Page 88 - 10. SINIF TÜRK DİLLİ VE EDEBİYATI FAVORİ KAZANIM ODAKLI SORU BANKASI

5. Ünite: Roman
Tanzimat Dönemi’nde Roman KAZANIM TEST 3

1. O gece Dilber’le beraber bir odada yatan Çaresaz sürekli 3. Romanın teması kıskançlıktır. Çevrenin ve kalıtımın
Kafkasya’dan, esaretten ağlaya ağlaya bahsediyordu. romanın başkişisinin kaderi üzerinde etkili olduğu tezi
Bütün insanlığını coşturan keder, sesine şiddetli bir tesir, tarafsız bir gözle anlatılır. Mekân olarak İstanbul kullanıl-
lisanına garip bir sadelik ve güzellik vermişti. Dilber esa- mıştır. Zaman Batı’yla tanıştığımız yıllardır. Romanın dili
ret arkadaşının alışılmadık olan bu hâline üzülerek: yabancı sözcüklerle yüklüdür ve betimlemeleri süslüdür.
— Niçin ağlıyorsun, diye sordukça: Türk edeb�yatında “kıskançlık” kavramıyla da bütün-
leşm�ş olan bu roman, aşağıdak�lerden hang�s�nde
— Hiç! Ağlamak esaretin en büyük hakkıdır. Biz o hürri-
yete sahibiz, diyordu. ver�lm�şt�r?
A) İntibah B) Zehra C) Karabibik
Garip şey! Acaba bu biçare Çaresaz’ın kalbini kim kır-
mıştı ki Dilber soyunup da yatağına girdiği halde yine D) Muhaderat E) Sergüzeşt
durmadan mendiliyle gözlerini silerek ağlamasına devam
ediyordu.
Bu parçanın anlatımıyla �lg�l�;
I. Kahraman bakış açısıyla kaleme alınmıştır.
4. Türk edebiyatında roman türünün serüveni çeviri eser-
II. Diyaloglara yer verilmiştir. lerle başlamıştır. Bu eser, edebiyat tarihimize ilk roman
III. Kölelik teması işlenmiştir. çevirisi olarak geçer. Bu çeviriyi başka çeviriler izle-
yecek, roman türü gazete tefrikalarıyla (bölüm bölüm
çıkarımlarından hang�ler�ne ulaşılab�l�r?
yayımlama) halka ulaştırılacaktır.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
Yukarıda bahsed�len eser ve tercümes�n� yapan
D) II ve III E) I, II ve III yazar hang�s�nde doğru ver�lm�şt�r?

A) Tercüme-i Telemak - Şemsettin Sami
B) Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat - Yusuf Kâmil Paşa
C) Sergüzeşt - Samipaşazade Sezai
D) Tercüme-i Telemak - Yusuf Kâmil Paşa
E) Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat - Şemsettin Sami

2. Ali Bey, zengin çocuklarından yirmi bir yirmi iki yaşında
bir delikanlıydı. Anasının, babasının bir tanesi olduğun-
dan ve özellikle babası çocuk kıymetini gerçekten bildi-
ğinden, İstanbul’da bulunduğu halde, eğitimine eğitim 5. Roman tekniği açısından zayıf olsa da edebiyatımızın
açısından en yüksek dereceye erişmiş olan yerlerdeki ilk yerli roman denemesi kabul edilir. Olaylar İstanbul’da
soylular kadar, özen gösterildi. Çocuk on yaşına geldi- geçer ve olayların anlatımında çokça tesadüfe yer verilir.
ğinde dil bilir edebiyatçılar arasında yeni yetişenlerin en Romanda hüsranla biten bir aşk anlatılmaktadır. Görücü
yeteneklilerinden biri olarak kabul edilirdi. Fakat zavallı usulüyle evliliğin yerildiği romanda başka toplumsal
babası bütün hayatı boyunca ciğerparesi için daima meselelere de değinilir. Osmanlı toplumunun Batı’yla
büyük bir endişe içindeydi. Çünkü çocuk hem inatçı hem tanışmaya başladığı bir zaman dilimini yansıtan romanın
hiçbir şeye katlanamayan hem de aşırı düşkünlük ve tut- dili dönemine göre sadedir.
kuya esir olan bir yapıya sahipti. Hastalanırsa herhangi
bir şey için bahse girip de bahiste yenildiği için hastala- Bahsed�len romandak� çatışma aşağıdak�ler�n han-
nırdı. Ağlarsa okuduğu şeylerde zor bir meseleye rastla- g�s�nden kaynaklanmaktadır?
yıp da halledemediğinden dolayı ağlardı. A) Tesadüflerin kölelikle bağdaştırılmasından

Aşağıdak�lerden hang�s� bu parçada tanıtılan roman B) Osmanlı toplumuna düşkünlükten
kahramanının özell�kler� arasında sayılamaz? C) Batılılaşmayı yanlış anlamaktan

A) İhtiraslı B) Varlıklı C) Bilgili D) Geleneklere uygun hareket etmemekten
D) Sabırlı E) Tek evlat olma E) Görücü usulü evlilikten

MARKAJ YAYINLARI 87
Markaj Yaynlar / 10. Snf Türk Dili ve Edebiyat