Page 113 - 10. SINIF FAVORİ COĞRAFYA DEFTERİM

2. Ünite: Beşeri Sistemler ÖZETİN ÖZETİ

EKONOMİK etkİnlİk türlerİ

Q İnsanlar, hayatlarını devam ettirmek ve ihtiyaçlarını karşılamak için çalışmak zorundadır. Bu amaçla da çeşitli mesleki faali-
yetlerde bulunurlar. Bu faaliyetlere genel olarak ekonomik faaliyetler denir.

Q Geçmişten günümüze kadar çeşitli ekonomik faaliyetler ortaya çıkmıştır.
Q Toplumların gelişmeye başlaması farklı ekonomik faaliyet türlerinin de ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Q Sırasıyla meydana gelen ekonomik faaliyetler şunlardır: Avcılık ve toplayıcılık, tarım ve hayvancılık, madencilik, ticaret, hiz-
met ve sanayidir.
Q Üçüncül, dördüncül ve beşincil ekonomik faaliyetlerde iletişim ve ulaşımın önemi büyüktür.
Q Her türlü hizmetin en kısa zamanda tüketiciye sunulması; bilgilerin toplanması ve ilgili yerlere iletilmesi, yöneticilerin verdiği
kararların uygulanması ve üretime dönüşmesi ulaşım ve iletişime bağlıdır.
Q Günümüzde ulaşım ve iletişim bütün ekonomik faaliyetleri büyük ölçüde etkilemektedir.

Q Ekonomik faaliyetler kendi içerisinde beş gruba ayrılır. Bunlar:

Birincil Ekonomik Faaliyetler (Tarım) : Doğal kaynakların doğrudan kullanıldığı faaliyettir. Tarım, hayvancılık, ormancılık,
madencilik ve balıkçılık bu ekonomik faaliyette yer alır. Birincil ekonomik faaliyet türü gelişmemiş ülkelerde yaygındır.

İkincil Ekonomik Faaliyetler (Sanayi): Doğal kaynakların işletildiği faaliyettir. Her türlü sanayi ve inşaat faaliyetleri
ikincil ekonomik faaliyetler grubunda yer alır.

Üçüncül Ekonomik Faaliyetler (Hizmet): Yaşam kalitesini yükseltmek ve verimi arttırmak gibi amaçları hedefleyen faaliyet-
tir. Eğitim, sağlık, ticaret, turizm, bankacılık, sigortacılık, güvenlik ve iletişim bu sektörde yer alır. Gelişmiş ülkelerde bu faaliyet
grubu yaygındır.

Dördüncül Ekonomik Faaliyetler: Donanım - yazılım hizmetleri, online hizmetler, genel ağ, reklam yayıncılığı, grafik -
tasarım hizmetleri, ağ işletmeciliği vb. örnek olarak gösterilebilir.

Beşincil Ekonomik Faaliyetler: Dördüncül ekonomik faaliyetlerden gelen bilgiye dayanarak karar verme yetkisine sahip
olan yönetici grubu içerir. Kamu - özel sektör yöneticiliği, büyük işletme ve şirketlerin yöneticileri, ülke yönetiminde söz
sahibi olan insanlar, icra kurulu başkanlığı (CEO) bu faaliyet grubunu oluşturur.

EKONOMİK etkİnlİkLER VE ÜLKELER

Q Ülkelerin gelişim sürecinin her aşamasında çalışan nüfusun iş kollarına göre dağılımı değişmiştir.
Q Bütün toplumlarda yüzlerce yıl birincil ekonomik faaliyetler temel ekonomik etkinliği oluşturmuştur.
Q Sanayileşmeyle beraber birincil ekonomik faaliyetlerde çalışanların oranı azalmış, diğer faaliyetlerde çalışanların oranı art-
mıştır.

Q Günümüzde gelişmiş ülkelerde çalışanların büyük bir kısmı üçüncül, dördüncül ve beşincil ekonomik faaliyetler içerisinde çalış-
maktadır.

Q Gelişmiş ülkelerde birincil ekonomik faaliyetlerde çalışanların oranı çok azdır. Bunun nedeni tarımsal etkinliklerin makinelerle
yapılmasıdır.
Q Az gelişmiş ülkelerde sanayi gelişmemiştir. Nüfusun büyük bir kısmı tarımla uğraşmaktadır.
Q Gelişmekte olan ülkelerde üçüncül sektörde çalışanların oranı fazla, birincil ve ikincil sektörde çalışanların oranı ise birbirine
yakındır.

Markaj Yayınları / 10. Sınıf Coğrafya
MARKAJ YAYINLARI 113