Page 22 - UZMAN ÖĞRETMENLİK MEB ÇALIŞMA KİTABI ÖZET DERS NOTLARI VE TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI

352 ÇEVRE EĞİTİMİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

TÜRKIYE’NIN BUGÜNKÜ SU IKLIMI VE SU POTANSIYELI

ź Türkiye’de çölleşmeye eğilimli araziler, ülke topraklarının yaklaşık % 30’unu, yarınemli kuraklık sınıfı ile birlikte % 60’ını oluşturur.
Türkiye’nin su iklimindeki mevsimsellik ve yıllar arası değişkenliği çok fazladır.

ź Türkiye’de kullanılabilir su tutarı toplam 112 milyar m3 (112 km3)tür ve ülke nüfusunun 2019 yılına göre toplam yaklaşık 83
milyon (83,154,997) olduğu için Türkiye’de kişi başına yıllık ortalama yaklaşık 1350 m3 kadar su düşer. Bu tutar Dünya ortala-
masının yaklaşık % 18’ine denk gelir.

İKLİM VE ÇEVRE ÜZERİNDEKİ ETKİLER

ź İklim, türlerin değişimi ve çeşitliliği üzerinde yaşamın ź Sanayi devrimi ile üretimin artması, doğal kaynakların
başlangıcından beri hep en önemli etkenlerdendir. aşırı kullanımı, şehirlerin büyümesi, oluşan zararlı atık-

ź Sanayi Devrimi ile sera gazındaki artış ve bununla geli- lar doğal çevrenin kirlenmesine neden olmuştur.
şen küresel ısınma ve olumsuz sonuçları, devletleri iklim ź Küresel iklim değişikliği, hayatın devamı için tehdit oluş-
araştırmalarına daha da yoğunlaştırmıştır. turmaktadır.

ź Devletlere, iklim değişikliği konusunda bilimsel raporlar ź Kutupların erimesi, sera gazları, deniz seviyeleri, okya-
hazırlamak için 1988 yılında Birleşmiş Milletler deneti- nus suyu sıcaklığı her geçen yıl artmaktadır.
minde Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) ve Birleşmiş ź Ayrıca iklim değişikliğinin ekolojik dengeyi bozmasının
Milletler Çevre Programı (UNEP) ortaklığında Hükü- sosyal ve ekonomik hayat üzerinde büyük etkileri de
metlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) kurulmuştur. vardır.

İKLİM SİSTEMİNİN BİLEŞENLERİ

FIZIKSEL IKLIM SISTEMI NEDIR?
NASIL ÇALIŞIR? FIZIKSEL IKLIM SISTEMININ BILEŞENLERI
Î Fiziksel İklim Sistemi ya da İklim Sistemi olarak ź İklim sistemindeki içsel interaktif bileşenler;

adlandırılan küresel iklim, atmosfer (hava küre), hid- Î atmosfer,
rosfer (su küre), krayosfer (buz küre), litosfer (taş Î okyanuslar,
küre) ve biyosfer (yaşam küre) şeklinde beş bileşeni
Î deniz buzu,
bulunan ve bu bileşenler arasındaki etkileşimleri de
Î kara yüzeyi,
içeren çok karışık bir sistemdir.
Î kar örtüsü,
Î Güneş’ten gelen ve atmosferde çeşitli olaylarda

bulunan enerji, uzaya geri gider. Î karasal buzulu ve
Î hidrolojidir.
Î İklim sistemini etkileyen Güneş enerjisi çeşitli
zaman dilimlerinde değişir ve bununla birlikte iklim ź Bu ana bileşenler, atmosferik süreçleri büyük oranda
de değişmektedir. etkilerler.