Page 151 - 9. Sınıf Tüm Dersler Soru Bankası Mavi Kitap

DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI - ANLATIM İLKELERİ 1. ÜNİTE – 5. TEST 151

Düşünceyi Geliştirme Yolları Anlatım İlkeleri
Tanımlama: Bir varlığın, durumun, olayın ya da Akıcılık: Anlatımın sürükleyici olması, telaffuzu
eserin temel özellikleri bakımından açıklanmasıdır. kolay sözcüklerin kullanılması demektir.

Karşılaştırma: Olaylar, kişiler ya da eserlerle ilgi- Yalınlık: Duygunun, düşüncenin ya da bir gerçe-
li benzer ve farklı yönlerin dile getirilmesidir. ğin sade, süssüz bir biçimde anlatılmasıdır.

Örnekleme: Bir bilginin ya da düşüncenin daha Açıklık: Bir metinde anlatılmak istenen düşünce-
anlaşılır ve somut hâle gelmesi için örnekler ver- nin açık, anlaşılır ve net bir biçimde dile getirilme-
medir. sidir.
E) Tanık göstermeTÖR YAYINEVİ
Tanık Gösterme: Bir düşünceyi savunan yazarın; Duruluk: Anlatımda gereksiz sözlere yer verilme-
kendisiyle aynı düşüncede ve kendi alanında söz mesidir. Söylenecek sözü sembollere ve imgelere sı-
sahibi olan başka bir kişinin sözüne yer vermesidir. ğınmadan anlatmak demektir.
Sayısal Verilerden Yararlanma: Düşüncelerin Özgünlük: Anlatımın kendine has olması, başka
istatistiklerden, sayısal değerlerden yararlanılarak anlatımlara benzememesi, orijinallik anlamlarına
dile getirilmesidir. gelmektedir.
1. Güzel sanatların bir kolu olan edebiyat; olay, duy- 3. Kendi çağımızın sorumluluğunu taşıyıp “güzel ya-
gu, düşünce ve hayallerin dil aracılığıyla sözlü veya rınlar” için uğraş verdiğimiz sürece, doğa da insan
yazılı olarak biçimlendirilmesi sanatıdır. Bu sanat da mutlu bir dünyada yaşayacaktır. Bilinçli gelecek
kullanılarak ortaya konan metinlere edebî metinler kuşaklar da hem kendi çağına hem de yarınlara
denir. Edebî metinlerdeki kelime, cümle ve mısrala- yönelik bir bayrak yarışçısı sorumluluğuyla bayra-
rın önemli bir bölümü, günlük dildeki anlamlarından ğı kendilerinden sonraki kuşağa vermenin huzuru
sıyrılarak yan anlam değeri kazanır. Bu tür metinler- içinde olacaklardır. Gorki, “Kuşlar nasıl uçmak için
de imgeler ve kurmaca dünyalar oluşturulur. yaratılmışsa insanlar da mutlu olmak için yaratılmış-
Bu parçada aşağıdaki düşünceyi geliştirme yol- lardır.” der. Düş kurmak bir yana, akılsal eğitim öğre-
tim sürecini işlevselleştirirsek ne açlık ne yoksulluk
larından hangisi kullanılmıştır?
EDİ D) Örnekleme Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi-
ne de savaşlar kalır.
B) Tanımlama

A) Somutlama
C) Benzetme
ne başvurulmuştur?
B) Kişileştirme
A) Öyküleme
D) Tanımlama
C) Tanık gösterme
2. Türkiye'nin en uç noktalarından birinde bulunan E) Tartışma
Edirne'de gezilecek mekânları bir iki günde bitirmek
pek mümkün değil. Zira gezmemiz gereken yerler
arasında doğal güzelliğiyle insanı büyüleyen Meriç 4. Bir an yeryüzündeki tüm ağaçların işini gücünü bı-
Nehri ile Yayla ve Erikli sahillerinin yanı sıra Enez rakarak hep bir ağızdan yaşam şarkısını söylediğini
Kalesi, Karaağaç Tren Garı gibi yapılar da var. Hele fark ettim. Doğanın diliyle söylenen, kutsal bir şar-
bir de Mimar Sinan'ın eserlerine ayrı bir parantez kıydı bu. Anlamı sözlere sığmayan, yürek atışıyla
açmayı düşünenlerdenseniz Rüstem Paşa Kervan- söylenen bir şarkı… Başı ve sonu olmayan, anala-
sarayı'nı ve Selimiye Camii'ni gezmeden yolculu- rımızdan emanet bir ilahidir bu yaşam şarkısı. Geç
ğunuzu bitirmek istemeyeceğiniz için bu şehre üç de olsa hatırlanmış bir hayır duası, gerçekten daha
günden az zaman ayırmayın. canlı bir rüya belki de.
Bu parçanın anlatımında düşünceyi geliştirme Bu parçada düşünceyi geliştirme yollarından
yollarının hangisinden yararlanılmıştır? hangisi ağır basmaktadır?

A) Örnekleme B) Tanık gösterme A) Karşılaştırma B) Örneklendirme
C) Benzetme D) Tanımlama C) Tanık gösterme D) Tanımlama
E) Somutlama E) Açıklama