Page 20 - 2024 kpss vatandaşlık çalışma yaprakları data

GENEL KÜLTÜR KPSS VATANDAŞLIK

EDEBİ BİLGİLER

● Dünyadaki ilk çocuk dergisi 1751 yılında, John Newbery tara- ● İlk seyahatname Ahmet Fakih’in Kitab-ı Evsaf-ı Mesâcidi-ş
fından çıkarılmıştır. Şerife adlı eseridir.
● Dünyada ilk gazete örneklerine Mısır’da rastlanmıştır. ● Batı tekniğine uygun ilk roman Halit Ziya Uşaklıgil’in Aşk-ı
● Dünyadaki ilk roman 1007 yılında Japon meclis üyesi bir kadın Memnu adlı eseridir.
tarafından yazılmıştır. Romanın adı “Genji’nin Hikâyesi”dir. ● İlk çeviri roman Yusuf Kamil Paşa’nın Telemak adlı eseridir.
● Dünya’da folklor sözcüğünü kullanan ilk kişi William Thoms’tur Yusuf Kamil Paşa bu eseri Fenelon’dan çevirmiştir.
(1846). ● İlk köy romanı Nabizade Nazım’ın Karabibik adlı eseridir.
DATA YAYINLARI
● Türkiye’de folklor terimini 1913’te Rıza Tevfik, Peyan adlı gaze- ● İlk psikolojik roman Mehmet Rauf’un yazdığı Eylül adlı eserdir.
tede kullanmıştır.
● İlk realist roman Recaizade Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası
● Türkçe yazılmış ilk ansiklopedi Şemseddin Sami’nin yazdığı adlı eseridir.
Kamus-ü Alam’dır.
● İlk yerli roman, Şemsettin Sami’nin yazdığı Taaşşuk-ı Talat ve
● Yazıya geçirilen ilk masallar Billur Köşk Masalları’dır. Fitnat adlı eseridir.
● Dünyanın bilinen en uzun destanı Kırgızların Manas Destanı’dır. ● İlk antoloji, Ziya Paşa’nın Harabat’ıdır.
● Dünyada deneme türünün en önemli ismi Montaigne’dir. ● İlk edebi roman, Namık Kemal’in yazdığı İntibah adlı eserdir.
● İlk modern roman Cervantes’in Don Kişot’udur. ● İlk bibliyografya Katip Çelebi’nin Keşfü’z Zünun adlı eseridir.

● Osmanlı Devleti içinde divanı olan tek kadın şair II. Mahmut’un ● Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan şair Mehmet Emin Yur-
kızı Adile Sultan’dır. dakul’dur.
● İlk Türk gazetecilerinden biri Agâh Efendi’dir. ● Türk edebiyatında sahnelenen ilk tiyatro eseri Namık Kemal’in

● İlk tasavvuf şairi Ahmet Yesevi’dir. yazdığı Vatan Yahut Silistre’dir.
● Tragedyanın ilk büyük ustası Aiskhylos’tur. ● Şarkı nazım şeklinin en önemli ismi Nedim’dir.
● Yurt dışında çıkan ilk Türk gazetesi Muhbir’dir. Bu gazete Ali ● İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi Şemsettin Sami’nin yazdığı
Suavi tarafından çıkarılmıştır. Kamus’ul Alam’dır.
● İlk Türkçe gazete Sultan Mahmut’un girişimiyle 1831 yılında ● Türk edebiyatında aruz vezniyle yazılan ilk eser Kutadgu
Takvim-i Vekayi adıyla yayımlanmıştır. Bilig’dir.
● Bir Türk tarafından yayımlanan ilk özel gazete Tercüman-ı ● İlk kadın romancı Fatma Aliye Hanım’dır.
Ahval’dir.
● Edebiyat sözcüğünü kullanan ilk kişi Şinasi’dir.
● İlk günlük gazete Ceride-i Havadis’tir.
● İlk çocuk yayını Eftal ve Mümeyyiz’dir.
● İlk resimli Türk dergisi Mirat’tır.
● İlk yerli çizgi roman Köroğlu’dur.
● İlk mizah dergisi Diyojen’dir.
● İlk Türk sosyolog Ziya Gökalp’tir.
● Divan edebiyatının ilk şairi Hoca Dehhani’dir.
● Türkiye’deki ilk Müslüman kadın tiyatrocu Afife Jale’dir.
● Türkçede ilk sözlük ve dil bilgisi kitabı Divanü Lûgati’t Türk’tür.
● Türk edebiyatında deneme türünde öne çıkan en önemli isim
● İlk Türkçe metinler Orhun Abideleri’dir. Nurullah Ataç’tır.
● Türkiye’de ilk komedi yazarı Şinasi’dir (Şair Evlenmesi adlı ● İlk edebi topluluk Servetifünun’dur.
eseri). Bu eser aynı zamanda ilk yerli tiyatrodur.
● Nobel’e aday gösterilen ilk Türk yazar Yaşar Kemal’dir.
● İlk Türk-İslam şairi Yusuf Has Hacip’tir.
● 2006’da Türkiye’nin ilk Nobel Edebiyat Ödülü’nü alan yazar
● Türk edebiyatında yazılmış ilk mesnevi, Yusuf Has Hacip’in
Orhan Pamuk’tur.
yazdığı Kutadgu Bilig’dir.
● 2009’da basılan “Aşk” adlı romanı ile Türk edebiyat tarihinin en
● Namık Kemal’e ait Cezmi adlı roman Türkiye’deki ilk tarihi
kısa sürede, en çok satan romanın yazarı Elif Şafak’tır.
romandır.
● Mehmet Fuad Köprülü (d. 4 Aralık 1890, İstanbul - ö. 28 Haziran
● Türk edebiyatında matbaada basılan ilk kitap Vankulu Mehmet 1966, İstanbul), ordinaryüs profesör tarihçi, edebiyatçı, dışişleri
Efendi’nin Vankulu Lügatı’dır.
bakanlığı da yapmış siyasetçi.
● İlk şiir çevirisi Tercüme-i Manzume’dir.
● Adana Lisesi’nin Edebiyat öğretmeni Arif Nihat Asya Adana’nın
● Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi ilk makaledir. kurtuluş günü olan 5 Ocak günü için yazdığı Bayrak şiiri ile
● İlk fıkra yazarı Ahmet Rasim’dir. ünlenmiş ve ‘Bayrak Şairi’ olarak anılmıştır.
77