Page 89 - 10. SINIF TÜRK DİLLİ VE EDEBİYATI FAVORİ KAZANIM ODAKLI SORU BANKASI

5. Ünite: Roman
KAZANIM TEST 3 Tanziman Dönemi’nde Roman

6. Romanda esir kız Dilber’in başından geçenler anlatılır ve 8.
olaylar acı bir sonla bitirilir. Olaylar genellikle İstanbul’un I. Görücü usulü evliliğin zararları, yanlış Batılılaşma,
konaklarında geçer. Çevre betimlemeleri, olaylar ve kişi- kölelik gibi temalar işlenmiştir.
lerle uyumludur. Gerçekçi bir bakış açısıyla yazılmıştır.
Yazarın kişileri tarafl ı anlatması kimi zaman romanın II. Mekân genellikle Anadolu’dur ve İstanbul dışına
gerçekçiliğine gölge düşürmüştür. Kölelik ve aşk tema- çıkma söz konusudur.
ları işlenmiştir. III. Romantizm ve realizm akımlarının etkili olduğu görül-
mektedir.
Bu parçada sözü ed�len roman aşağıdak�lerden han-
g�s�d�r? IV. Eserlerde genellikle Osmanlı toplumunun Batı kültü-
rüyle tanıştığı zamanlar ele alınmıştır.
A) Sergüzeşt B) Zehra C) Karabibik
D) Muhaderat E) Araba Sevdası V. Romanlarda toplumsal meselelere değinilmiş, toplu-
mun aydınlatılmasında bu tür bir araç olarak görül-
müştür.

Numaralandırılan cümleler�n hang�s�nde Tanz�mat
Dönem� romanlarıyla �lg�l� yanlış b�r b�lg� ver�lm�şt�r?

A) I B) II C) III D) IV E) V
7.
I. Aşk temasının da işlendiği romanda kahramanlık-
lar, duygular ve hayaller eşliğinde anlatılır. İlk tarihî
romanımızdır. Romanda tarihî kişilere de yer verilir.
(Cezmi)
II. Roman iki tipin karşılaştırılması üzerine kurulmuştur. 9. Bihruz Bey ana babasının tek çocuğu olduğu için,
Bunlardan birisi Batılı gibi yaşamaya çalışan, kulaktan aslında pek şımarık büyümüştü. Babasının serveti oğlu-
dolma Fransızca sözcükleri yerli yersiz kullanan bir nun her istediği şeyi kolaycacık elde edebilmesine yeterli
tiptir. Diğeri ise kendi kültürünü benimsemiş, çalış- olduğu gibi, gençlik gereklerinden olan eğilimlerine de
kan, dürüst, bilgili, görgülü bir tiptir. Yazar bu tiplerden hiçbir bakımdan bir engelleme görmediğinden, Bihruz
birini yererken diğerini yüceltir. Yanlış Batılılaşmayı Bey; sonraları kaleme gidip gelmeyi pek seyrekleştir-
eleştirir. (Felatun Bey ile Rakım Efendi) mişti. Kaleme gitmediği günlerse saçlarını kestirmek,
terziye giysi ısmarlamak, kunduracıya ölçü vermek gibi
III. Eser, edebiyatımızın ilk edebî romanıdır. Olaylar hiç eksik olmayan nedenlerle Beyoğlu’nda, ötede beride
İstanbul’da geçer. Mirasyedi bir tip olan Ali Bey’in vakit geçirir, cumaları, pazarları da sabahleyin hocala-
başından geçenler anlatılır. Eserde Batı’yla tanıştığı- rıyla yarımşar saat ders çalışmadan sonra evinden çıkar,
mız yıllar anlatılır. (İntibah)
akşamlara kadar gezinti yerlerinde dolaşırdı. Vilâyetlerde
Yukarıda bazı romanlarla ilgili bilgiler verilmiş ve bunların bulunduğu zaman en büyük zevki, sırmalı giysiler içinde,
ait oldukları eserler de parantez içinde ifade edilmiştir. midilli ya da at üzerinde, arkasında çifte çifte uşaklarla
sokak sokak gezip dolaşmak olan bu beyin, İstanbul’a
Buna göre ver�len roman tanıtımlarıyla �lg�l� aşağıda-
k�lerden hang�s�nde doğru b�r b�lg� ver�lm�şt�r? geldikten sonra merakı üç şeye yöneldi: Birincisi, araba
kullanmak; ikincisi, alafranga beylerin hepsinden daha
A) Sadece I numaralı romanın ait olduğu eser doğru be- süslü gezmek; üçüncüsü de berberler, kunduracılar, ter-
lirtilmiştir. ziler ve gazinodaki garsonlarla Fransızca konuşmaktı.
B) Sadece II numaralı romanın ait olduğu eser doğru Bu parçanın alındığı romanın yazarı aşağıdak�lerden
belirtilmiştir. hang�s�d�r?
C) Sadece III numaralı romanın ait olduğu eser doğru
belirtilmiştir. A) Recâizâde Mahmut Ekrem
D) I ve II numaralı romanların ait olduğu eserler doğru B) Nabizâde Nazım
belirtilmiştir. C) Ahmet Mithat Efendi
E) I, II ve III numaralı romanların üçünün de ait olduğu D) Şemsettin Sami
eserler doğru belirtilmiştir. E) Sami Paşazâde Sezâî

88 Markaj Yaynlar / 10. Snf Türk Dili ve Edebiyat
MARKAJ YAYINLARI