Page 427 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER SORU BANKASI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 427

YENİÇERİ OCAĞININ KURULMASI                                                3. ÜNİTE - 3. TEST  427

           Pencik Sistemi                                   • Önceleri Osmanlı Devleti'nin Avrupa'daki toprakla-
             • Balkanlardaki genişleme Osmanlı Devleti'nin daha   rında uygulandı. Zamanla ihtiyaçlar doğrultusun-
             fazla askere ihtiyaç duymasına neden oldu. Bunun   da Osmanlı sınırları içerisindeki bütün Hristiyan
             için I. Murat Dönemi’nde Kazasker Çandarlı Halil   halk bu uygulamaya tabi tutuldu. Bu sisteme göre
             Paşa'nın tavsiyesi üzerine savaş esirlerinin beşte   sekiz yaş altı yirmi yaş üstü devşirilmezdi.
             birinin devlete ayrılması usulüne dayalı “pencik     • Devşirme sırasında sancakbeyi, kadı ve papazlar
             sistemi” ile Kapıkulu Ocağı kurulmuştur.       devşirme memuruna yardım ederdi.
             • Kapıkulu askerleri, piyadeler ve süvariler şeklinde     • Çocukların en soyluları papazoğulları, iki veya
             iki kısma ayrıldı. Kapıkulu piyadeleri; Acemi Oca-  daha fazla çocuğu bulunan en sağlıklısı tercih edi-
             ğı, Yeniçeriler, Cebeciler ve Topçular gibi bölümler-  lir, tek erkek çocuğu olan ailelerin oğlu alınmazdı.
       EDİTÖR YAYINLARI
             den oluşurken Kapıkulu süvarileri ise silahtarlar,     • Devşirmeler acemi ocağında yedi sekiz yıl kadar
             sipahiler, sağ ve sol ulufeciler ile sağ ve sol garip-  eğitim gördükten sonra yeteneklerine göre yeni-
             ler gibi askeri sınıflardan oluştu.            çeri, cebeci, topçu, top arabacısı ve Kapıkulu sü-
                                                            varisi ocaklarına geçerlerdi. Bu geçişlere bedergâh
             • Pencik resmi altında toplanan esirlerden fiziksel   veya kapıya çıkma denirdi.
             durumlarına göre herhangi bir sakatlığı olmayan
             erkek çocuklar pencik oğlanı olarak Kapıkulu Oca-  Yeniçeriler
             ğına alınırdı.                                 • Kazasker Çandarlı Kara Halil, pencik sistemiyle
                                                            toplanan esirlerden yeni bir askeri teşkilat kurdu.
             • Yıldırım Bayezid Dönemi'nin sonlarına kadar belir-  Bu askeri teşkilatın Yeniçeri Ocağı askerlerine ise
             tilen şekilde devam eden bu usül Ankara Savaşı'n-  yeni asker demek olan yeniçeri adı verildi.
             dan sonra; fetihlerin durması, iç karışıklıkların baş
             göstermesi, pencik usulünün uygulanamaz hâle     • Kapıkulu ordusunun temeli olup tamamı devşir-
             gelmesi ve kapıkulu ocaklarında kadro eksikliğinin   melerden  oluşturulmuştur.  Savaşlarda  Osmanlı
             baş göstermesi nedeniyle asker ihtiyacı ortaya çık-  Devleti'ni üstün kılan Yeniçeri Ocağı Avrupa'nın ilk
                                                            daimi ordusu oldu.
             tı. Bu ihtiyaç devşirme sistemini doğurdu.
                                                            • I. Murat Dönemi’nde kurulan Yeniçeri Ocağı ile Os-
           Devşirme Sistemi                                 manlı’da profesyonel askerlik başlamış oldu.
             • Fetret Devri’nde savaş esirleri azalınca II. Murat     • Padişahın otoritesini güçlendirmek için oluşturulan
             Dönemi’nde devşirme sistemine geçilmiştir.     bu birlikler aynı zamanda padişahın muhafızları
             • Devşirme sistemine göre Balkanlardaki Hristiyan   olup evlenmeleri ve başka bir işle meşgul olmaları
             köylerde görünümü iyi, akıllı ve yetenekli çocuklar   yasaktır.
             ailelerinin onayıyla alınır ve Türk örf ve adetlerini   • Yeniçerilerin katıldığı ilk büyük savaş I. Kosova
             öğrenmeleri için Türk ailelerinin yanına verilirdi.   Savaşı'dır. Genelde ok, yay, kılıç, balta, gürz v.b.
             Ardından Acemioğlanlar Ocağı’na alınırdı.      silahlar kullandılar.
          1.   I. Murad zamanında Çandarlı Kara Halil’in tavsiye-  2.   Yeniçerilerin Osmanlı Devleti’ne en büyük katkısı
              si ile kurulan Yeniçeri Ocağına asker temini zaman   yönetimde, Türk ailelerinin nüfuzunun kırılıp merkezi
              içerisinde değişikliğe uğramıştır.              idarenin kurulmasına doğrudan katkı sağlamış ol-
                                                              malarıdır. Daha önceki Türk devletlerinde, bu çapta
              Bu değişikliğe;                                 merkezi bir askeri teşkilat kurulmadığı için aşiretler
              I�   Pencik Kanunu gereğince, savaş esirlerinin kısa   ve nüfuz sahibi olmuş komutanlar, taht kavgalarına
                 bir eğitimden sonra yeniçeri yapılması,      ve devletin bölünüp yok olmasına neden olmuşlardır.
              II�  esirlerin Türk çiftçi ailelerinin yanında bir süre   Buna göre Yeniçeri Ocağının;
                 çalıştıktan sonra ocağa alınması,            I�   merkezi otoritenin güçlenmesi,
              III�  devşirmelerin Türk hizmetinden sonra bir süre   II�  padişahın kendi otoritesini sağlaması,
                 Acemi Ocağında eğitilmelerinin ardından ocağa   III�  Osmanlı Devleti’nde bir denge unsuru olması
                 alınması
                                                              durumlarından hangilerine katkı sağladığı söyle-
              uygulamalarından hangileri örnek gösterilebilir?
                                                              nebilir?
              A) Yalnız I      B) I ve II       C) I ve III
                                                              A) Yalnız I       B) I ve II      C) I ve III
                      D) II ve III    E) I, II ve III
                                                                      D) II ve III    E) I, II ve III
   422   423   424   425   426   427   428   429   430   431   432