Page 37 - 2024 adli ve idari hakim yardımcılığı gy-gk konu anlatımlı
P. 37
YARGI BÖLÜM 6
YARGI YETKİSİ ÷ NOT
DATA YAYINLARI
• Yargı yetkisi, bağımsız ve tarafsız mahkemelerin hukuki • 2017 Anayasa değişikliğiyle madde 142’ye şu hüküm
uyuşmazlıkları ve hukuka aykırılık iddialarını kesin olarak eklenmiştir: Disiplin mahkemeleri dışında askeri mah-
karara bağlama yetkisi olarak tanımlanır. kemeler kurulamaz. Ancak savaş halinde asker kişilerin
• Hakimler, görevlerinde bağımsızdırlar; Anayasa’ya, kanuna görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bak-
ve hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre hüküm makla görevli askeri mahkemeler kurulabilir.
verirler.
• Hiçbir organ, makam, merci veya kişi, yargı yetkisinin kulla- YÜKSEK MAHKEMELER
nılmasında mahkemelere ve hakimlere emir ve talimat vere- • 1982 Anayasası’na göre Yüksek Mahkemeler; Anayasa Mah-
mez; genelge gönderemez; tavsiye ve telkinde bulunamaz. kemesi, Yargıtay, Danıştay ve Uyuşmazlık Mahkemesinden
• Görülmekte olan bir dava hakkında yasama meclisinde yargı oluşmaktadır. 2017 Anayasa değişikliğiyle Askeri Yargıtay ve
yetkisinin kullanılması ile ilgili soru sorulamaz, görüşme yapı- Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kapatıldığı için bu mahke-
lamaz veya herhangi bir beyanda bulunulamaz. melerin yüksek mahkeme olma sıfatı da son bulmuştur.
• Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına
uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararla- ANAYASA MAHKEMESİ
rını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilme- • Anayasa Mahkemesine üye seçilebilmek için 45 yaşın doldu-
sini geciktiremez. rulmuş olması gerekir.
• Mahkemelerde duruşmalar herkese açıktır. • Anayasa Mahkemesi üyeleri 12 yıl için seçilirler.
• Duruşmaların bir kısmının veya tamamının kapalı yapılma- • Anayasa Mahkemesi üyeleri 65 yaşını doldurunca emekliye
sına ancak genel ahlakın veya kamu güvenliğinin kesin ola- ayrılırlar.
rak gerekli kıldığı hallerde karar verilebilir. • Bir kimse 2 defa Anayasa Mahkemesi üyesi seçilemez.
• Bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli olarak yazı-
lır.
TBMM Genel Kurulunun Anayasa Mahkemesine
HÂKİMLİK VE SAVCILIK TEMİNATI Üye Seçimi (15 Üye)
• Hâkimler ve savcılar azlolunamaz (görevine son verilemez). 1 Üye Baro başkanlarının serbest avukatlar arasından göstere-
• Kendileri istemedikçe Anayasa’da gösterilen yaştan önce cekleri üç aday içinden yapılacak gizli oylamayla seçilir.
emekliye ayrılamaz. Sayıştay Genel Kurulunun kendi başkan ve üyeleri ara-
• Bir mahkemenin veya kadronun kaldırılması sebebiyle de 2 Üye sından her boş üyelik için göstereceği üçer aday içinden
olsa aylık, ödenek ve diğer özlük haklarından yoksun kılına- yapılacak gizli oylamayla seçilir.
maz.
Cumhurbaşkanının Anayasa Mahkemesine
÷ NOT Üye Seçimi
Hakimlik ve savcılık teminatının istisnaları şunlardır:
• Meslekten çıkarılmayı gerektiren bir suçtan dolayı hüküm 2 Üye Danıştay Genel Kurulundan 3 katı aday arasından seçilir.
giymiş olanlar
• Görevini sağlık bakımından yerine getiremeyeceği kesin 3 Üye Yargıtay Genel Kurulundan 3 katı aday arasından seçilir.
olarak anlaşılanlar
• Meslekte kalmalarının uygun olmadığına karar verilenler En az ikisi hukukçu olmak üzere yükseköğretim Kurulu-
3 Üye hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında görev yapan
hakkında kanundaki istisnalar saklıdır. nun kendi üyesi olmayan ve yükseköğretim kurumlarının
öğretim üyeleri arasından göstereceği üçer aday içinden
MAHKEMELERİN KURULUŞU seçilir.
• Mahkemelerin kuruluşu, görev ve yetkileri, işleyişi ve yargı- Üst kademe yöneticileri, serbest avukatlar, birinci sınıf
lama usulleri kanunla düzenlenir. 4 Üye hakim ve savcılar ile en az 5 yıl raportörlük yapmış Ana-
• 2017 Anayasa değişikliğiyle askeri yargıya son verilmiştir. yasa Mahkemesi raportörleri arasından seçilir.
601
