Page 38 - 10-kimya-beceri-temelli-soru
P. 38

KİMYASAL TEPKİMELERDE                   VERİM VE SAFSIZLIK PROBLEMLERİ
                          HESAPLAMALAR                      % Verim =   Harcanan miktar     x 100
                                                                   Harcanması gereken miktar
              DENKLEMLİ MİKTAR GEÇİŞ PROBLEMLERİ
              Denkleştirilmiş tepkime denkleminde yer alan kat sayılar
                                                            % Verim =   Oluşan miktar   x 100
              kullanılarak mol, hacim ve kütle arasında geçişin yapıl-  Oluşması gereken miktar
              masıdır.
                                                            % Saflık =   Tepkimeye giren miktar        x 100
                    N  (g) + 3 H  (g)    2NH (g) (H = 1, N = 14)   Tepkimeye giren gereken miktar
                3  DATA YAYINLARI
                            2
                     2
                                      3
                      X mol     3X mol     3X mol
                                                            Örnek: %40 saflıktaki 200 g CaCO 3
                        3 katı     3 katı    3 katı         CaCO 3     CaO  + CO 2  tepkimesine göre %30
                                                            verimle ürün oluşturuyor. Oluşan CO  NK'da kaç L hacim
                      3x mol    9x mol     6x mol                                      2   40
                                                            kaplar? (C = 12, O = 16, Ca = 40)  =  200.  = 80g
                                                                                 m
                                                                                  CaCO  3  100
                                                            Çözüm:
                      V L       3V L       2V L                       40         n   =  80  = 0,8mol
                        6 katı    6 katı    6 katı          m CaCO 3  = 200. 100 =  80g  CaCO 3  100
                                                             CaCO             CaO  + CO
                      6V L      18V L      12V L                 3  80                 2
                                                            n CaCO  =  =  0,8mol
                                                                  100
                                                               3
                                                            0,8 mol                        0,8 mol oluşur.  (%100
                      28 g   +    6 g   =    34 g           harcanırsa                           verimle)
                       0,4 katı  0,4 katı    0,4 katı       %100 verimle         0,8 mol CO oluşursa
                                                                                         2
                                                            %30 verimle          x mol CO oluşur.
                                                                                        2
                      11,2 g    24 g       13,6 g
                                                                           x=   30.0,8  = 0,24 mol
                                                                              100
              ARTAN MADDE PROBLEMLERİ                       V   =  n  .22,4 →  V  =  0,24x22,4 5,376 L=
                                                             CO 2  CO 2    CO 2
              Denkleştirilmiş tepkime denklemine göre oran olarak
              fazla olan maddeden artışın olduğu tepkimelerdir.  Örnek: 2 mol N  gazının 8 mol H gazı ile tepkimesin-
                                                                                   2
                                                                       2
                                                            den %75 verimle oluşacak NH  gazı NK'da kaç L hacim
              Eşit mol, eşit hacim, eşit kütle ifadelerinde giren madde-  kaplar?  3
              lerin tamamı miktarı fazla olana göre değerlendirilir.  Çözüm:
              Örnek:   N (g) +  3H (g)  2NH (g)
                      2       2            3                           N 2   +  3H 2   2NH 3
              Tepkimesi için eşit mollerde N  ve H  alınınca en fazla 13,6 g   Başlangıç : 2 mol  8 mol   -
                                        2
                                    3
              NH oluşuyorsa hangi maddeden kaç mol artmıştır?   Değişim     : -2 mol -6 mol  +4 mol
              (H = 1, N = 14)                               Sonuç        :  -  2 mol  4 mol
                    m   13,6                                                        %100
              n   =    =    = 0,8mol
               NH 3
                    M A  17                                                        verimle
                                                                                   oluşan
                               N 2   +  3H 2   2NH 3
                     Başlangıç : 3n mol 3n mol   -             %100 verimle     4 mol NH  oluşursa
                                                                                      3
                     Değişim     : -n mol -3n mol  +2n mol
                                                                %75 verimle           X
                     Sonuç        : 2n mol  -  2n mol
                     Oluşan 2n mol NH , 0,8 moldür.                X =   75.4   = 3 mol NH  oluşur.
                                   3
                     2n = 0,8      n = 0,4                            100         3
                     Artan N ; 2n = 2.0,4 = 0,8 moldür.            V NH 3  = 3.22,4 = 67,2 L olur
                           2




                                                        36
   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43