Page 42 - 2024-yurtdisi-cozumlu-konu-anlatimli

314 TÜRKİYE TARİHİ
ŗ NOT ÇAKA BEYLİĞİ (1081-1093)
( Yağıbasan Medresesi Anadolu’daki ilk medresedir.
Ɖ Çaka Bey tarafından İzmir’de kuruldu. Türk tarihinde
ilk denizcilik çalışmalarını başlattılar. Bu beylik Ana-
dolu'da denizcilikle uğraşan ilk Türk beyliğidir. Bey-
MENGÜCEKLER (1080-1228) liğin kuruluş yılı olan 1081 Türk denizcilik tarihinin
başlangıç yılı olarak kutlanır. Çaka Bey İstanbul'u
Ɖ Mengücek Ahmet Gazi tarafından kurulmuştur. Erzin- kuşatmak istedi ancak başarılı olamadı. Türkiye Sel-
can ve Kemah’ta kuruldu. Gürcülere karşı savaştılar çukluları tarafından yıkıldı.
Trabzon Rumlarının güneye inmesini engelledirler.
Türkiye Selçukluları tarafından yıkılmıştır.
Diğer Beylikler
Önemli Eserleri:
İnaloğulları: Diyarbakır
Ɖ Divriği Kalesi Dilmaçoğulları: Bitlis
Ɖ Kayıtbay Camii
Sökmenliler: Ahlat
Ɖ Kamereddin ve Kemankeş Türbesi
Çubukoğulları: Harput
Ɖ Kale Camii
Tanrıvermişoğulları: Efes
Ɖ Ulu Camii
İnançoğulları: Denizli
Ɖ Divriği Külliyesi
ŗ NOT
( Divriği Külliyesi Anadolu'daki en eski külliyedir. Taş Anadolu’da Kurulan Beyliklerin Özellikleri:
bezemeleriyle ünlü bu külliye Muğis oğlu Hüremşah
tarafından yapılmıştır. Bu külliye ayrıca UNESCO ( Anadolu’nun fethedilmesinde büyük rol oynadılar.
Dünya Mirası Listesi'ndedir. ( Anadolu’nun; Türkleşmesini ve İslamlaşmasını
sağladılar.
( Anadolu’daki Türk varlığını Bizans, Gürcü, Ermeni
ARTUKLULAR (1102-1409) ve Haçlı saldırılarına karşı korudular.
( Anadolu’daki küçük yerleşim merkezlerini büyük
Ɖ Artuk Bey tarafından kurulmuştur. Hasankeyf, Har- şehirler hâline getirdiler.
put, Mardin olmak üzere üç kol hâlinde yaşadı. Haç- Anadolu’da kültür ve sanat eserleri meydana getir-
lılara karşı mücadele ettiler. İlk beylikler içerisinde ( diler.
varlığını en uzun süre devam ettiren beyliktir. Bu
beylik Dönemi’nde haberleşme, kontrol ve denge
kurma ilmiyle ünlü sibernetiğin kurucusu El-Cezeri
bu dönemde yaşamıştır. Örnek Soru

Önemli Eserleri: Anadolu Türk beyliği 1072-1202 yılları arasında Erzurum
ve çevresinde hüküm sürmüş; Üç Kümbetler ve Mama Ha-
Ɖ Mardin’de Ulu Cami tun Türbesi gibi eserleri günümüze kadar ulaşmış Anadolu
Ɖ Diyarbakır’daki Artuklu Sarayı (İlk Türk sarayı) Türk beyliği aşağıdakilerden hangisidir?
Ɖ Hatuniye Medresesi A) Danişmentliler
Ɖ Hüsamiye Medresesi B) Saltuklular
C) Artuklular
Ɖ Malabadi Köprüsü (İlk taş kemerli köprü)
D) Mengücekler
Ɖ Diyarbakır Ulu Camii
E) Sökmenliler
Ɖ Eminüddin Medresesi (Açık avlulu ilk medrese)
Cevap B
Ɖ Koçhisar Ulu Camii
Ɖ Diyarbakır Mesudiye ve Zinciriye Medresesi
Ɖ Muzafferiye Medresesi
Ɖ Sahidiye Medresesi
Ɖ Hasankeyf Köprüsü
Ɖ Devegeçidi Köprüsü
Ɖ Ambarçayı Köprüsü