Page 9 - 9-sinif-protokol-fizik-22

2. ÜNİTE
MADDE VE ÖZKÜTLE TEST - 1 21

Madde: Kütlesi, hacmi, eylemsizliği olan tanecikli yapıdaki her şeye Küre Silindir
madde denir. Maddenin bulunduğu fiziksel haller; katı, sıvı, gaz ve
plazma halinde bulunur. r
r
Cisim: Maddenin şekil almış biçimine denir. h

Maddenin Ortak Özelikleri 4 3
2
V = π.r V = π.r .h
Maddelerin bazı özellikleri (kütle, hacim, eylemsizlik, tanecikli yapı) 3
tüm maddelerde bulunur. Bu özelliklere maddelerin ortak özelliği Sıvıların Hacimlerinin Ölçülmesi
denir.
Sıvılar konuldukları kabın şeklini alırlar. Bu sebeple sıvıların hacmi
Kütle: Cismin sahip olduğu madde miktarına denir. Kütle hem temel ölçekli kaplarla ölçülür. Laboratuvarlarda ise dereceli silindir olarak
büyüklük hem de skaler büyüklüktür. adlandırılan üzeri bölmelendirilmiş kaplar kullanılır.
Hacim: Maddenin boşlukta kapladığı yere hacim denir. "V" harfi Düzgün Şekli Olmayan Katı Cisimlerin Hacimlerinin Ölçülmesi
ile gösterilir. Türetilmiş büyüklüktür. Skaler büyüklük olarak kabul
edilir. Düzgün geometrik şekli olmayan bir cismin hacmi dereceli kap ya
da taşırma kaplarındaki sıvılar yardımıyla bulunur. Düzgün şekli
NOT: Genellikle sıvılar için litre (L) sıkça kullanılan hacim ölçme olmayan katının suda çözünmemesi gerekir.
birimidir. Düzgün bir şekli olmayan katı cisimlerin hacimlerinin ölçülebilmesi
3
3
-3
1 dm = 10 m 3 1L = 1 dm = 1000 cm 3 için dereceli silindirin ya da taşırma kaplarının içine konan sıvının
3
-6
3
1 cm = 10 m 3 1L = 10 mL özkütlesi cismin özkütlesinden küçük ya da eşit olmalıdır. Aksi
taktirde doğru ölçüm gerçekleşmez.
Katıların Hacimlerinin Ölçülmesi Gazların Hacimlerinin Ölçülmesi
Gazların belirli bir hacimleri yoktur. Bulundukları kabın şeklini alırlar.
Küp, dikdörtgenler prizması, küre, silindir gibi belirli bir geometrik
şekli olan cisimlerin hacimleri matematiksel formüller yardımıyla Özkütle (Yoğunluk): Birim hacimdeki kütle miktarıdır. Skaler bir
bulunur. büyüklük olan özkütle maddeler için ayırt edici bir özelliktir. Öz
kütle "d" harfi ile gösterilir.
Küp Dikdörtgenler Prizması
Özkütle = Kütle ⇒=d m bağlantısı ile bulunur.
a c Hacim v
Bağıl Yoğunluk: Bir maddenin yoğunluğunun suyun yoğunluğuna
a a b oranına o maddenin bağıl yoğunluğu denir.
a
V = a 3 V = a . b . c d = d madde
bağıl d su

1. V hacimli kapta 4d, 2d ve d özkütleli sıvılar şekil- 2. Aynı maddeden yapılmış K küresi ile L dikdörtgen
deki gibi dengelenmiştir. prizmasının kütleleri m ve m 'dir.
L
K
K L
d h
2d h
3 cm
4d 2h
4d
2 cm
r= 2 cm 4 cm
Sıvılar homojen olarak karışırsa, karışımın Buna göre m K oranı kaçtır? (π = 3)
özkütlesi kaç d olur? m L

A) 1 B) 2 C) 11 D) 10 E) 15 A) 3 B) 1 C) 4 D) 4 E) 1
4 4 4 4 3 3 4
DATA YAYINLARI