ Örnek: Dört alel ile kontrol edilen bir œ Örnek: Beş alel gen ile kontrol edilen bir
karakterin alelleri arasındaki baskınlık durumu karakterin alelleri arasındaki baskınlık durumu
A > A > A > A şeklindedir. A > A > A > A > A şeklindedir.
1 2 3 4 1 2 3 4 5
Buna göre bu karakterlerle ilgili bir popülas- Buna göre A fenotipinde olan bir bireyin
3
yonda bulunabilecek fenotip ve genotip çeşidi homozigot genotipte olma ihtimali kaçtır?
sayısı kaçtır? œ Çözüm: A fenotipinde olduğuna göre;
3
A A , A A , A A genotipli olmalıdır. Soru-
œ Çözüm: Fenotip çeşidi alel gen sayısına eşit 3 3 3 4 3 5
olduğundan 4’tür. muzda homozigot genotipli olma ihtimali sorul-
+
n(n 1) 4 5 
Genotip çeşidi = − = 10 1
2 2 duğu için (A A ) cevabımız olur.
3
3 3
EDİTÖR YAYINEVİ