Page 572 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

572
ÇALIŞAN NÜFUSUN EKONOMİK FAALİYET KOLLARINA GÖRE DAĞILIMI
• Çalışma çağında (15-65 yaş arası) olan nüfusa aktif nüfus denir.
• Çalışma çağında olup mal ve hizmetlerin üretimi için emek harcayan nüfusa iş gücü denir.

Aktif nüfus oranının azalmasında etkili olan bazı faktörler şunlardır:

› Öğrenci ve emekli nüfusun artması
› Emekli olanların bir bölümünün çalışma ihtiyacı duymaması
› Makinalı tarımın yaygınlaşması
• Çalışan nüfusun iş kollarına göre dağılışı ülkelerin gelişmişlik düzeyi hakkında bilgi verir.
• Gelişmiş ülkelerde aktif nüfusun önemli bir kısmı sanayi ve hizmet alanında çalışmaktadır.
EDİTÖR YAYINLARI
• Az gelişmiş ülkelerde nüfus en fazla tarım sektöründe çalışmaktadır.

NÜFUSUN EĞİTİM DURUMU
• Nüfusun eğitim durumuna bakılarak ülkelerin gelişmişlik düzeyi hakkında bilgi edinilebilir. Gelişmiş ülkelerde okur-
yazar oranı yüksektir.
• Türkiye'de 1 Kasım 1928 yılında çıkarılan Yeni Türk Harflerinin Kabulü Kanunu'yla Arap harfleri yerine Latin harfleri
kabul edilmiş ve okuma - yazma seferberliği başlamıştır. Okuryazar oranında büyük bir gelişme yaşanmıştır.
• Okuryazar olanların çoğunu ilköğretim ve ortaokul mezunları oluşturmaktadır. Türkiye'de örgün ve yaygın eğitime
de önem verilmektedir. Türkiye'de kadın okuryazar oranı erkek okuryazar oranına göre daha düşüktür.

NÜFUSUN KIR VE KENTE DAĞILIMI
• Nüfusun yarısından fazlası tarımdan kazanç sağlıyorsa kırsal; sanayi, ticaret vb. tarım dışı sektörlerde çalışıyorlar-

sa kentsel nüfus olarak değerlendirilir.
• Nüfusu 10.000'in altındaki yerler kırsal yerleşim, nüfusu 10.000'in üstündeki yerler ise kentsel yerleşim olarak ka-
bul edilmektedir. Türkiye'de kentsel nüfus oranı artarken, kırsal nüfus oranı azalmaktadır. Sanayinin fazla gelişmiş
olduğu Marmara, kentsel nüfus oranının en fazla olduğu yerdir.
• Karadeniz ve Doğu Anadolu'da kırsal nüfus oranı fazladır. Çünkü bu bölgelerde sanayi gelişmemiştir. İnsanlar daha
çok tarımla ilgilenmektedir.

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. Ülkemizde nüfusun dağılışını doğal ve beşerî faktörler 2. Nüfusun yapısal özelliklerinden biri de kırsal ve kent-
etkilemektedir. sel yerleşmelerdir.
Buna göre Türkiye’de nüfusun yoğun olduğu yer- Türkiye’de kırsal ve kentsel yerleşmenin en yük-
lerde aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu sek olduğu bölgeler sırasıyla aşağıdaki seçenek-
söylenemez? lerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Ulaşımın gelişmiş olması A) Karadeniz - Marmara
B) Ticaretin gelişmiş olması B) Güneydoğu Anadolu - Ege
C) Sanayinin gelişmiş olması C) Karadeniz - Ege

D) Bitki örtüsünün gür olması D) Doğu Anadolu - Akdeniz
E) İklim koşullarının elverişli olması E) Akdeniz - Marmara
Çözüm: Ulaşımın, ticaretin ve sanayinin gelişmiş olduğu
yerler ile iklim koşullarının elverişli olduğu yerler yoğun Çözüm: Kırsal yerleşmelerin en yoğun olduğu yer Kara-
nüfusludur. Bitki örtüsünün gür olduğu yerler ise yerleşme deniz Bölgesi'dir. Kentsel yerleşmenin en yoğun olduğu
alanını sınırlandırdığı için nüfusun yoğun olduğu yerler- yer ise Marmara Bölgesi'dir.
den biri değildir.