Page 27 - 11-cografya-beceri-temelli-soru
P. 27

2.

                    ÜNİTE         BEŞERİ SİSTEMLER




                                                      KONULAR

                            • NÜFUS                             • TÜRKIYE’DE KIR YERLEŞMELERI
                            • ŞEHIRLERIN GELIŞIMI               • EKONOMIK FAALIYETLER VE
                            • ŞEHIRLERIN ETKI ALANLARI         DOĞAL KAYNAKLAR
                         DATA YAYINLARI
                            • TÜRKIYE’DE FONKSIYONLARINA        • TÜRKIYE’DE EKONOMI
                           GÖRE ŞEHIRLER



                                 NÜFUS                      1980 - 2005 Dönemi
                                                               ● Dünyada değişen siyasi, ekonomik ve sosyal şart-
                 NÜFUS POLITIKALARI
                                                              lara bağlı olarak bu dönemde nüfusun sayısından
                     ● Dünyada uygulanan üç çeşit nüfus politikası var-  çok niteliği önem kazanmıştır. Toplumun eğitim
                    dır. Bunlar;                              seviyesinin yükselmesi ve kadınların iş hayatında
                       ‣ Nüfus artış hızını azaltmaya yönelik uygula-  daha fazla yer alması gibi nedenlerle nüfus artış
                      nan nüfus politikası (Çin ve Hindistan gibi ül-  hızı azalmış ve 2000’li yılların başında nüfus artış
                      kelerde uygulanır.)                     hızı ‰15’in altına düşmüştür.
                       ‣ Nüfus artış hızını yükseltmek için uygulanan   2005’ten Sonrası
                      nüfus politikası (Avrupa ülkelerinde uygulanır.)
                       ‣ Nüfusun nitelik ve niceliğini iyileştirmek ama-    ● 2000’li yılların başından itibaren nüfus artış hızı
                      cıyla uygulanan nüfus politikası (Türkiye gibi   düşmüştür. Bu sebeple birtakım önlemler alın-
                      gelişmekte olan ülkeler uygular.)       mıştır.
                                                                 ‣ Doğum yapan annelere çocuk sayısına göre
                                                                 maddi destek verilmiştir.
                 TÜRKIYE’NIN NÜFUS POLITIKALARI                  ‣ Doğum izinleri arttırılarak bakıcı yardımı ya-
                                                                 pılmıştır.
                 1923 - 1965 Dönemi
                                                                 ‣ Çalışan anneler için çalışma süreleri kısaltıl-
                     ● Bu dönemlerde devlet yöneticileri nüfusun art-  mıştır.
                    ması yönünde politikalar izlemişlerdir.
                     ● Türkiye yaşanan savaşlar nedeniyle nüfus kayıp-  TÜRKIYE’NIN NÜFUS PROJEKSIYONLARI
                    ları yaşamıştır. Yaşanan nüfus kayıplarını en aza     ● Dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de planlı
                    indirmek için nüfus artışı teşvik edilmiştir. Nüfusu   bir kalkınma için nüfusun geleceğinin bilinmesi
                    arttırmak için tedbirler alınmıştır. Çocuk başına   gerekmektedir.
                    ailelere yardım yapılmıştır. Bulaşıcı hastalıklara
                    karşı tedbirler alınmıştır. Fazla çocuklu aileler-    ● Bu amaçla nüfusun artış hızı ve niteliklerindeki
                    den yol vergisi alınmamıştır. Altı ve daha fazla   değişimlere bakılarak gelecekteki durumu ortaya
                    çocuklu ailelerden de vergi alınmamıştır.  konulmaya çalışılmaktadır. Bu çalışmalar, nüfus
                                                              projeksiyonları olarak adlandırılmaktadır.
                 1965 - 1980 Dönemi                            ● Nüfus projeksiyonlarına göre 2012’de binde 12,7
                     ● 1960 yılında Devlet Planlama Teşkilatı’nın kurul-  olan yıllık nüfus artış hızı 2023’te binde 8,6’ya
                    masıyla nüfus politikasında da değişikliğe gidil-  düşecektir.
                    miştir.
                                                                  ŞEHIRLERIN GELIŞIMI VE
                     ● Hızlı nüfus artışının milli geliri düşürdüğü tes-
                    pit  edilmiştir.  Doğum  artış  hızının  azaltılması   FONKSIYONLARI
                    yönünde tedbirler alınmıştır. Nüfus bu yıllarda   ŞEHIRLERIN FONKSIYONLARI VE DEĞIŞIMI
                    istenilenin aksine azalmamış artmıştır. Bu yıl-
                    larda  tarımda  makineleşmeyle  insan  gücüne      ● Verimli tarım alanları ve ılıman iklim koşulların-
                    duyulan ihtiyaç azalmış ve teknolojinin gelişme-  dan dolayı ilk şehirsel yerleşmeler Orta Amerika,
                    siyle asker sayısında azalmalar olmuştur.  Çin, Hindistan ve Mezopotamya’da görülmüştür.



                                                         25
   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32