Page 53 - 10-sinif-telafi

52 DALGALAR

• O noktasından birleştirilen hafif ve kalın yaylar- SU DALGALARI Bu durumda; f = n.f s bağıntısı kullanılır.
d
dan ince yaydan gönderilen atmanın O noktasın- SU DALGALARINDA YANSIMA fd → dalgaların frekansı
EDİTÖR YAYINEVİ
dan iletileni baş yukarı, yansıyanı baş aşağı olur. Doğrusal Su Dalgalarının Yansıması fs → stroboskobun frekansı
O noktası sabit uç gibi davranır. K L Su dalgalarının n → yarık sayısı
v = v > v 2 3 r 1 > r düz engelden
1
2
L K yansıması ışığın SES DALGALARI
a = a > a 2 3 r 1 > r aynada yansı- • Ses mekanik ve boyuna dalgadır.
3
1
r ve r hakkında kesin bir şey söylenemez. ması gibidir.
2
3
Ses Şiddeti: Ses dalgasına dik birim yüzey-
den geçen enerji miktarına ses şiddeti denir.
Ağır Yaydan Hafif Yaya Gelen Atmalar Doğrusal Su Dalgalarının Çukur Engelden Birimi desibel (dB) dir.
v Yansıması
1
Doğrusal dalgalar Ses Hızı: Sesin havadaki hızı 340 m/s dir.
çukur engelden yan- • Sesin, katı, sıvı ve gaz ortamları arasın-
r sıdıktan sonra engelin daki hızları arasında; v > v > v
1 O katı sıvı gaz
F odağında toplanır ve ilişkisi vardır.
a tekrar dağılır. • Ortamın sıcaklığı artarsa ses hızı artar.
1
v v Doğrusal Su Dalgalarının Tümsek Engelden Yan-
2 3
sıması Sesin Frekansı (Yüksekliği): Büyük frekanslı
r O r Doğrusal dalgalar sesler ince, küçük frekanslı sesler kalın ses
2 3
tümsek engelden olarak algılanır. İnsan kulağı, 20 - 20.000
a a Hz aralığındaki sesleri işitebilir. Frekansı
2 3 F sanki tümsek enge-
lin odağından geli- 20.000 Hz den büyük olan sesler ultrasonik
• Ağır yaydan hafif yaya gelen atmanın iletileni ve yormuş gibi yansır. sesler, frekansı 20 Hz’den küçük olan sesler
yansıyanı baş yukarı olur. O noktası serbest uç ise infrasonik sesler olarak adlandırılır.
gibi davranır. STROBOSKOP DEPREM DALGALARI
Stroboskop fs frekansıyla dön-
L K
v > v = v 1 2 r 1 > r dürüldüğünde K dalgası 1. • Deprem ile ilgili konuları inceleyen bilim
2
3
1.
a > a = a 1 2 r 1 > r yarık yarığın altından geçiyor. 2. dalına sismoloji denir. Sismoloji alanın-
3
3
da çalışan bilim insanına sismolog denir.
yarık, 1. yarığın yerini aldı-
r ve r hakkında kesin bir şey söylenemez. 2. ğında L dalgası 2. yarığın altın- Depremin büyüklüğü sismograf adı veri-
2
3
yarık
dan geçiyorsa dalgalar duru- len aletle ölçülür, ölçüm Richter (Rihter)
yormuş gibi gözükür. ölçeği denilen bir ölçümle tanımlanır.