Page 125 - 10. SINIF FAVORİ TARİH DEFTERİM

7. ÜNİTE: KLASİK ÇAĞ’DA OSMANLI TOPLUM DÜZENİ ÖZETİN ÖZETİ

Q Çoğu kendi istekleriyle zaman içerisinde İslamiyet’i kabul Q Balkanlarda uygulanan iskan faaliyetleri sonucunda bu
etti. topraklara Türk İslam kimliği kazandırıldı.

Q Osmanlı yasalara uydukları, vergilerini ödedikleri, güvenlik Q Çeşitli tarikatlara bağlı dervişler, şeyhler, Balkanlara gele-
ve düzeni muhafaza ettikleri sürece kendi okul, hastane ve rek tekke, zaviye ve medrese kurdu.
mahkeme gibi kurumlarını yaşatma imkânı verdi.
Q Medreselerde, tekkelerde yetişenler; Balkan divan edebiya-
Q Fethedilen bölgelerde uygulanan imar ve iskân politikası tının ve Balkan Türk Tekke edebiyatının temellerini attılar.
fiziki dönüşümün yaşanmasında etkili oldu. Q Balkanlarda Türk İslam kültürünün yayılması toplum haya-

Q Cami, mescit, medrese, kervansaray, imaret, bedesten gibi tında önemli gelişmeleri de beraberinde getirdi.
yapılar inşa edilerek Türk şehir dokusu egemenlik kurulan Q Balkan halklarının başta giyim, yemek, eğlence gibi gelenek
bölgelerde etkin hâle getirildi. ve göreneklerinde önemli değişimler oldu.
Q Türkçe öğrenen gayrimüslimlerin devlet ile olan ilişkileri Q Örneğin; Selanik, Belgrad, Sofya gibi Balkan şehirlerinde
daha da kolaylaştı. birçok kadın çarşaf giyiyordu.

Şehir ve Mahallelerde Çok Kültürlü Sosyal Hayat

Q Osmanlı şehirleri merkezde kurulan camilerin etrafında 5 “Hırka-i Saadet merasimi” (Peygamber Efendimiz’e ve
gelişti. yakınlarına ait olan Mukaddes Emânetlerin ziyaret edil-
Q Caminin yakınına çarşı, bedesten, arasta denilen ticari mesi),
yapılar inşa etti. 5 Kandillerle ışık gösterileri yapılması ve mahyalar hazır-
Q Bu yapıların etrafında da mahalleler oluşturdu. lanması,
Q Halk; kahvehane, kıraathane, bozahane gibi mekânlarda 5 Panayırlar kurulması, Hacivat ve Karagöz oyunları gibi
veya düzenlenen panayır ve şenliklerde bir araya gelirdi. etkinlikler düzenlenirdi.
Q Bu mekân ve faaliyetler; Q Ramazan ayı toplumsal yardımlaşma ve dayanışmanın da
en güçlü olduğu zaman dilimi oldu.
5 toplumda sosyal bağların güçlenmesinde
Q Osmanlı Devleti’nde İstanbul, Bursa, Edirne ve Selanik kala-
5 geleneklerin sürdürülmesinde
balık bir nüfusa sahipti.
5 manevi duyguların yoğunlaşmasında etkili oldu.
Q Şehirlerde insanlar genel olarak ticaret, esnaflık ve zana-
Q Kahvehaneler zamanla çeşitli meslek ve rütbelerden kişile- atla uğraşırdı.
rin toplanıp tartıştıkları, kitap okudukları ve eğlendikleri Q Osmanlı’da erkek kıyafetleri genelde çakşır (şalvar), göm-
bir mekan haline geldi.
lek, entari, dolama, kaftan, kürk ve başlıktan oluşurdu.
Q Şehir eğlence kültüründe en görkemli şenlikler şehzadelerin Q Kadın kıyafetleri ise şalvar, bürüncük gömlek, entari,
sünnet törenleriydi.
dolama, hırka, kaftan, gömlek, kürk ve dışarıda giydikleri
Q Halk için rahatlama aracı olan şenliklerde yapılan harca- ferace, peçe ve yaşmak idi.
malar ticari hayatta kısa süreli de olsa ticareti candırırdı.
Q Müslümanlar genelde sarı, ulema mavi ayakkabı giyerken
Q Esnaf loncalarının mallarını sergileme imkanı bulması şen- askerlerin bazıları kırmızı renk çizme giyerlerdi.
likleri bir tür panayır ve fuar mekanlarına dönüştürürdü.
Q Osmanlı Devleti’nde mutfak, aile yaşamının ve kültürünün
Q Osmanlı toplumu için dini törenler insanların kaynaştığı en önemli kurumu niteliğinde idi.
etkinliklerdendi.
Q Şehirlerde bostan ve meyve bahçeleri iç içeydi.
Q Ramazan ayı içerisinde;
Q Ekmekler genelde evde ve şehir merkezlerindeki çeşitli
5 “Surre Alayı” (Hac münasebetiyle Hicaz bölgesinde gön- fırınlarda pişirilirdi. Turşu, erişte, kavurma, reçel gibi gıda
derilen hediyelerin bulunduğu alay), maddeleri de evde hazırlanırdı.

Markaj Yayınları / 10. Sınıf Tarih 125
MARKAJ YAYINLARI