Page 142 - 10-kimya-beceri-temelli-soru
P. 142
Kireç kaymağı: Sönmüş kirecin ( Ca(OH) ) klor gazı (Cl ) ● İşlenmiş halde içerisine katkı maddeleri eklenerek
2
2
ile tepkimesinden elde edilen Ca(OCl) formülüne sahip ambalajlanmış haldeki gıdalara ise HAZIR GIDA adı
2
maddedir. verilir. Hazır gıdaların kullanım amacı genelde çok kısa
sürelerde gıdaya ulaşmayı sağlamaktır. Hazır gıdalar
İLAÇLAR: Hastalığın belirtilerini azaltmak veya orta- arasında; bisküvi, şekerlemeler, un ürünleri, süt ve süt
dan kaldırmak amacıyla kullanılan kimyasal maddelerdir. ürünleri, et ve et ürünleri vs. gösterilebilir.
Vücuda alındıktan sonra gerçekleştirdiği bir seri tepkime-
ler sonrasında tedavi sürecinin gerçekleşmesini sağlarlar. ● Hazır gıdaların içerisine koruyucular, renklendiriciler,
İlaçlar vücutta uygulanacakları bölgeye göre farklı form- emülsiyonlaştırıcılar, tatlandırıcılar gibi katkı madde-
larda hazırlanarak hastalıklı bölgeye uygulanırlar. İlaç- leri ile pastörizasyon ve UHT (ultra yüksek sıcaklık)
ların farklı formlarda hazırlanmalarının temel nedenleri gibi işlemler de uygulanmaktadır. Gıdalara ilave edilen
arasında; Doğru doz, ideal etki, vücutta istenilen bölgeye katkı maddeleri E kodları ile ifade edilirler. Uzun süre
ulaştırmak, etken maddeyi dış etkenlerden koruma, ilacın hazır gıda tüketimi kişilerde sağlık sorunlarının oluş-
tat ve kokusunu maskeleme vb. nedenlerdir. masını ve obezite gibi sıkıntıların oluşmasına neden
olurlar.
● Yukarıda sayılan nedenlerle ilaçlar; Hap, şurup, iğne,
merhem formlarında hazırlanarak tedavi amacıyla
hastaya uygulanırlar.
YENİLEBİLİR YAĞ ÇEŞİTLERİ
‣ HAP: Bir veya birden fazla etken maddeyi içeren ve
ağız yoluyla vücuda alınan uzun raf ömrüne sahip Yağların Sınıflandırılması
olan katı haldeki ilaçlardır.
Yağlar, yağ asitlerinin gliserin ile esterleşmeleri sonucunda
‣ ŞURUP: Konsantre çözeltiler halinde hazırlanan meydana gelen organik bileşiklerdir. Saf haldeyken tatsız,
ağız yoluyla vücuda alınan sıvı haldeki ilaç for- kokusuz ve tatsızdırlar. Yağların karakteristik özelliklerini
mudur.
elde edildiği madde belirler.
‣ İĞNE: Enjektör yardımıyla damar içi, kas içi, de-
riye veya deri altına uygulanan sıvı haldeki ilaç Katı yağlar: Oda şartlarında katı halde olan ve doymuş
formudur. Diğer ilaç türlerine göre daha hızlı etki yağ oranı yüksek olan hayvansal veya bitkilerden elde
gösterirler. DATA YAYINLARI
edilen yağların H ile doyurulması sonucunda elde edilmiş
2
‣ MERHEM: Etken maddenin dağıtıcı faz içinde yer olan yağlardır. Katı yağlara tereyağı ve margarinler örnek
aldığı cilt veya mukoza vasıtasıyla vücuda alınan olarak gösterilebilir.
yarı katı ilaç formudur. Etken madde su içermez ve
cilt salgılarıyla karışmaz. Sıvı yağlar: Oda sıcaklığında sıvı halde bulunan doymamış
yağ oranı yüksek olan yağ çeşitleridir. Bu yağlara; ayçiçeği
Hastalıktan korunmak için gelişi güzel ilaç kullanımından yağı, zeytin yağı, mısır özü yağı, fındık yağı örnek göste-
kaçınmalı doktor tarafından verilen ilaçların önerilen şekilde rilebilir.
kullanılmasına ve tamamen bitirilmesine dikkat edilmelidir
(özellikle antibiyotiklerin). Doktor tarafından önerilmedikçe Yağ sektöründe kullanılan bazı ifadeler
ilaç kullanımında ısrarcı olmamak gerekir. İlaç etken mad- Sızma Yağ: Mekanik işlemler kullanılarak elde edilen asit
desinin kimyasal yapısının değişmemesi için evde kalan ve oranı yüksek, keskin ve güçlü bir tada sahiptir.
benzer rahatsızlıkta kullanılacak ilaçların son kullanma
tarihinin geçip geçmediğine ve ayrıca ilaçta belirtilmiş olan Rafine Yağ: Yapısı değiştirilmeden koku, asitlik, renk
saklama koşullarına uyulması gerekir. giderme ve reçine giderme işlemleri uygulanmış olan yağ-
dır. Gıda değeri sızma yağa göre azdır.
Riviera Yağ: Rafine yağa belirli oranlarda sızma yağ katıl-
ması sonrasında elde edilmiş olan yağdır.
GIDALAR
Vinterize Yağ: Donmuş haldeki yağ asitlerinin yağdan
İnsanların yaşamlarını ve günlük aktivitelerini devam uzaklaştırılması sonrasında elde edilen yağ çeşididir.
ettirebilmeleri adına vücutlarına almaları gereken besin
maddelerine GIDA adı verilir. Gıdalar doğal ve işlenmiş Yağlar canlılar için en fazla enerji verici maddedir ve
gıdalar olmak üzere iki gruba ayrılırlar. yağda çözünebilen vitaminlerin ( A, D, E, K) vücuda alın-
● Üretiminde kimyasal gübre, katkı maddesi kullanıl- masını sağlarlar. Fakat aşırı yağ tüketimi kalp, diyabet ve
mayan kaynağından elde edildiği şekliyle tüketime karaciğer yağlanması başta olmak üzere bir çok sağlık
hazır haldeki ürünlere DOĞAL GIDA denir. sorununa neden olurlar.
140