Page 15 - 8-sinif-vip-turkce-konu-22

¦ YAZIM KURALLARI § 67
67

Yiyecek, içecek adlarından biriyle kurulan birle- » su altı, yer altı (yüzey); böbrek üstü bezi,
şik kelimeler: tepe üstü (en yüksek nokta) vb.
» maden suyu; beyaz peynir; Adana kebabı, Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış,
tas kebabı; Kemalpaşa tatlısı vb. orta, büyük, küçük, sağ, sol, peşin, bir, iki, tek,
çok, çift sözlerinin başa getirilmesiyle oluştu-
Zamanla ilgili birleşik kelimeler:
rulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır:
» bağ bozumu, gece yarısı, gün ortası, hafta
başı, hafta sonu vb. » alt yazı; üst kat; ana dili; ön söz; art niyet;
arka plan; yan etki; karşı görüş; iç tüzük; dış
Gök cisimleriyle ilgili birleşik kelimeler:
hat; orta oyunu; büyük dalga; küçük parmak;
» Çoban Yıldızı, Kervan Yıldızı, Kutup Yıldızı, sağ bek; sol bek; peşin fikir; bir hücreli; iki
kuyruklu yıldız; gök taşı, meteor taşı vb. eşeyli; tek hücreli; çok hücreli; çift ayaklılar vb.
Organ veya organ yerine geçen sözlerden biriyle
kurulan birleşik kelimeler:
» patlak göz; aşık kemiği, elmacık kemiği vb. ALINTI KELIMELERIN YAZIMI

-r / -ar / -er, -maz / -mez ve -an / -en Alıntı kelimelerin yazımıyla ilgili bazı noktalar
sıfat-fiil ekleriyle kurulan sıfat tamlaması * aşağıda gösterilmiştir:
yapısındaki birleşik kelimeler ayrı yazılır:
» Çift ünsüz harfle başlayan Batı kökenli alın-
» çalar saat, çıkar yol; çıkmaz sokak, görün- tılar, ünsüzler arasına ünlü konulmadan yazılır.
mez kaza; akan yıldız, uçan daire vb.
» gram, grup, Hristiyan, kral, kredi, kritik,
Renk sözü veya renklerden birinin adıyla kurul- plan, pratik, problem, profesör, program,
muş isim tamlaması yapısındaki renk adları ayrı proje, protein, prova, psikoloji, slogan, spi-
yazılır: ker, spor, staj, stil, stüdyo, trafik, tren vb.
» bal rengi, gümüş rengi, portakal rengi,
ateş kırmızısı, gece mavisi, limon sarısı vb. N
NOTOT
Yer adlarında kullanılan batı, doğu, güney, y Bu tür birkaç alıntıda, söz başında veya iki
kuzey, güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı, kuzey- ünsüz arasında bir ünlü türemiştir. Bu ünlü
doğu, aşağı, yukarı, orta, iç, yakın, uzak keli- söylenişte de yazılışta da gösterilir.
meleri ayrı yazılır:
» iskele, iskelet, istasyon, kulüp vb.
» Batı Trakya, Doğu Anadolu, Güney Kutbu,
Kuzey Amerika, Güneydoğu Anadolu; Aşağı İçinde yan yana iki veya daha fazla ünsüz
Ayrancı, Yukarı Ayrancı, Orta Asya, İç Asya, * bulunan Batı kökenli alıntılar, ünsüzler ara-
Yakın Doğu, Uzak Doğu vb. sına ünlü konulmadan yazılır.

Dış, iç, sıra sözleriyle oluşturulan bir leşik kelime » alafranga, apartman, biyografi, elektrik,
ve terimler ayrı yazılır: kilogram, orkestra, paragraf, telgraf vb.

» ahlak dışı, din dışı, yasa dışı; ceviz içi, hafta
içi, yurt içi; aklı sıra, peşi sıra, yanı sıra vb. * İki ünsüzle biten Batı kökenli alıntılar,
Somut olarak yer belirten alt ve üst sözleriyle ünsüzler arasına ünlü konmadan yazılır.
oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır: » film, lüks, modern, psikiyatr, slayt, teyp vb.

EDİTÖR YAYINEVİ