Page 8 - 8_vip_inkilap_konu

6 BIR KAHRAMAN DOĞUYOR
• Fransız İhtilali sonucunda özgürlük,
adalet ve milliyetçilik gibi kavramlar Not
ortaya çıkmıştır. Fransız İhtilali’nin Tanzimat Fermanı’nın Önemi
ortaya çıkardığı milliyetçilik düşünce- • Osmanlı Devleti’nde ilk kez bir pa-
sinin etkisi ile Osmanlı Devleti’nde ya- dişah kendi eliyle kendi yetkilerini
şayan azınlıklar ayaklandılar. Sırplar, kısıtlamıştır.
Yunanlar, Karadağlılar ve Bulgarlar
bağımsızlık kazanarak Osmanlı Dev- • Müslümanlar ile gayrimüslimler eşit
konuma gelmiştir.
leti’nden ayrıldılar.
• Bu fermanla kanun üstünlüğü ve
• XVIII. yüzyılda İngiltere’de ortaya eşitlik anlayışının benimsenmesi
EDİTÖR YAYINEVİ
çıkan Sanayi İnkılabı ile Avrupa’da sonucunda, Osmanlı Devleti’nde
fabrikalaşma yaşanmış, üretim artmış ilk kez hukuk devleti olma yolunda
ve üretilen bu mallar hızlı ve ucuz bir adım atılmıştır.
şekilde piyasaya sürülmüştür.
• Avrupalı devletlerin, ürettikleri mallar • Tanzimat Fermanı’yla azınlıklara ve-
için pazar arayışına girmesi sömürge- rilen hakları yeterli görmeyen Batılı
cilik yarışının hız kazanmasına neden devletlerin Osmanlı Devleti’nden,
olmuştur. azınlıklara yeni hakların verilmesini
• Osmanlı Devleti’nin ham madde ve istemesi üzerine bu kez 1856 yılında
pazar açısından önemli bir konumda Sultan Abdülmecid Dönemi’nde Isla-
olması sömürgeci devletlerin Osmanlı hat Fermanı ilan edilmiştir.
ülkesine yönelmelerine neden olmuş- • Islahat Fermanı ile azınlıklara Müs-
tur. Osmanlı Devleti; dağılmayı, azın- lümanlardan daha geniş ayrıcalıklar
lık isyanlarını ve Avrupalı devletlerin iç verilmesine rağmen gerek Batılı dev-
işlerimize karışmasını engellemek için letlerin gerekse aydın kesimin (Jön
bazı ıslahat hareketlerine girişti. Türkler) baskısı üzerine, halkın yöneti-
• II. Mahmut toplumu ilgilendiren tüm me katılması için bu kez de meşrutiyet
alanlarda yenilik yapmaya çalıştı. II. ilan edilmek zorunda kalınmıştır.
Mahmut’tan sonra Tanzimat Fermanı • Osmanlı Devleti’ni dağılmaktan kur-
(3 Kasım 1839) ve Islahat Fermanı (18 tarmak, azınlık isyanlarını ve Avrupalı
Şubat 1856) gibi hukuki yenilikler ger- devletlerin iç işlerimize karışmasını
çekleştirildi.
engellemek için Jön Türklerin (Genç
• Tanzimat Fermanı ile birtakım siyasi Osmanlılar) etkisiyle Padişah II. Ab-
ve sosyal düzenlemeler yapıldı. O dü- dülhamit tarafından 1876 yılında meş-
zenlemelerden bazıları şunlardır: rutiyet ilan edilmiştir.
› Kanun önünde herkes eşit hâle • Meşrutiyet’in ilanı ile halk ilk defa kı-
getirildi. sıtlı da olsa yönetime katılmıştır.
› Osmanlı vatandaşlarının can ve • Osmanlı Devleti’nin ilk anayasası olan
mal güvenliği teminat altına alındı. Kanuniesasi Meşrutiyet Dönemi’nde
› Vergiler herkesin gelirine göre dü- hazırlanmıştır.
zenlendi. • Mebusan Meclisi adıyla bir meclis
› Osmanlı vatandaşlarına devlet gü- açılmıştır.
vencesi sağlandı. • Ülke yönetimine dahil edilen azınlıklar
› Askerlik vatan görevi hâline ge- bu hakka rağmen isyan etmiştir. 93
tirildi. (Gayrimüslimler de askere Harbi nedeniyle II. Abdülhamit meclisi
alındı). kapatmıştır.
› Herkes, mal ve mülk sahibi olma • Ardından tam 30 yıl sürecek İstibdat
hakkını elde etti. (Baskıcı) Dönemi başladı.