Page 71 - 10. SINIF FAVORİ TARİH DEFTERİM

4. ÜNİTE: BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI MEDENİYETİ ÖZETİN ÖZETİ

OSMANLI’DA ZANAAT, SANAT VE KÜLTÜR FAALİYETLERİ

Osmanlı’da Şehir Planlaması

Q Osmanlı Devleti hakimiyet kurduğu yerleri Türk ve İslam Q Bedestenlerin etrafında ise hanlar bulunmaktaydı.
kültürü ile biçimlendirmiştir. Q Merkezde bulunan diğer bir unsur ise sağlık, eğitim ve kül-
Q Şehirler genelde ticari faaliyetlerin yoğunlaştığı güzergah- tür hizmetleri sunan külliyelerdi.
lar üzerinde kurulurdu.
Q Şehirlerde çarşı dışındaki yerleşim yerleri ise mahallelerden
Q Cami, bedesten ve imaret Klasik Dönem Osmanlı şehir pla- oluşurdu.
nına hakim unsurlardı.
Q Mahallelerin ötesinde ise endüstriyel faaliyetler ile zanaat-
Q Şehrin asıl merkezini bedestenler oluştururdu. kârlar yer alırdı.

Osmanlı Mimari Anlayışı

Q Osmanlı mimarisinin temel ögesi külliyelerdir. Q İlk kez merkezi kubbeli camilere yarım kubbeler eklenerek
Q Külliyelerin ana unsurunu ise camiler oluşturmuştur. yeni camiler yapıldı.
Q Osmanlı’ya ait ilk eserler genelde İznik, Bursa ve Edirne’de Q Bu camilerin yanına külliyeler oluşturuldu.
yapıldı. Q Osmanlı’da mimari alanda en önde gelen isim Mimar Sinan’dır.
Q İstanbul’un fethiyle birlikte Klasik Dönem’e geçildi.

Osmanlı El Sanatları

Ahşap İşlemeciliği Çini Sanatı

Q Kapı ve pencere kapaklarında, bilhassa minberlerde yaygın Q Kil topraktan yapılan levhaların genellikle çiçek resimleriyle
bir kullanım alanı buldu. bezenip fırında pişirilme sanatıdır.

Q Selçuklu Dönemi’nden gelen ağaç işçiliklerine yeni teknikler Q Çinilerde genelde Türk mavisi, domates kırmızısı, mor, sarı
eklendi. ve yeşil gibi renkler kullanılırdı.

Q Bu yenilik ahşap üzerine sedef, boğa ve fildişi gibi madde-
lerin kakılmasıdır. Hat Sanatı

Q Ahşap işçiliğiyle uğraşan sanatkârlara neccar denilmekte- Q Güzel yazma sanatıdır.
dir. Q Hat sanatı ile uğraşanlara hattat denilmektedir.

Q Asıl gelişmesini Osmanlı Dönemi’nde yaşadı.
Dokumacılık Q Amasyalı Şeyh Hamdullah, İslam dünyasındaki bütün hat-
tatların üstadı olmuştur.
Q Pamuk, ipek, yün vb. malzemenin elde edilmesinden kullanıma
hazır hâle gelene kadar geçirdiği sürecin tamamına verilen
addır. Taş Süsleme Sanatı

Q Büyük gelir ve kâr sağladığı için gelişmesini devlet kontrolü Q Taş işlemeciliği ile yapılan eserler arasında; cami, medrese,
altında sürdürmüştür. darüşşifa, bimarhane vb. yapılar yer alırdı.

Q Renk olarak genelde tatlı bir kırmızı, sıcak bir sarı, koyu Q İlk dönem örneği Bursa Yeşil Camii yüzey süslemesidir.
mavi ve çimen rengi yeşil kullanılmıştır. Q XV. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde hızla gelişme göstermiştir.

Markaj Yayınları / 10. Sınıf Tarih 71
MARKAJ YAYINLARI