Page 8 - 10-sinif-edebiyat-soru
P. 8
YENİ NESİL SORULAR
14
GÖKTÜRK YAZITLARI
Göktürk Yazıtları’nda sosyal devlet anlayı-
şının gelişmiş olduğu görülmekte ve yazıt-
larda devletin yoksul ve aç milleti doyurup
giydirerek zengin hâle getirdiğinden söz
EDİTÖR YAYINEVİ
edilmektedir.
Bu yazıtlarda Gök
Tengri, yukarıda
duran, yeri ve göğü
yaratan olarak kabul
edilmektedir.
Uzun yıllar vezirlik yapan tecrübeli devlet
adamı Tonyukuk, bu yazıtta Türklerin Çin
esaretinden nasıl kurtulduğunu, savaşın
nasıl gerçekleştiğini anlatmıştır.
Türk edebiyatının ilk yazılı eseri üzerinde araştırma yapan bilim adamlarının açıklama-
larından hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Gök Tanrı her şeyden yüce ve her şeyi yaratan bir özelliktedir.
B) Göktürk kağanlarının milletin refah içinde yaşamasını sağlama konusunda sorumlulukları
vardır.
C) Türklerin savaşçılık özellikleri yazıtlara yansımıştır.
D) Tonyukuk, Çin esaretinden kurtulma mücadelesinde dönemin kağanı olan İlteriş’e sada-
katle bağlı kalmıştır.
E) Yazıtlardan hareketle Türkler hakkında birçok alanda bilgi edinilebilir.
y Şiirlerde en fazla işlenen konular; kahramanlık, yiğitlik, inançlar, y Adı bilinen ilk Türk şair Aprın Çor Tigin’dir. Bu şair, Uygur
töreler, yurt sevgisi, savaş, aşk ve doğadır. Doğayla iç içe bir Dönemi’nde yaşamış ve Maniheizm’in etkisinde şiirler yazmıştır.
yaşam söz konusu olduğundan şiirlerde özellikle tabiata ait un- y “Ozan, kam, baksı, şaman, oyun” adı verilen kişiler “kopuz”
surlara ve tabiat benzetmelerine sıkça rastlanmaktadır. denen saz eşliğinde şiirler söylemişlerdir. İslamiyet’in kabu-
y Sözlü anlatım geleneği ön plandadır, yazılı eserlerin sayısı lünden sonra şairler “âşık” adıyla anılmıştır.
oldukça sınırlıdır. y Şiirlerde genellikle redif ve yarım kafiye kullanılmıştır.
y Şiirler sığır denilen av törenlerinde, şölen denilen ziyafetler- y Benzetme başta olmak üzere çeşitli edebi sanatlar kullanılmıştır.
de ve yuğ denilen ölen bir kişinin ardından yapılan törenlerde Ancak bu sanatlar şiirlerin anlaşılırlığını olumsuz etkilememiştir.
söylenmiştir.
8
