Page 4 - 2024 KPSS JÜRİ TARİH SORU BANKASI - DATA YAYINLARI

İLK VE ORTA ÇAĞLARDA TÜRK
ÜNİTE 1
DÜNYASI

ORTA ASYA TÜRK TARİHİ

Uygur metinlerinde: Güç, kuvvet • Türklerin ilk ana yurtları Orta As- Anav: Orta Asya'nın en eski kültürüdür. At ilk
ya’dadır. defa bu kültürde görülmüştür.
Kaşgarlı Mahmut'un "Divan-ı Lügati't
Türk" eserinde: Olgunluk çağı • Ana yurdun, batısında; Hazar Denizi Afanesyevo: Türklere ait en eski kültür bölgesi
ve İtil Boyları, güneyinde; Hindikuş olarak kabul edilmektedir.
Çin kayanaklarında: Miğfer
ve Karanlık Dağları, kuzeyinde; Kır- Andronova: Türklerin ataları tarafından mey-
Ziya Gökalp'e göre: Türeli (töreli), gız bozkırları, Sibirya stepleri bulu- dana getirilmiştir.
DATA YAYINLARI
kanun, nizam sahibi nur.
Karasuk: Demir madeni dünyanın pek çok
Barthold'a göre: Birlik kazanmış halk, • Orta Asya’nın coğrafi yapısı, karasal bölgesine göre daha erken işlenmeye başlan-
törü iklimi ve yüksek platolardan oluşma- mıştır. Atlı göçebe kültürünün Orta Asya'ya
sı Türklerin konar-göçer bir yaşam yayılmasını sağlamıştır.
Wambery'e göre: Türemeli, çoğalmak
benimsemesi ve mücadeleci bir ya- Kelteminar: Yerleşik yaşam izlerinin görül-
Herodat'a göre: Deniz kıyısında otur- pıya sahip olmasına yol açmıştır. düğü kültür merkezidir.
muş adam
• Ötüken, “Toprak Ana” olarak adlan- Tagar: Türk kültürlerinin gelişmiş ve sentez-
G. Doerfer'e göre: Devlete bağlı halk dırılmıştır. lenmiş halidir. Kültür mensuplarına Altaylılar
da denir.

Türk Adının Anlamı? Nerede Yaşadı? Orta Asya Kültür Çevreleri

TÜRKLER

Orta Asya Göçlerini Orta Asya Göçlerinin Orta Asya
Kolaylaşyıran Etmenler Nedenleri Göçlerinin Sonuçları

• Toplumsal dayanışma ve dinamizm • Kuraklık, salgın hastalıklar ve hay- • Türkler; Anadolu, Suriye, Orta Avrupa ve Si-
van hastalıkları birya'ya yerleştiler.
• Atın evcilleştirilmesi
• Otlak ve tarım alanlarının daralması • Değişik bölgelere göç eden Türkler farklı
• Tekerleğin kullanılması kültürleri etkilediler ve kendileri de o kültür-
• Nüfusun artması lerden etkilendiler.
• Cihan hakimiyeti anlayışı
• Boylar arası mücadele, dış baskılar • Bu etkilenmeler sonucu Türk boyları arasın-
• Teşkilatçı yapı
(Moğol, Çin ve Tunguz baskısı) da dini, kültürel, ekonomik, sosyal ve siyasi
• Konar-göçer yaşam tarzı farklılıklar meydana geldi.
• Bağımsız yaşama arzusu ve yeni
yurtlar edinme düşüncesi • Göç ettikleri yerlerde Türkler değişik adlarla
devlet kurdular. Göç ettikleri bölgelerde dev-
let yönetimi ve askeri teşkilatlanma açısın-
dan örnek oldular.
• Göçler nedeniyle Türk tarihini belli bir coğ-
rafya ve belli bir zaman dilimi içinde incele-
mek güçleşmiştir.

4