Page 10 - 2024 KPSS JÜRİ TARİH SORU BANKASI - DATA YAYINLARI

T
T. C. İNKILAP TARİHİ VE . C. İNKILAP TARİHİ VE
ÜNİTE 4
A
ATATÜRKÇÜLÜKTATÜRKÇÜLÜK

XX. YÜZYILDA OSMANLI DEVLETİ

TRABLUSGARP SAVAŞI I. BALKAN SAVAŞI (1912 - 1913) II. BALKAN SAVAŞI (1913)
(1911 - 1912) • Nedenleri: Balkan devletlerinin sınırla- • Nedeni: Bulgaristan’ın I. Balkan Sa-
• Temel Nedeni: İtalya’nın siyasi birliğini rını genişletmek istemesi ve Rusya’nın vaşı’nda çok fazla toprak elde etmesi
sağlamasının ardından gelişen sanayisi- Balkan uluslarını kışkırtması
ne ham madde ve pazar araması • Sonuç: Sırbistan, Yunanistan, Karadağ • Sonuç: Romanya’nın da katıldığı sa-
• Sonuç: İtalya’nın Rodos ve On İki Ada’yı iş- ve Bulgaristan ile savaşan Osmanlı sa- vaşta Bulgaristan yenildi ve Balkan
gal etmesi Çanakkale Boğazı’nı abluka al- vaşı kaybetti ve Londra Antlaşması im- devletleri arasında Bükreş Antlaşması
DATA YAYINLARI
tına alması ve Balkan Savaşlarının çıkması zalandı. imzalandı.
nedeniyle Osmanlı barış istemek zorunda • Osmanlı Devleti’nin batıdaki sınırı Mid- • Osmanlı ise Yunanistan ile Atina, Bul-
kaldı. ye-Enez hattının doğusuna çekildi. garistan ile İstanbul ve Sırbistan ile
• Yapılan Uşi Antlaşması ile Osmanlı Kuzey • Arnavutluk bağımsızlığını ilan etti. İstanbul antlaşmaları imzalandı.
Afrika’daki son toprağı olan Trablusgarp • Osmanlı’da ilk hükümet darbesi olan Ba- • Osmanlı’nın batıdaki sınırı Meriç Neh-
ve Bingazi’yi İtalya’ya bıraktı. b-ı Ali Baskını yaşandı. ri olarak belirlendi.

I. DÜNYA SAVAŞI (1914 - 1918)

Genel Nedenler Özel Nedenler

• Sömürgecilik • Silahlanma yarışı • İngiltere ile Almanya arasında ekonomik yarış
• Ham madde yarışı • Milliyetçilik • Almanya ile Fransa arasında Alses-Loren sorunu
• Pazar rekabeti • Rusya’nın Panslavizm politikası

Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girme Nedenleri
DEVLETLER ARASI BLOKLAŞMALAR • Siyasi yalnızlıktan kurtulma
• Kaybedilen toprakları geri alma
Üçlü İtilaf (Anlaşma) Üçlü İttifak (Bağdaşma) Devletleri • Kapitülasyonlara son verme
Devletleri • Almanya
• İngiltere • Rusya • Osmanlı Devleti Almanya’nın Osmanlı Devleti’ni Yanında Görmek
İstemesinin Nedenleri
• Fransa • ABD • Osmanlı’nın jeopolitik konumundan ve dini gücünden
• Avusturya-Macaristan
yararlanmak
• İtalya (Savaş sırasında taraf değişti.) • Yeni Cepheler açmak, savaş yükünü hafifletmek

CEPHELER

Taarruz Cepheleri Savunma Cepheleri
• Kafkas: Osmanlı Kars, Ardahan ve Batum’u geri almak ve Tu- • Çanakkale Cephesi: Rusya’ya yardım götürmek isteyen
rancılık idealini gerçekleştirmek için Rusya’ya karşı Sarıkamış İtilaf Devletleri yenildi. I. Dünya Savaşı’nın süresi uzadı.
Taarruzu düzenlendi. Kaybedilen savaşta Doğu Karadeniz ve Rusya’da Bolşevik İhtilali çıktı. Çarlık rejimi yıkıldı ve Rus-
Doğu Anadolu’nun bir kısmı Rusların eline geçti. ya 1917’de savaştan çekildi.
• Kanal: Mısır’ı geri almak için taarruza geçen Osmanlı, İngiliz-A- • Irak Cephesi: İngilizlerin Musul ve Abadan petrollerini ele
rap işbirliğine yenildi. geçirmek için açtığı cephede Osmanlı Kut’ül Amare’de sa-
Müttefiklerin Yardım Ettiği Cepheler vaşı kazandı. Ancak daha sonra üstünlüğünü kaybetti.
• Makedonya Cephesi: Almanya ve Osmanlı Sırplara ve Fran- • Hicaz-Yemen Cephesi: Hicaz Emiri Şerif Hüseyin’in İngi-
sızlara karşı savaştı. lizlerle anlaşması sonucunda Mekke ve Medine kaybedildi.
• Galiçya Cephesi: Almanya, Osmanlı ve Avusturya Ruslara • Suriye-Filistin Cephesi: Mustafa Kemal’in savaştığı son
karşı savaştı.
• Romanya Cephesi: Almanya, Osmanlı ve Bulgar kuvvetleri cephedir. Halep’in kuzeyinde düşman ordusu durdurul-
muştur.
Romen ve Ruslara karşı savaştı.

162