Page 22 - 9-sinif-biyoloji-odn

64 HÜCRE
❍ Hayvansal hücerelerde zarda akışkanlığı sağlayan kolesterol molekülleri bulunur.
❍ Hücre zarının yapısındaki çift fosfolipit tabakası akıcı olup sürekli hareket halindedir.
❍ Hücre zarının akıcı olmasının nedeni yağ tabakasının hareketli olmasıdır.
❍ Hücre zarı mozaiktir çünkü hem yağ hem de protein bulundurur.
❍ Fosfolipitler hücre zarında çift sıralıdır.Fofolipitlerin hidrofilik ve hidrofobik kısımları
olduğundan düzgün dizilmiştir.
❍ Fofolipitlerin baş kısımları hidrofilik olup dışa dönüktür, kuyruk kısımları ise hidrofobik
olup içe dönüktür.
Bazı proteinler hücre zarında reseptör bazıları ise hücre içine alınacak moleküllerin İ
❍ Hücre zarında bulunan proteinler yüzey ve iç proteinleri olarak iki kısımda incelene-
EDİTÖR YAYINEV
bilir.
❍
tanınmasında görevlidir. Taşıyıcı proteinler ise açılıp kapanabilir taşıdıkları molekülle
özgüdür.
❍ Hücre zarı, hücrelerin birbirini ve kimyasalları tanımasını yapısında bulunan glikopro-
tein ve glikolipit gibi moleküllerle sağlar.

Gl�koprote�n Prote�n Gl�kol�p�t
moleküller�

Hücre zarının
dışa bakan
yüzey�
Ç�ft katlı
fosfol�p�t Hücre zarının
tabakası �çe bakan
yüzey�
Hücre Zarının Yapısı
❍ Glikolipit ve glikoproteinler;
F Sayısı, sırası, dizilişi hücreden hücreye farklılık gösterir. Hücreye özgüllük verir.
F Doku ve organ nakillerinde bu yapıların uyumu kontrol edilir.
F Hücrelere seçici geçirgen özellik sağlar.
F Hücrelerin antijenik olmasını sağlar.
❍ Hücreler hücre zarının özgüllüğü sayesinde birbirlerini ve hormonlar gibi özel mole-
külleri tanıyabilir, hücre içine alınacak maddeleri seçebilir.

HÜCRE ZARININ FARKLILAŞARAK OLUŞTURDUĞU YAPILAR
Mikrovilluslar: İnce bağırsakta emilim yüzeyini arttırmak için hücre zarının dışa doğru
oluşturduğu uzantılardır.
Yalancı Ayak: Hücre zarının oluşturduğu geçici uzantılardır. Amip, akyuvar hücrelerinde
bulunur.
Sil: Bu uzantılar paremesyumda hücrenin hareketini sağlar. Memelilerde solunum yolların
iç yüzeyindeki hareketi ile mukus ve tozları uzaklaştırır.
Kamçı: İnce uzun iplik benzeri yapılardır. Hücre yüzeyinden çıkan bu yapılar hareket ve
beslenmede kullanılır. Hücrede bir ya da iki tane bulunur. Öglena ve spermde hareketi
sağlar.