Page 104 - 10-kimya-beceri-temelli-soru

ASİT VE BAZLARIN METALLERLE TEPKİMESİ Asit yağmurları sanayi alanlarındaki fabrika bacalarında
yetersiz filtre olması veya olmaması durumunda, evlerde
Asit + Aktif Metal Tuz + Hidrojen gazı
kalitesiz fosil yakıt kullanılması, toplu taşıma araçları
● 2HCl(suda) + Mg(k) MgCl (k) + H (g) yerine kişisel araçların daha çok tercih edilmesi sonu-
2
2
cunda daha fazla meydana gelmektedir. Asit yağmurları
● HNO (suda) + Al(k) Al(NO ) (k) + H (g)
3 3
3
2
toprağın kimyasal yapısının bozulmasına, bitki örtüsünün
Kuv. Oksijen Asidi+Yarı soy Metal Tuz+Gaz+H O azalmasına yada yok olmasına, tarihi eserlerin tahrip
2
olmasına, bina dış kısımlarının zarar görmesine, suyun
● 8HNO (suda) + 3Cu(k) 3Cu(NO ) (k) + 2NO(g) + 4H O(s) kimyasal yapısının bozularak toplu balık ölümlerine, araç-
3
2
3 2
ların boyalarında solmaya ve kaporta kısımlarında çürüme
● 2H SO (suda) + 2Ag(k) Ag SO (k) + SO (g) + 2H O(g)
2 4 2 4 2 2 oluşmasına vb. etkilere neden olmaktadır.
Asit + Soy Metal Tepkime olmaz. TUZLAR
DATA YAYINLARI
● Soy metaller Au ve Pt’dir.
Genel olarak asit ve baz tepkimeleri sonucunda meydana
● Au(k) + HCl(suda) Tepkime olmaz gelen iyonik yapıda oda şartlarında katı halde erime ve
kaynama noktası yüksek olan kristal yapılı maddelerdir.
● Au(k) + HNO (suda) Tepkime olmaz
3 Asidik, bazik veya nötr özellikte olabilirler. Oldukça geniş
● Pt(k) + H SO (suda) Tepkime olmaz bir kullanım alanına sahip olan tuzlardan bazılarının özel-
4
2
likleri ve kullanım alanları şöyledir:
Au veya Pt, kral suyu ( HCl ve HNO karışımı) adı verilen NaCl: Yaygın adı yemek tuzu olan bu madde kimyasal ola-
3
asit karışımıyla tepkime verirler. rak sodyum klorür olarak adlandırılır. Gıda, serum, kağıt
Asit veya Kuv. Baz + Amfoter Metal Tuz + H gazı üretimi, et ürünlerinin saklanması ve kışın yollardaki buz-
2
lanmayı önlemede kullanılır.
● Amfoter metaller Zn, Al, Be, Sn, Cr ve Pb’dir.
● Zn(k) + HNO (suda) Zn(NO ) + H (g) Na CO : Yaygın olarak çamaşır sodası olarak adlandırılan
3
2
2
3
3 2
bu madde sodyum karbonat kimyasal adıyla bilinir. Bazik
● Zn(k) + 2NaOH(suda) Na ZnO + H (g) özellikteki bir tuzdur. Cam, diş macunu, ilaç sektörü, gıda,
2
2
2
tekstil ve sert suların yumuşatılmasında kullanılır.
HAYATIMIZDAKİ ASİTLER VE BAZLAR NaHCO : Yemek sodası adıyla bilinen bu madde sodyum
3
bikarbonat kimyasal adıyla da ifade edilir. Bazik özellikte
Günlük yaşantımızda kullandığımız maddelerin büyük
beyaz renkli bir tuzdur.
bir çoğunluğu asit yada baz özelliğine sahiptir. Meyveler,
meyve suları, sebzeler, süt ve süt ürünleri, gazlı içecek- Na CO + H O NaHCO + NaOH
2
2
3
3
lerin büyük kısmı, asit yağmurlarına neden olan ve fosil tepkimesiyle elde edilir.
yakıtların kullanılması sonucunda oluşan CO , NO , SO Kabartma tozu; diş ve ağız temizliği, yangın söndürücü ve
2
x
2
gazları, tuz ruhu, kireç sökücü ve sirke asidik özellikteki mide ilaçlarının, kağıdın ve asitli içeceklerin üretiminde,
maddelerdendir. Bunun yanı sıra sabun, şampuan, çamaşır temizlik maddelerinin ve koku giderici maddelerin üreti-
minde kullanılır.
suyu, bulaşık ve çamaşır deterjanları, lavabo açıcı, yağ
sökücü, mide ilaçları, sönmüş ve sönmemiş kireç, kül ise CaCO : Halk arasında kireç taşı olarak bilinen bu maddenin
3
bazik özellikteki maddelerdendir. kimyasal adı kalsiyum karbonattır. Bazik özellikte beyaz
renkli olan suda çok az çözünen bir katıdır. Boya, yapıştırıcı,
ASİT YAĞMURU çimento, kireç, asfalt, asit yağmuruna neden olan gazların
engellenmesi, tebeşir yapımı, cam, seramik, plastik, asitli
Fosil yakıtların kullanılması sonucunda meydana gelen
toprakların pH düzenlemesinde, gıda ve ilaç sektöründe
CO , NO , SO ve SO gazlarının havada bulunan su tercih edilen bir tuzdur.
2
x
2
3
buharı ile etkileşerek meydana getirdikleri karışıma
NH Cl: Halk arasında nişadır adıyla bilinen bu maddenin
asit yağmuru adı verilir. 4
kimyasal adı amonyum klorür’dür. Suda oldukça iyi çözünen
● CO (g) + H O(s) H CO (suda) asidik özellikte ve beyaz renkli olan bir katıdır.
2
2
3
2
● N O (g) + H O(s) 2HNO (suda) Kalay kaplamacılığı, gıda üretimi, gübre yapımı, şampuan,
3
2 5
2
duş jeli, saç kremi, bulaşık deterjanı, öksürük şurubu
● SO (g) + H O(s) H SO (suda) yapımı, pil üretimi, galvanizleme ve lehimleme işlemle-
2
3
2
2
● SO (g) + H O(s) H SO (suda) rinde kullanılır.
4
2
3
2
102