Page 47 - 2024-yurtdisi-cozumlu-konu-anlatimli

OSMANLI KÜLTÜR 5.

VE MEDENİYETİ BÖLÜM

Ɖ Padişahın çocuklarına şehzade, efendi veya çelebi
OSMANLI EGEMENLİK ANLAYIŞI denirdi. Şehzadeler küçük yaşlarda “Lala” denilen
eğitmenlerin yanında sancaklara yönetici olarak
Osman Bey ve Ülke, hanedanın ortak malıdır. gönderilirlerdi.
Orhan Bey
Ɖ Sancaklarda devlet yönetimi, askerlik, ilmi yönden
I. Murat'tan II. Ülke padişah ve oğullarının ortak yetiştirilirlerdi. Selçuklularda atabey adı verilen şeh-
Mehmet'e malıdır. zadelerin hocalarına Osmanlı Devleti’nde lala adı
(Fatih) kadar verilirdi.

II. Mehmet'ten Ɖ Şehzadeler Amasya, Aydın, Manisa, İzmit, Kütahya,
(Fatih) Ülke, padişahın malıdır. Bursa, Çankırı, Konya, Isparta ve Trabzon gibi san-
I. Ahmet'e kadar caklarda eğitilirdi. Bu sancaklara Sehzadegan deni-
lirdi. Kefe ise Anadolu dışındaki tek sancaktı.
Ekber ve Erşed sistemi (Haneda-
I. Ahmet'ten nın en büyük erkek üyesinin tahta Ɖ Padişahlık babadan oğula geçerdi. Fatih, taht kavga-
sonra geçmesi) larını önlemek için, kardeş katlini yasal hâle getirdi.
Kardeşlerin öldürülmesini engellemek için III. Meh-
● Osmanlı padişahlarının Yavuz Sultan Selim Döne-
mi'nden başlayarak halife unvanını da kullanmala- met Dönemi’nden sonra sancağa çıkma yasaklandı.
rıyla devletin teokratik yapısı güçlenmiştir.
ŗ NOT
MERKEZ TEŞKİLATI ( Sancak sistemini başlatan Orhan Bey'dir.

Ɖ Osmanlı Devleti'nde yönetim İslam hukukuna dayan- ( Sancak sistemi ile ilk tahta çıkan I. Murat'tır.
dırılmıştır. ( Sancak sistemini yasallaştıran Fatih Sultan Meh-
Ɖ Yararlanılan eski Türk gelenekleri ile fethedilen yer- met'tir.
lerdeki yönetim kurallarının İslam hukuku ile çelişme- ( Sancakta yetişerek tahta çıkan son padişah III.
mesine dikkat edilmiştir. Mehmet'tir.
Padişah ( Sancağa çıkma usulünü kaldıran III. Mehmet'tir.

Ɖ Devletin başında Osman Bey’in soyundan gelen bir ( Sancağa çıkmadan tahta çıkan ilk padişah I.
Ahmet'tir.
padişah bulunurdu.
Ɖ Tahta çıkan padişahlar, tören ile Eyüp Sultan Tür-
besi’nde kılıç kuşanırlardı. Bu törene Cülus Töreni Ɖ Padişahın yetki ve görevleri arasında şunlar bulu-
denirdi. (İlk defa Çelebi Mehmet Dönemi’nde) nurdu:
Ɖ Tahta çıkan padişah kendi adına para bastırır ve Ý Orduya komutanlık etmek
hutbe okuturdu. Bunların yanında Davul, Sancak, Ý Divan-ı Hümayun'a başkanlık etmek (Fatih'e
Otağ, Sikke, Çetr, Cülus Bahşişi, Tah, Hutbe, Hilat, kadar)
Kılıç Alayı, Alem Tuğ hükümdarlık alameti sayılırdı. Ý Üst kademe devlet memurlarını atamak
Ɖ Padişahın koyduğu kurallar kapsamındaki hükümlere Ý Savaş ve barışa onay vermek
“ferman” denirdi. Ferman ve kanunnameler padişah Ý Kanunlara uygun olarak ülkeyi yönetmek
tarafından yayımlanırdı. Ý Halkı korumak ve halka karşı adaletli olmak
Ɖ Padişahlar; Bey, Gazi, Han, Hakan, Sultan, Hünkar, Ý Seferlere çıkarak ülkenin sınırlarını genişletmek
Hüdavendigar, Nasr, Sultanı İklimi Rum, Çelebi, Kay-
seri Rum, Emir ve Halife gibi sıfatlar kullanırlardı. Ý Sınırları güvenlik altına almak
Ý Ferman yayımlamak
Ɖ Devlet adamlarının padişaha bağlılık bildirmesine
biat denirdi. Ý Gerektiğinde devlet memurunun mallarına el koy-
mak (müsadere usulü)
Ɖ Padişahlar geniş yetkilere sahipti. Fakat onlar yetki-
lerini kanun ve törelere uygun olarak kullanırlardı.