Page 457 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 457
ANADOL
ANADOLU'DA MOĞOL TEHLIKESIU'DA MOĞOL TEHLIKESI 1. ÜNİTE 457
Moğollar Anadolu’da
TÜRKIYE SELÇUKLU - MOĞOL MÜCADELESI Moğollar Anadolu’da
• Türkiye Selçuklularının Haçlı Seferleri’nden sonra Kösedağ Savaşı (1243)
karşılaştıkları ikinci büyük tehlike Moğol tehlikesidir. • Türkiye Selçuklu Devleti’ndeki karışıklıklardan fayda-
Cengiz Han’ın dünya hakimiyeti kurma düşüncesi
Anadolu’yu hedef hâline getirdi. lanan Moğollar Anadolu’ya girdi. II. Gıyaseddin Key-
• Türkiye Selçukluları, XIII. yüzyıl başlarında Bizans ve hüsrev Moğolları Sivas’ın doğusunda Zara - Suşehri
arasındaki Kösedağ mevkiinde karşıladı.
Haçlılarla mücadele ederken Moğol tehlikesi belirdi.
Sultan I. Alaeddin Keykubad, Moğolların büyük bir • Yapılan savaşı Moğollar kazandı. II. Gıyaseddin Key-
tehlike olduğunu gördü ve bazı önlemler aldı. Bu ön- hüsrev, Konya’ya çekilmek zorunda kaldı.
lemlerden bazıları şunlardır: • Moğollar önce Sivas’a girerek şehri üç gün boyunca
EDİTÖR YAYINLARI
yağmaladılar. Bütün savaş aletlerini, makineleri ve si-
› Konya, Kayseri ve Sivas gibi şehirlerin surlarını ve
lahları yaktırarak surların bir kısmını tahrip ettiler.
sınır kalelerini yeniden inşa etti.
• Moğollar Sivas’tan sonra Kayseri üzerine yürüdü.
› Türk boylarını sınırlara yerleştirdi.
• Şehrin bütün servet ve hazinelerini yağmaladılar.
› Abbasi halifesinin yardım çağrısına uyarak Bağ-
dat’a bin kişilik bir kuvvet gönderdi. • Kösedağ Savaşı’nın sonucunda;
› Eyyubilerle ittifak yaptı. › Türkiye Selçuklu Devleti, Moğolların egemenliğine
ve dağılma sürecine girdi.
› Moğollarla dostluğu güçlendirmek için elçiler gön-
derdi. › Türkiye Selçuklularının merkezi otoritesinin zayıfla-
masıyla Anadolu’da birçok Türkmen beyliği kuruldu.
› Doğu Anadolu’yu güçlü tutmak için Mengüceklere
› Böylece Anadolu’da “Ikinci Beylikler Dönemi” baş-
son verdi.
ladı.
› Harzemşahlara ittifak teklif etti.
› Moğol istilası yüzünden Anadolu’da can ve mal gü-
• Sultan I. Alaeddin Keykubad’ın Moğol tehlikesine kar- venliği kalmadı.
şı tedbirler aldığı dönemde Celaleddin Harzemşah,
Eyyubilerin elindeki Ahlat’ı kuşattı. Bu kuşatmayı Ana- › Ticaret yolları önemini kaybetti, tarımsal üretim
dolu için bir tehdit olarak algılayan I. Alaeddin Keyku- azaldı.
bad harekete geçti. › Moğolların önemli şehirleri tahrip etmeleri yüzün-
• Iki ordu Erzincan yakınlarında meydana gelen “Yassı- den bilimsel ve kültürel faaliyetler durdu.
çemen Savaşı’nda” karşı karşıya geldi (1230). Savaşı › Moğol tehlikesinden kurtulmak isteyen Türkmenler,
kayeden Harzemşahlar yıkılma sürecine girdi. Bu du- Moğol baskısından uzak olan Batı Anadolu bölge-
rum Türkiye Selçukluları ile Moğollar arasındaki tam- lerine göç ederek buraların Türkleşmesini sağladı.
pon bölgenin ortadan kalkmasına neden oldu. Böyle- Anadolu’da Moğol Dönemi
ce Anadolu Moğol saldırılarına açık hale geldi.
• Kösedağ Savaşı’ndan sonra, Türkiye Selçuklu Devle-
Babailer Ayaklanması (1240) ti’nde sık sık taht kavgaları yaşandı.
Babailer Ayaklanması (1240)
• Moğol istilasından kaçarak Anadolu’ya gelen Oğuzlar • Moğollar bu taht kavgalarına karışarak kendilerine ta-
toplumsal dengeyi bozdu. raftar olan yöneticileri destekledi.
• I. Alaeddin Keykubad’ın ölümünden sonra merkezi • Moğol baskınından bıkan Vezir Mûinüddin Pervane,
otoritenin bozulmasını fırsat bilen bazı Türkmenler ot- Memlük Sultanı Baybars’ı Anadolu’ya davet etti.
lak ve mera yetersizliğini bahane ederek Baba Ishak • Daha önce 1260’ta Ayn-ı Calut Savaşı’yla Moğolları
liderliğinde isyan ettiler. Isyan güçlükle bastırıldı ve yenmiş olan Baybars, bu daveti kabul etti. Anadolu’ya
Baba Ishak öldürüldü. gelen Baybars, Elbistan Savaşıyla Moğolları bir kez
• Devleti daha da güçsüz duruma düşüren Babailer daha yendi (1277).
Ayaklanması Moğolların Anadolu’yu istilasında önemli • Savaş sonrası istediği desteği alamayan Baybars
bir fırsat doğurdu. Anadolu’dan ayrıldı.
