Page 199 - 10. SINIF PARAGRAF SORU BANKASI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 199
TEST 10
3 - 4. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayı- 5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayı-
nız. nız.
Birkaç tür dışında tüm memeliler doğum yaptıktan sonra
Çocuk ortopedisi alanında özellikle son yıllarda daha sık plasentalarını tüketirler. Bazı uzmanlar bunun, bebek sa-
görülmeye başlanan Perthes hastalığı, çocukluk çağına hibi olduktan sonra plasenta tüketmenin sağlayabilece-
özgü olan bir kalça hastalığıdır. Bu hastalık, femur adın- ği besinsel faydalardan kaynaklandığını düşünmektedir.
daki bir uyluk kemiğinin baş bölümünde bilinmeyen bir İnsanlarda plasenta tüketimine dair anekdot niteliğindeki
nedenle gerçekleşen kan dolaşımının bozulmasına bağ- kanıtların çoğunluğu olumlu olmakla birlikte bu konuya
lı olarak ortaya çıkar. Bunun sonucunda kemik dokusu olan bakış açısı, yasalar, örf, âdetlere göre değişiklik
ölümü gerçekleşir ve bu durum perthes hastalığı ile ka- göstermektedir. Bir kişinin plasentasını tüketmesinin
rakterizedir. Perthes genel olarak sadece bir uyluğu etki- birkaç farklı yolu vardır ve plasentanın kapsüllenmesi,
lerken bazen her iki tarafta birden geliştiğine de rastlanır tüketimi için en popüler yöntemdir. Plasentayı tüketme
ve yaşanan bu durum da farklı hastalıklarla karıştırılma- geleneği asırlardır Çin tıbbında uygulanan, ABD'de ise
sına sebep olabilir. Bu hastalığın 1,5 – 15 yaş aralığında- son on yıldır popülerlik kazanan bir gelenektir. Plasenta
EDİTÖR YAYINLARI
ki her çocukta görülme olasılığı vardır ancak en yaygın geçici bir organdır, hamilelik sırasında vücut tarafından
görüldüğü yaş aralığı ise 4- 10 yaş arasıdır. Bu hastalıkta oluşturulur. Plasenta, gelişmekte olan bir bebeğe besin
genel olarak yürüme esnasında aksama, diz ve kalça ve oksijen sağlar ve B6, B12 ve demir gibi vitamin ve
bölgesinde oluşan ağrılar nedeniyle hekime başvurulur. minerallerle doludur. Plasenta ayrıca progesteron ve
Bu aşamada yapılacak olan tanı testleri ile birlikte Pert- östrojen açısından zengin bir hormondur. Plasenta kap-
hes tanısı konulan çocuklarda ömür boyu takip ve teda- sülleme, plasentayı hap hâline getirildikten sonra yutma
vi gereklidir. Hastalığın iyileşmesi ise uzun yıllar alabilir. uygulamasıdır. Bu uygulama plasentaları önce zencefil
Hastalığa bağlı olarak da çocuklarda kalça kısmında ve mür ile buharda buharlaştırarak, onları gıda sınıfı bir
şekil bozuklukları, femur kısalığı ve kıkırdak doku hasarı kurutucuda dehidre ederek, plasentayı bir toz hâline ge-
gibi sorunlar gelişebilir. Hastalığın ortaya çıkışı, iyileşme tirir ve tozu yutulmak üzere bir hap hâlinde kapsülleye-
süreci ve iyileşme sürecinden sonraki süreçte devamlı rek içine alır.
olarak hastalar muayeneden geçip hastalığın boyutu ve
hasta iyileştikten sonra tekrardan hastalığın nüks edip
etmediği belirli aralıklarla incelenmelidir. 5. Bu parçada memelilerde plasenta tüketiminin asıl
nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilmek-
tedir?
A) Plasentanın bireyler tarafından kendi parçaları oldu-
3. Bu parça ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yan- ğu için boşa gitmesini istememeleri
lıştır? B) Plasentanın, bebek olduktan sonra memelilerde be-
sinsel faydalardan yararlanmayı sağlaması
A) Sayısal verilerden ve istatistiklerden faydalanılmıştır. C) Plasentanın yapısında bulunan B6, B12 ve demir gibi
B) Bilimsellik ışığında konu ele alınarak aydınlatılmıştır. vitamin ve minerallerle dolu olması
C) Bilgileri ele alırken açıklayıcı anlatım kullanılmıştır. D) Plasentanın bazı işlemlerden sonra kolay bir şekilde
D) Bilgiler neden-sonuç ilişkisi içinde verilmiştir. kapsül oluşu, vücuda faydalı olması
E) Bilgilerdeki terimler ayrıntılı şekilde açıklanmıştır. E) Plasenta tüketiminin son on yılda çok popüler hâle
gelerek vardır bir yararı diye düşünülmesi
4. Bu parçada Persthes hastalığı ile ilgili olarak aşağı- 6. Bu parçadan hareketle plasenta ile ilgili aşağıdakiler-
dakilerden hangisine değinilmemiştir? den hangisi söylenemez?
A) Hastalığın son zamanlarda daha çok görülmeye A) Birçok memeli türünde doğumdan sonra plasenta-
başlandığına nın tüketildiği görülmüştür.
B) Hastalığın en temel sebebinin tam olarak bilinme- B) Bebek sahibi olan memeliler plasentalarını yüksek
diğine besin değerinden ötürü tüketmektedir.
C) Hastalığın vücutta nasıl bir etki alanına sahip oldu- C) İnsanlarda plasenta tüketimi sosyal bazı normlardan
ğuna kaynaklanan farklardan ötürü değişmektedir.
D) Hastalığı olan yaş grubunda hızlı bir iyileşme görül- D) Plasenta tüketiminde bir çok yöntem olmasına rağ-
düğüne men kapsül hâli en faydalı yöntemdir.
E) Hastalığa hangi yaş aralığında daha çok rastlandı- E) Son yıllarda değişik ülkelerde plasenta tüketimi çok
ğına popüler hâle gelmiştir.
199