Page 56 - 10. SINIF FİZİK FAVORİ DEFTERİM

ÖZETİN ÖZETİ 3. ÜNİTE: DALGALAR

DALGALAR

Periyot: Bir tam dalganın oluşması Frekans: Dalga kaynağının birim
Dalga: Esnek bir ortamda meydana için geçen süredir. T ile gösterilir. zamanda oluşturduğu dalga sayısıdır. f
getirilen şekil değişikliğine dalga denir. -1
Birimi saniye (s)'dir. ile gösterilir. Birimi s veya Hertz'dir.
Dalga Boyu:
λ Dalga tepesi

Ardışık iki dalga tepesi veya ardışık iki dalga çukuru arasındaki mesafedir. λ ile
gösterilir. Birimi metre’dir.
λ Dalga çukuru

Dalganın Hızı: Dalganın yayılma hızı v ile gösterilir. Genlik: Tepe veya çukurların denge konumuna uzaklığına
λ denir.
.
v = veya v = λ f
T

Q Dalgalar taşıdığı enerjiye göre ikiye ayrılır. Q Dalgalar titreşim doğrultusuna göre ikiye ayrılır.
5 Mekanik Dalgalar: Yayılması için maddesel ortama ihti- 5 Enine Dalgalar: Titreşim doğrultusuna dik olarak
yaç duyan dalgalardır. (Yay, su, ses, deprem) ilerleyen dalgalardır.

5 Elektromanyetik Dalgalar: Yayılması için maddesel 5 Boyuna Dalgalar: Titreşim doğrultusu ile yayılma
ortama ihtiyaç duymayan dalgalardır. (Radyo dalgaları, doğrultusu aynı olan dalgalardır.
mikrodalgalar, kızılötesi ışınlar, görünür ışık, morötesi
ışık, X ışınları, gama ışınları)

YAY DALGASI

Atma: Esnek ortamda anlık olarak oluşturulan sarsıntıya denir. İlerleyen bir atmanın uçlarının titreşim yönleri şekildeki gibidir.
Baş yukarı atma Baş aşağı atma İlerleme yönü

İlerleme yönü

Sabit Uçtan Yansıma Serbest Uçtan Yansıma

Uzunluğu , kütlesi m olan bir yay F
K L kuvveti ile gerilmiş ise bu yayda oluştu-
L K L K K L
rulan atmanın hızı
Q Sabit uçtan yansıyan atma ters döner. Q Serbest uçtan yansıyan atma baş F

Baş yukarı gelen atma baş aşağı yan- yukarı gelmiş ise baş yukarı yansır. v = m ile bulunur. m : Boyca yoğunluk,
sır. Hızı, genliği ve genişliği değişmez. Hızı, genliği ve genişliği değişmez. m
Yay Dalgalarının Hızı 
Q Boyca yoğunluğu küçük olan yay-
lara ince (hafif) yay, boyca yoğun-
F
m luğu büyük olan yaylara kalın (ağır)
yay denir.

56 Markaj Yayınları / 10. Sınıf Fizik
MARKAJ YAYINLARI