Page 16 - 5-sinif-bursluluk-konu

HİKÂYE NEDİR?

HİKÂYE NEDİR, NASIL YAZILIR? bulup bu konuyu oluşturacak olayın nasıl başlaya-
cağını, ne şekilde gelişeceğini ve nasıl sonlanaca-
z Gerçek veya gerçekleşmesi mümkün olayların yer, ğını kurgulamalıyız.
zaman ve kişilere bağlı olarak belirli bir plana göre
anlatıldığı düzyazı türüne hikâye adı verilir. Hikâye z Hikâyeye konu olacak olayı tespit ettikten sonra
türündeki metinler olay kaynaklı edebî metinlerdir. kişileri belirlemeliyiz. Bu aşamada özellikle başkah-
Bu metinlerde olay anlatıldığı için olayı tamamlayan ramanı tespit etmemiz ve bu kahramanın taşıyacağı
“kişi”, “mekân” ve “zaman” unsurlarına da yer verilir. özellikleri belirlememiz gerekecektir. Ayrıca yar-
dımcı karakterleri de oluşturmalıyız.
z Bir hikâyeyi oluşturan yapı unsurları olay, mekân,
zaman ve kişilerdir. Dolayısıyla hikâye türündeki z Olayın ve kişilerin özelliklerine uygun bir mekân
metinleri özetlerken bu dört yapı unsuruna dikkat oluşturmak da hikâye yazmanın önemli aşama-
etmemiz ve bu unsurların birbirleriyle bağlantısını larındandır. Özellikle de başkahramanın yaşadığı
kurmamız gerekir. mekânları belirlemek bizlere kolaylık sağlayacaktır.
Hikâyenin Unsurları z Anlatacağımız olayın başlangıç ve bitiş süresini
önceden belirlemeliyiz. Çünkü zamana bir sınır çiz-
Olay mezsek hikâyede anlattığımız olay gereğinden fazla
z Hikâyede kişilerin başından geçen her türlü durum uzayabilir. Zaman unsuru çoğu kez yazma süre-
şeklinde tanımlayabileceğimiz olay unsuru hikâye- cinde kendiliğinden ortaya çıkmaktadır.
nin merkezinde yer alır. Hikâyelerde çok karmaşık
olaylar anlatılmaz. Bir ana olay ve bu ana olayı HİKÂYEDE PLAN
çeşitli yönlerden tamamlayan yardımcı olaylar anla-
tılır. z Hikâye yazarken de diğer metinlerde olduğu gibi
belirli bir yazı planına göre hareket etmek gerekir.
Mekân (Yer) Bu durum yazacağımız hikâyeyi dağınıklıktan kur-
z Hikâyede olayın geçtiği yere mekân ya da yer denir. taracak ve olayın akışını daha net bir şekilde ortaya
Hikâyelerde mekan çok ayrıntılı bir şekilde anlatıl- koymamızı sağlayacaktır.
maz, kısaca okuyucuya tanıtılır. Ayrıca hikâye türü z Bu aşamada “Bir hikâye hangi bölümlerden olu-
metinlerde çok geniş bir mekan söz konusu değildir. şur?” sorusu aklımıza gelmektedir. Hikâye türün-
deki metinler serim, düğüm ve çözüm olmak üzere
Zaman
üç bölümden oluşur. Şimdi bu bölümlerin özellikle-
z Hikâyede olayın başlangıcından bitimine kadar rinden bahsedelim:
geçen süreye zaman denir. Hikâyede sınırlı bir
zaman aralığı vardır, olaylar çok geniş bir zamana Serim
yayılmaz. Ayrıca bazı hikâyelerde zamanda geri z Bu bölümü hikâyenin giriş bölümü olarak nitelendi-
gidişler (geçmişe dönüşler) söz konusu olabilir. rebiliriz. Serim bölümünde genellikle olayın yaşan-
Kişi (Şahıs Kadrosu) dığı mekânı ve kişileri tanıtıcı bilgiler bulunur. Bizler
bu bilgilerden hareketle olay hakkında fikir sahibi
z Hikâyede olayı yaşayan kahramanlara kişi denir. oluruz. Ayrıca hikâyede anlatılacak ana olaya giriş
Hikâyelerin kişi ya da şahıs kadrosu çok geniş değil- de bu bölümde yapılır.
dir. Bir ana karakter ve bu ana karakterin yanında
yardımcı karakterler bulunur. Hikâye kişileri çok Düğüm
ayrıntılı bir şekilde ele alınmaz, bu kişilerin sadece z Hikâyenin gelişme bölümü olarak nitelendirebilece-
belirli özelliklerine yer verilir. ğimiz düğüm bölümünde olay gelişir, ayrıntılandırılır
Hikâye Nasıl Yazılır? ve okuyucunun merakını arttıracak bir hâl alır. Bu
bölüm hikâyenin en geniş bölümüdür. Düğüm bölü-
z Hikâye yazabilmek için öncelikle yapmamız gere- münde kişiler arasında diyaloglar artar ve hikâyeye
ken bir konu bulmaktır. Kendimize uygun bir konu yön veren temel unsur olan çatışma ortaya çıkar.

DATA YAYINLARI