Page 119 - 10. SINIF FAVORİ COĞRAFYA DEFTERİM
P. 119

3. Ünite: Bölgeler ve Ülkeler                                                ÖZETİN ÖZETİ


           Demir Yolu


          Q   Demir yolu, kara ve deniz yolundan sonra kullanılmaya başlamıştır.
          Q   Dünya'da ilk demir yolları, İngiltere'de 1830'da Manchester ile Liverpool arasında pamuk, demir ve maden kömürü taşımak
             için yapılmıştır. Bu yollarda çalışan trenlerde aynı zamanda yolcu da taşınmıştır.
          Q   Demir yolları 1913'e kadar hızla gelişmiş 1950'lerde gerilemeye başlamıştır.
          Q   1950'den sonra otomotiv sanayisindeki gelişmeler, demir yollarının gerilemesinde önemli rol oynamıştır.

          Q   İngiltere'den sonra ABD, Fransa, Belçika, Almanya ve Rusya demir yolu ulaşımını gerçekleştirmiştir.
          Q   Diğer ülkelere ve sömürgelerine demir yolunu yapanlar da yine bu ülkeler olmuştur.
          Q   Demir yolları, daha ucuza yük ve yolcu taşıması yönüyle ulaşım açısından büyük bir öneme sahiptir.

          Q   Hızlı trenin icadıyla, yeniden önem kazanmaya başlamıştır. Hızlı treni ilk Japonya (1960) kullanmıştır.
          Q   Dünya'da demir yolu ağının en çok gelişmiş olduğu kıtalar Amerika ve Asya'dır. ABD, Kanada, Rusya, Çin ve Hindistan demir
             yolu uzunluğu fazla olan ülkelerdir.
          Q   Asya'nın Orta kesimleri ile Orta Doğu, demir yolu ağının en seyrek olduğu yerlerdir.
          Q   Afrika, demir yolu ağının en az gelişmiş olduğu kıtadır. Bu kıtada demir yolunun en çok gelişmiş olduğu ülke Güney Afrika
             Cumhuriyeti'dir.




           Hava Yolu


          Q   Hava yolları, ilk olarak Fransa'da ticari amaçlı yapılan seferler şeklinde ortaya çıkmıştır.
          Q   Hava yolu ulaşımı, diğer ulaşım sistemlerinden daha geç başlamasına rağmen çok hızlı bir gelişme göstermiştir.
          Q   Önceleri askeri amaçlı olarak kullanılan uçaklar günümüzde sivil havacılık alanında yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
          Q   Nüfusun fazla olduğu ve sanayinin geliştiği bölgelerde (Kuzey Amerika, Batı Avrupa vb.) özellikle yolcu taşımacılığında en çok
             tercih edilen ulaşım sistemi hava yoludur.
          Q   Hava yolu taşımacılığının en fazla olduğu ülke ABD'dir.

          Q   Yüksek hıza sahip olması ve diğer ulaşımlara göre kaza riskinin daha az olması hava yolunun tercih edilme nedenleridir.




           Boru Hatları

          Q   Boru hatları son yıllarda büyük gelişme gösteren ulaşım sistemlerinden biridir.
          Q   Boru hatları üzerinde yapılan taşımacılık, sanayinin gelişmesi ve taşınan ham maddenin yoğunlaşmasına bağlı olarak önem
             kazanmıştır.
          Q   Boru hatlarının yapılma amacı; bölgeler arasında ham madde ve enerji kaynağı niteliğindeki petrol, doğal gaz, su, kömür,
             maden cevheri gibi katı, sıvı ve gaz maddelerinin taşınmasına dayanmaktadır.

          Q   Boru hatlarıyla ilk yük taşıma teknolojisini ABD başlatmıştır. ABD boru ağının en fazla olduğu ülkedir.
          Q   Irak, Suudi Arabistan ve İran Orta Doğu'da boru hatlarına sahip olan başlıca ülkelerdir.
          Q   İlk doğal gaz boru hattı Texas ile Chicago arasında 1931 yılında yapılmıştır.
          Q   ABD doğal gaz boru hattı en uzun olan ülkedir. Kanada, Rusya, Arjantin ve Meksika'da doğal gaz boru hattı fazladır.



                                                                            Markaj Yayınları / 10. Sınıf Coğrafya
                                         MARKAJ YAYINLARI                                                     119
   114   115   116   117   118   119   120   121   122   123   124