Page 121 - 10. Sınıf Biyoloji Öğretmenin Ders Notları

¦ §
1 12020 EKOSİSTEM EKOLOJİSİ VE GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARI

Orman yangınları sonucu;

» Ağaçlar yok olur.
» Ekolojik denge bozulur.
» Topraktaki organik maddelerin kaybolması gerçekleşir.
» Birçok canlı türünün doğal yaşam alanlarının yok olması gerçekleşir.

8. BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİN AZALMASI

* Biyoçeşitliliğin azalmasında etkili olan faktörler şunlardır:
EDİTÖR YAYINEVİ
» Habitatların azalması, ötrofikasyon, türlerin aşırı kullanımı, yeni türlerin ekosisteme katıl-
ması
» Hava, su, toprak, radyoaktif, ses kirliliği, asit yağmurları, küresel iklim değişikliği, erozyon,
doğal alanların tahribi, orman yangınları etkilidir.
» Bir türün yok olması ekosistemdeki dengenin bozulmasına neden olur. Besin zincirinde, canlılar
arasındaki enerji akışı olumsuz etkilenir. Biyolojik çeşitliliğin azalmasıyla madde döngülerinin
sürdürülebilirliği, doğal kaynakların kullanımı ve yenilebilirliği olumsuz etkilenir.
GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARININ ORTAYA ÇIKMASINDA BİREYLERİN ROLÜ

* İnsan kaynaklı faaliyetlerin ekosistemin işleyişini bozması sonucunda, ekosistemin kendilerini
yenilemesi için bazı hesaplamalar yapılır.

* Bu hesaplamalar sonucunda ekolojik dengenin korunması için alınabilecek önlemler hakkında bilgi
verir. Bu hesaplamalarda ekolojik ayak izi, su ayak izi ve karbon ayak izi hesaplamaları incelenir.

EKOLOJİK AYAK İZİ

* Yenilenebilir enerji kaynaklarını insanların kullanabilmesi için
gereken verimli toprak ve suyun bulunduğu alanın hesabıdır.

* Ekolojik ayak izi hesaplanırken önce tüketilen ve üreti-
len kaynaklar izlenmelidir. Daha sonra ise gereksi-
nimlerin üretimi ve atıkların yok edilmesi için gere-
ken biyolojik üretken olan ölçüdür. Herkesin
ekolojik ayak izi aynı değildir. Örneğin bir
Amerikalı’nın ekolojik ayak izi, 43 Afrikalının ekolojik
ayak izine eşittir.

* Coğrafi bir bölgenin yenilebilir doğal kaynakları üretmesine biyolojik kapa-
site denir.
* Bir bölgenin biyolojik kapasitesi, ekolojik ayak izine göre büyük ise o bölgenin ekolojik
olarak kendisini yenileme gücü de yüksektir. Türkiye’de ve bazı ülkelerde ekolojik ayak
izi biyolojik kapasiteyi aşmıştır. Dolayısıyla bu ülkeler diğer ülkelerin kaynaklarına
bağımlı hale gelmektedir.