Page 144 - 11-cografya-beceri-temelli-soru

● Küresel ısınmaya bağlı olarak oluşabilecek Bitki Türlerinin Tahribi ve Hayvanların Neslinin
başlıca sorunlar şunlardır: Tükenme Tehlikesiyle Karşı Karşıya Olması
‣ Dünyada buzul alanları eriyecek ve bugünkü ● Bitki türlerinin ve hayvan neslinin tükenmesinde
deniz seviyesi 60 cm kadar yükselecektir. etkili olan başlıca faktörler; tarımsal faaliyetler,
‣ Sıcaklığın artması büyük su kütlelerindeki şehirleşme ve artan enerji ihtiyacıdır.
buharlaşmayı arttıracak ve buna bağlı olarak ● Ekosistemde yer alan ve nesli tehlike altında
bu bölgelere yakın yerlerin yağış değerlerinde olan birçok tür; aşırı avlanma ve gereğinden
büyük artışlar görülecektir. fazla tüketim gibi nedenlerle ani bir şekilde yok
‣ Hava hareketlerinin hızlanmasına bağlı olarak olmaktadır.
şiddetli kasırgaların sayısı artacaktır. Orman
DATA YAYINLARI
yangınlarında artışlar olacaktır. Sıcaklık ve Atık
yağış değerlerindeki değişmeler ekosistemle- ● Bazı faaliyetler sonucu çevreye bırakılan zararlı
ri olumsuz etkileyecek, yeni koşullara uyum maddelere atık denilmektedir.
sağlamayan canlı türleri yok olacaktır.
● Atıklar; katı, sıvı ve gaz olmaz üzere üçe ayrıl-
Asit Yağışları maktadır.
● Çeşitli işlemlerde kullanılan fosil yakıtların yakıl-
ması havayı kirletmekte ve kükürtdioksit, azo- Katı Atıklar
toksit, hidrokarbon ve partikül madde yaymak- ● Günümüzde şehirleşmenin artmasıyla birlikte
tadır. özellikle büyük yerleşim birimlerinden insanların
karşılaştığı en büyük çevre sorunu çöplerdir.
● Havada belli süre asılı kalabilen bu maddeler,
hava akımları sırasında su buharı ve oksijenle ● Evsel katı atıkların bir bölümünü organik atıklar
tepkiye girerek sülfürik asit ve nitrik asite dönüş- oluştururken, kalan kısmını ise kâğıt, karton,
mektedir. tekstil, plastik, deri, metal, ağaç, cam ve kül gibi
katı atıklar oluşturmaktadır. Katı atıkların türü
● Asitli su buharı, bulutlara katılarak onların bir şehirlerin ekonomik düzeyine göre değişebilmek-
parçası haline gelir. Yağış için gerekli yoğunlaşma tedir.
sağlandığında yağmur olarak yeryüzüne inerler.
● Asit yağışlarına bağlı olarak çıkan başlıca Sıvı Atıklar
sorunlar şunlardır: ● Sıvı atıkların büyük bölümünü atık sular oluştur-
‣ Ormanlardaki ağaçların yapraklarındaki büyü- maktadır. Bu sular; evsel, endüstriyel, tarımsal
meyi engelleyerek kurumalarına yol açar. ve diğer kullanımlar sonucunda kirlenmiş sular,
‣ Toprağın yapısını bozarak besin zinciri yoluyla maden ocakları ve cevher hazırlama tesislerinden
bitki ve diğer canlıların zarar görmesine neden kaynaklanan sular ile şehir bölgelerinden gelen
olur. kanalizasyon sularıdır.
‣ Göl ekosistemini tehlikeye sokar. Gaz Atıklar
Ozon Seyrelmesi ● Gaz atıklar; sanayi tesislerinden, konutlardan,
● Atmosferin stratosfer tabakası içerisinde yeryü- taşıtlardan, yangınlardan, çöp depolama alanla-
züne yaklaşık 20 km ile 50 km arasındaki yük- rından kaynaklanmaktadır.
seklikte kalan bölümde ozon gazı bulunur. Bu
bölümde ozon gazının yoğun olarak bulunması DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI
nedeniyle ozon tabakası denir. Bu tabakanın en VE GERI DÖNÜŞÜM
önemli işlevi; güneşten gelen mor ötesi ışınların,
canlılar için zararlı olan büyük bir kısmını absorbe ● Atıkların birtakım işlemlerden geçirildikten sonra
ikinci ham madde özelliğini kazanmasına geri
ederek yeryüzüne ulaşmasını engellemesidir.
dönüşüm denir.
Çölleşme, Kuraklık ve Erozyon ● Geri dönüşümün üç basamağı vardır.
● Çölleşme, kuraklık ve erozyonun etkili olduğu ‣ Birincisi; atıkların kaynağından ayrılarak top-
alanlarda yaşanan başlıca olumsuzluklar şun- lanır.
lardır: ‣ İkincisi; ayrı toplanan değerlendirilebilir atık-
‣ Toprak erozyonu hızlanır. ların uygun araçlarla geri dönüşüm tesislerine
‣ Biyoçeşitlilik azalır. taşınır.
‣ Su kıtlığı yaşanır. ‣ Üçüncü olarak atıklar geri dönüşüm tesisle-
‣ Fakirlik ve açlığa bağlı göçlerde artış yaşanır. rinde işlenir.

142