Page 83 - tyt-tum-dersler-soru

BİLGİ FELSEFESİ (EPİSTEMOLOJİ) 477
12 Felsefe, yanlış ve sahte kabullerimiz biçiminde 16 Gazali şüphe krizinden, Tanrı’nın ruhuna attığı bir ışık
ortaya çıkan önermelerin dünya üzerine olan bakı- sayesinde kurtulduğunu, böylece iki kere ikinin dört
şımızı nasıl saptırdığının çok yönlü bir biçimde araş- ettiğine ve bir üçgenin iç açılarının toplamının 180
tırılmasıdır. derece olduğuna güven duyabildiğini, bu kesin bilgi-
Bu görüşü savunan bir filozofun felsefenin nin güvencesini de iç aydınlamada bulduğunu söyler.
konusu olarak aşağıdakilerden hangisini temel Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
alması gerekir?
A) Gerçeğin bilgisi büyük bir istekle aranmalıdır.
A) Sezgileri B) Duyumları C) Fayda sağlamayı
B) Doğru bilgi mistik bir sezgi ile kavranabilir.
D) Dil çözümlemesini E) Akıl ve duyuları
C) Eksik bir varlık olan insanın gerçek bilgiye ulaş-
ması hayaldir.
13 J. Locke insanın bilgiye kaynak olan malzemeyi D) Akıl, bilgiye ulaşmada yeterlidir.
sonradan, deneyim yoluyla kazandığını söyler. Loc- E) Duyu verileri, bilgiye varmanın tek dayanağıdır.
ke’a göre karanlık bir oda olan insan zihnine ışık
tutan tecrübelerdir.
Verilen seçeneklerden hangisi Locke’un bu anla-
yışına temel oluşturmaktadır? 17 Kant’a göre bilgi deneyle başlar ama deneyle
A) Akıl, tek başına varlığın bilgisine ulaşamamak- devam etmez. Deney, bilgiye ilk hâlini veren basa-
tadır. maktır. Bu bilginin akıl tarafından işlenerek ortaya
B) Varlığın bilgisi insan ruhunda saklıdır. konması gerekir.
C) Deney ve akılla bilgiye ulaşılabilir. Kant kurduğu bilgi kuramıyla aşağıdakilerden
hangisini savunmaktadır?
D) Bilginin doğuştan olmadığı asıl gerçektir.
E) Bilgiye varmada izlenecek tek yol kalp gözüdür. A) Genel geçer bilgiye ulaşılamayacağını
B) Bilgi kaynağının “içgörü” olduğunu
14 Epistemoloji, bilginin kaynağını ve değerini C) Bilgiden beklenenin fayda sağlaması olduğunu
araştıran felsefe disiplini olarak aşağıdaki D) Bilginin, ortaya çıkmasında hem deney hem de
unsurlardan hangisiyle ilgilenmez? aklın etkili olduğunu
A) Bilginin temelinde yer alan ögeler nelerdir? E) Bilginin doğru öncüllerle, apaçık ifade edilmesi
B) Doğru bilginin ana ölçütü nedir? gerektiğini
C) Güzelliğin genel-geçer ölçütü var mıdır?

D) Akıl, geçerli bir bilgi kaynağı mıdır?
18
E) Bilgiyi edinme yolları nelerdir?
c Vahiy kaynaklıdır.
c İnsanın diğer insanlarla, evrenle olan ilişkilerini,
15 “Bütün insanlarda ortak olan bilme isteği devasız yaratıcısına karşı sorumluluklarını ve toplumla
bir hastalıktır. Çünkü insanın bilgisi arttıkça merakı ilgili ahlak kurallarını içeren bilgilerden oluşur.
da artar.” c Suje ile obje arasındaki ilgi, inanç aktıyla kurulur.
Bu söz aşağıdakilerden hangisinin önemini vur- Yukarıda bazı özellikleri verilen bilgi türü aşağı-
gulamaktadır? dakilerden hangisidir?
A) İnsanın bilgi edinmede pasif olduğunu A) Gündelik bilgi
B) Bilgiye ulaşmada “kuşkunun” amaç kılınmasını B) Teknik bilgi
C) Fazla bilginin, yorgunluk yaratacağını C) Bilimsel bilgi
D) Hayatın gelip geçici olduğunu D) Sanat bilgisi

E) İnsanın doğruyu arama serüvenini E) Dinsel bilgi