Page 23 - Betonarme Bina Anatomisi

19 YEREL YÖNETİM

YETERSİZLİĞİ

Belediyelerin önemli hizmetlerinden biri olan yapı ve yapı kontrol işleri ile
ilgili olan hususlar kanunlarda sayılmıştır. Bir şehrin nasıl planlanacağı, bir yapının
nasıl tasarlanacağı, projelendirileceği, nasıl inşa edileceği, inşa esnasında neler
yapılacağı, nasıl kullanılacağı, bakım onarım ve yıkımının nasıl yapılacağı ve
belediyelerin bu konudaki sorumlulukları kanunlarda belirtilmiştir. Bir şehrin mevzuat
çerçevesinde planlı bir şekilde teşekkülünü sağlamak, bir belediyenin asli
görevlerindendir.
Belediyeler, kanunların kendilerine vermiş oldukları yetkiye dayanarak
işleyişleri hakkında yönetmelikler çıkarmaktadırlar. Belediyelerin yapı kontrol
birimlerinin yönetmelikleri de bu kapsamda çıkarılmış olan yönetmeliklerdendir.
Ancak her belediye kendi yönetmeliğini kendisi çıkardığından, aynı mekanizmada
her belediye farklı iş ve işlemleri gerçekleştirebilmektedir. Bu konuda bir standart
bulunmadığından, yapı kontrol mekanizmasında uygulamalar esnasında bir takım
sorunlar yaşanmaktadır.
Belediyelerdeki yapı ve yapı kontrol iş ve işlemleri birçok kalemden
oluşmakta ve belediyelerin iş yükünün büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Neredeyse
yapılar hakkındaki tüm işlemlerin gerçekleştiği bu mekanizmanın etkin, verimli ve
istenen standartlarda çalışmasını sağlamak için bu birimlerin görevlerinin
belirlenmesi, iş akış şemalarının oluşturulması ve iyi organize edilmesi
gerekmektedir. Çünkü bu yapıların kurumsal bir organizasyona dönüşmesi,
beraberinde sürdürülebilir gelişmeyi getirecektir. Kendini sürekli geliştiren bir sitem
ise başarının kapısını aralayacaktır.
Belediyelerdeki yapı kontrol mekanizmasının amacı, belediyelerin mücavir
alan sınırları içinde yapılacak planlar ve bu planlar doğrultusunda inşa edilecek resmi
ve özel bütün yapıların plan, fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun teşekkülünü
sağlamak amacıyla şehrin planlı bir şekilde yapılanması için planların hazırlanması,
yapıların var olan imar planına uygun olarak inşası ve tarihi dokunun korunması,
şehirde inşa edilen yapıların planlara göre ve gerekli yasal şartları sağlayacak
güvenilirlik ve kalitede olması için takip ve denetim çalışmalarını gerçekleştirmektir.
Yerel yönetimlerin veya belediyelerin yetersizliği, binaların yıkılmasına veya
büyük ölçüde zarar görmesine yol açabilecek önemli bir sebeptir. Belediyeler, şehir
planlaması, altyapı, inşaat denetimi ve bakım gibi birçok kritik sorumluluğa sahiptir.
Bu sorumlulukların yerine getirilmemesi veya yetersiz yapılması, binaların
güvenliğini tehdit edebilir.
Belediyelerin merkezi bütçenin dışında harçlardan ve emlak vergilerinden
elde ettikleri gelirleri de mevcuttur. Ancak belediyelerin sundukları hizmetlerle
kıyaslandığında, bu gelirlerin yetersiz kaldığı görülmektedir. Son yıllarda merkezi
yönetimden yerel yönetimlere ayrılan pay hatırı sayılır şekilde artırılmasına rağmen
yeterli olduğu söylenemez. Zira belediyelerin borçlarına bakıldığında, birkaç