Page 462 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 462

462

        Paul Wittek                                          › Kurulduğu bölgenin coğrafi konumu
        •   Osmanlı Beyliği’nin kuruluşunu “Gaza Tezi” ile açıkla-    › Diğer Türk beyliklerinin ilk zamanlarda Osmanlı’ya
           dı. Osmanlı’nın güçlü bir devlet olarak ortaya çıkması-  karşı düşmanca tutum içine girmemeleri gibi etken-
           nı gaza düşüncesiyle hareket etmelerine bağladı.  ler önemli rol oynamıştır.
        •   Wittek’e göre Osmanlı, gaza anlayışı ile hem sınırları-
           nı genişletmeyi hem de ganimet elde etmeyi amaçladı.  Halil Inalcık
        •  Osmanlıların Kayı Boyu ile ilgisinin olmadığını ve Os- •   Halil Inalcık, Paul Wittek’in tezini kabul etsede bu tezi
           man Bey’in Oğuz Kağan’a bağlı olduğunu savundu.  yetersiz bulmuştur.
        Mehmet Fuat Köprülü                              •   Inalcık’a göre gaza anlayışı Osmanlı’nın kuruluşunda
       EDİTÖR YAYINLARI
        •   Osmanlı’yı  bulunduğu  uç  beyliği  konumu  üzerinden   önemli bir yere sahiptir.
           değerlendirdi.                                •   Ancak beyliğin kuruluşunu yalnızca gazaya bağlamak
        •   Ona göre Osmanlı’nın kurulup gelişmesinde;     konuya tek boyutlu bakmaktır.

             › Gaza ruhu ile Bizans üzerine seferler yapması   •   Uçlardaki sosyal değişime dikkat çeken Inalcık, XIII ve
                                                           XIV. yüzyılda meydana gelen köklü sosyal değişimin
             › Türklerin yapısında bulunan milli duygular
                                                           temel sebebi olarak Moğol yönetimine girmek isteyen
             › Başa geçen hükümdarların yetenekli olması   Türkmenlerin göçlerine ve bölgede buna bağlı olarak
             › Türkiye Selçuklu Devleti’nin zayıflamasıyla Anado-  oluşan nüfus baskısına bağlamıştır.
             lu’da otorite boşluğunun yaşanması          •   Bizans sınırında gaza ideolojisiyle donanmış olan bu
             › Gaziyan-ı Rum, Ahiyan-ı Rum, ve Abdalan-ı Rum   nüfus potansiyeli, iyi yönlendirilmiş ve yeni bir Türk
             gibi sosyal ve iktisadi grupların desteğini alması  Beyliği’nin doğmasını sağlamıştır.

                                            ÇÖZÜMLÜ SORULAR
                                            ÇÖZÜMLÜ SORULAR
        1.  Tarihçi Fuad Köprülü: “Osmanlı Beyliği diğer beylik-  2.  Osmanlı Beyliği diğer beyliklerle kıyaslandığında bey-
           lerle  kıyaslandığında  kurulduğu  bölge  askeri,  dini,   liğin kurulduğu bölgenin coğrafi konumunun birtakım
           ekonomik ve nüfus açısından Osmanlı’ya avantajlar   avantajları vardı.
           kazandırmıştır.” demiştir.                      Aşağıdakilerden hangisi coğrafi konumunun Os-
           Bu avantajlara;                                 manlı’ya getirdiği avantajlardan biri olduğu söy-

           I�  eski gücünden uzaklaşmış olan Bizans’a komşu   lenemez?
              olması,                                      A)  Askeri açıdan rahat yayılma alanı bulmuştur.
           II�  Boğazlara ve ticaret yollarına hakim olabilecek bir   B)  Dini açıdan; gaza yapmış ve Islam dünyasındaki
              yerde kurulmuş olması,                          saygınlığı artmıştır.
           III�  gaza ideolojisi nedeniyle, Anadolu'nun çeşitli sos-  C)  Ekonomik açıdan; Ipek Yolu ve Hristiyan ülkelerle
              yal gruplarının beyliğe katılması               yakınlık ticareti artmıştır.
           durumlarından hangileri kanıt olarak gösterilebi-  D)  Nüfus açısından; genişlemeye ve yeni göçlere im-
           lir?                                               kân sağlamıştır.
           A) Yalnız I        B) I ve II      C) I ve III  E)  Sosyal açıdan; toplumsal içerikli isyanların çıkma-
                                                              sını engellemiştir.
                    D) II ve III    E) I, II ve III



        Çözüm: Bizans sınırında kurulması, gaza amacıyla ha-  Çözüm: A,  B,  C  ve  D  seçeneklerinde  verilenler  coğrafi
        reket  etmesine  imkân  tanıyınca  bu  anlayışı  nedeniyle   konumun  Osmanlı'ya  getirdiği  avantajlardandır.  Ancak
        sürekli  Türkmen  nüfusuyla  beslenmiş  ayrıca  Boğazlara   coğrafi konumun sosyal içerikli isyan hareketleriyle ilgisi
        yakın olması ve ticaret yolları üzerinde kurulması Osman-  yoktur.
        lı'ya ekonomik avantajlar sağlamıştır.
   457   458   459   460   461   462   463   464   465   466   467