Page 17 - 8-sinif-vip-turkce-konu-22

¦ PARÇADA ANLAM § 93
93

PARAGRAFTA DUYULAR

* Parçada yazar “görme, işitme, dokunma (hissetme), tatma, koklama” duyularından yararlanabilir.

œ Örnek: Bu mahallede oturanlar yaz sabahları ağaçlara yuva yapan bülbüllerin sesleriyle ve mis gibi
kokan çiçeklerle uyanırlar. Ancak güneş, perdeleri aralayıp odalara sızdığında duyulan sadece kuş ses-
leri değildir. Çocuklar uyanmış ve cıvıl cıvıl sesleriyle sokakta oynamaya başlamışlardır.

œ Çözüm: Yukarıdaki paragrafta yazar “görme, işitme, koklama” duyularından yararlanmıştır.

PARAGRAFIN ANLATIM ÖZELLIKLERI

ANLATIM BIÇIMLERI

* Yazarın duygu ve düşüncelerini ya da bir olayı anlatırken kullandığı yöntemlerdir.

BETIMLEME (BETIMLEYICI ANLATIM) bile. Ormanın içine doğru kilometrelerce uza-
yıp giden toprak bir yol... Çevredeki çiçeklerin
* Varlıkların okuyucunun gözünde, zihninde insanı bayıltıcı kokusu ve kuşların tatlı nağme-
canlanacak şekilde ayırt edici nitelikleriyle
resim çizer gibi anlatılmasına betimleyici leri...
anlatım (tasvir etme) denir. œ Çözüm: Bu parçada ormanın içindeki bir
yerin betimlemesi yapılmıştır. Yazar bunu
* Betimlemede gözlem esastır. yaparken kendi yorumunu da katmıştır.

* Gözlemle elde edilen bilgiler açık, sade ve
anlaşılır bir dille okuyucunun gözünde canla-
nacak şekilde anlatılır. ÖYKÜLEME (ÖYKÜLEYICI ANLATIM)

* Betimlemede yazar, tasvir edeceği varlığı * Tasarlanmış veya yaşanmış bir olayın başka-
kendi bakış açısına, kendi görüş ve değerlen- larına sözle ya da yazıyla anlatıldığı anlatım
diriş biçimine göre anlatır, betimlemeye kendi biçimine öyküleme (hikâye etme) denir. Öykü-
yorumunu katabilir. lemede olaylar, kişi veya kişilerin başından

* Bu anlatımda niteleyici sözcüklerden (sıfat, belli bir yerde ve belli bir zamanda geçer.
zarf türündeki sözcükler) sıklıkla faydalanı-
lır. œ Örnek: Derse geç kalmıştım. Hemen bir
taksi tuttum. Taksici beni derse yetiştirmek
* Betimleyici anlatım, genellikle olay anlatan için biraz hızlı sürdü. Önümüzde giden araç ani
metinlerde ve öyküleyici anlatımla birlikte fren yapınca ona arkadan çarptık. Bereket,
kullanılır. taksici hemen frene basmıştı da çarpışma
hafif oldu. Tabii ben de derse yetişemedim.
œ Örnek: Başımızın üstünde her zaman yeşil,
iğne yapraklı dallardan örülü bir çatı var. Dallar œ Çözüm: Bu parçada kişi, okula giderken
öylesine sık ki güneş ışığı aşağıya süzülemiyor başına gelenleri hikâyeleştirerek anlatmıştır.

EDİTÖR YAYINEVİ