Page 31 - 7-sinif-bursluluk-konu

İNSANLAR, YERLER VE ÇEVRELER

NEREYE YERLEŞELİM? Beşeri Faktörler

Nüfus Dağılışını Etkileyen Faktörler
Tarihi Faktörler: Ülkemiz coğrafi konumu nedeniyle

z Ülkemizde nüfusun dağılışını etkileyen faktörleri iki tarihi çağlar boyunca yerleşimlere sahne olmuştur.
grupta inceleyebiliriz. Bunlar; doğal ve beşerî etken- Günümüzdeki birçok şehir ve kasaba eski bir tarihi
lerdir. geçmişe sahiptir. Bu yerleşmelerin birçoğu önemini
kaybetmeden günümüze kadar büyüyerek gelmişler-
Doğal Faktörler dir. Örneğin; İstanbul, Bursa, Edirne gibi şehirlerde
yerleşmeler çok eskiye dayanır.
İklim: Nüfus üzerinde yağış ve sıcaklık en önemli
etkenlerden biridir. Kıyı bölgelerimizde denizlerin
iklim üzerinde ılıtıcı etkisi vardır. Genel olarak sıcak- Sanayi: Sanayi tesislerinin çok olduğu yerde iş imkân-
lık şartlarının daha elverişli olduğu kıyı kuşağında ları da çoktur. Bu durum sanayileşmiş alanların göç
nüfus yoğunluğu fazladır. Buna karşılık kuraklığın etkili almasına neden olur. Örneğin; İstanbul, Kocaeli,
olduğu ve kışların çok sert geçtiği karasal iklim alanla- Sakarya illeri.
rında nüfus yoğunluğu daha azdır.
Tarım: İnsanların en eski ekonomik faaliyetlerinden
Yer şekilleri: Nüfusun dağılışı üzerinde dağların uza- biridir. İklim şartlarının da uygun olduğu, yılda birden
nış yönü, eğim, bakı ve yükselti diğer önemli etmen- fazla ürün alınan ve çok çeşitli ürünlerin yetiştiği, kıyı
lerdir. Ülkemizde yüksek ve engebeli alanlarda ulaşım ovalarımızda nüfus yoğundur.
zor, ekonomik faaliyet alanları kısıtlı olduğu için nüfus
azdır. Buna karşılık yüksekliği fazla olmayan düz- Ticaret: Ticaretin geliştiği yerlerde yerleşme yoğundur.
lüklerde nüfus daha yoğundur. Ülkemizde; Menteşe İstanbul, İzmir, Ankara, Adana, Bursa, Kayseri, Konya,
yöresi, Taşeli Platosu, Teke Platosu, Biga ve Gelibolu Gaziantep bu şehirlerin başlıcalarıdır.
yarımadaları ile Yıldız Dağları Bölümü elverişli iklim
şartlarına rağmen seyrek nüfusludur. Sebebi, yer şekil- Turizm: Turizm giderek gelişen önemli bir ekonomik
lerinin engebeli olmasıdır. faaliyettir. Hizmet sektöründe çalışanlara iş imkânı
Bitki örtüsü: Gür ormanların bulunduğu alanlarda sağlar, ticareti canlandırır. Bu nedenle deniz turizminin
insanların yerleşmesi ve çeşitli faaliyetlerde bulunması yoğunlaştığı Akdeniz ve Ege kıyılarımızda nüfus faz-
zordur. Karadeniz Bölgesi’nin doğusu ve batısında ladır.
nüfusun seyrek olmasında ormanların geniş yer kapla-
masının etkisi vardır. Ulaşım: Konumu nedeniyle önemli işlek yollarının kav-
şak noktalarında kurulan yerleşmeler daha hızlı gelişir.
Toprak özellikleri: Geniş ve verimli toprakların yer İstanbul bu durumun en güzel örneğidir.
aldığı (alüvyon ovalar ile volkan dağları çevresi) alan-
larda nüfus sıktır. Ülkemizde bu alanların çoğunluğu Yer altı kaynakları: İşletmeye açılan maden yatakları
delta ovalarıdır. Çukurova, Çarşamba, Bafra, Bakırçay, ve enerji kaynaklarının bulunduğu yerlerde iş imkânları
Gediz, Küçük ve Büyük Menderes ovaları bu sahaların oluşur. Bu durum nüfusu artırır. Ülkemizde Zonguldak,
başında gelir.
Manisa, Batman gibi kentler bu duruma en iyi örnektir.
Su kaynakları: Su, yaşamın temel ihtiyaçlarından biri-
dir. Suyun bol olduğu yerlerde yerleşmeler ve nüfus Sosyal ve kültürel etkenler: Yükseköğretim ve diğer
daha yoğundur. İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu eğitim kurumları, sinema ve tiyatro gibi kültürel faali-
bölgelerimizde, su kaynakları az olduğundan nüfus yetler, spor, sergi ve fuar organizasyonları ile hastane-
seyrektir. ler nüfusu artıran diğer etkenlerdendir.

DATA YAYINLARI