Page 28 - 11-cografya-beceri-temelli-soru

Fonksiyonel Özelliklerine Göre Şehirler Bölgesel Etkiye Sahip Şehirler
Turizm Şehirleri: Singapur, Roma, Miami ● Küresel etkiden ziyade bölgesel alana sahip
Kültürel Şehirler: Oxford, Salamanca şehirlerdir.
Askeri Şehirler: Brüksel TÜRKIYE’DE FONKSIYONLARINA
Dini Şehirler: Mekke, Medine, Kudüs GÖRE ŞEHIRLER
Sanayi Şehirleri: Tokyo, Manchester Türkiye’de Şehirlerin Fonksiyonları
Maden Şehirleri: Kerkük, Pittsburg
Idari şehir: Ankara
Ticaret Şehirleri: Tokyo, Londra
DATA YAYINLARI
Türk - İslam şehirleri Sanayi şehirleri: İstanbul, Ereğli, Zonguldak, İzmit,
Bursa, İskenderun, İzmir, Kırıkkale
Semerkant
● Özbekistan’da MÖ 14’te Persliler tarafından İpek Tarım şehirleri: Rize, Kırklareli, Akhisar, Burdur,
Yolu’nun önemli kavşağında kurulmuştur. İslam Niğde, Kars, Kadirli, Şanlıurfa
kültürüne ait birçok tarihi ve mimari eserler yer
alır. Timur, şehrin gelişmesinde büyük paya sahip- Kültür Şehirleri: İstanbul, Ankara, İzmir, Eskişehir
tir.
Ticaret şehirleri: İstanbul, İzmir, Mersin, Trabzon
Buhara
Turizm şehirleri: Antalya, İstanbul, Bodrum, Çeşme,
● Özbekistan’daki önemli şehirlerden biridir. Orta
Asya’da kurulmuş en eski ticaret ve kültür şehri- Alanya, Marmaris, Fethiye
dir. Mescid-i Cuma, Uluğ Bey Medresesi, Hazara Maden şehirleri: Zonguldak, Tavşanlı, Soma
Camii önemli tarihi eserleridir. Buhara toprak-
larından çıkarılan doğal gazın boru hattıyla Sakin Şehir
Urallara, Avrupa’nın bir bölümüne ve Orta Asya ● 1999 yılında İtalya’nın Greve in Chianti kentinde
ülkelerine taşınması şehrin ekonomik önemini kurulan Cittaslow sakin şehir anlamına gelmek-
arttırmaktadır.
tedir. Sakin şehir; bir yerin kendine özgün yapı-
Konya sının, mimarisinin, gelenek ve göreneklerinin,
● Birçok medeniyetin izlerini taşır. İpek Yolu’nun tarihi yapısının ve yerel yemeklerinin korunmasını
en önemli ticari ve konaklama merkeziydi. Konya öngörmektedir. Türkiye’de Akyaka (Muğla), Per-
çevresine yerleşmeler tarih öncesinden başlamış, şembe (Samsun), Şereflihisar (İzmir), Gökçeada
1071 yılında Malazgirt Meydan Savaşı ile Selçuk- (Çanakkale), Vize (Kırklareli), Yenipazar (Aydın),
luların eline geçmiş, Anadolu Selçuklu Devleti’ne Yalvaç (Isparta), Şavşa (Artvin) ve Gerze (Sinop)
uzun süre başkentlik yapmıştır. sakin şehire üyeliği bulunan belediyelerdir.
Kudüs
TÜRKIYE’DE KIR YERLEŞMELERI
● Hz. Muhammed’in (sav.) miraca yükseldiği Mes-
cid-i Aksa bozulmadan günümüze gelen ilk Türkiye’de Kırsal Yerleşme Tipleri
İslami eser buradadır. Hz. İshak, Hz. İbrahim, Hz. Sürekliliğine Göre: Sürekli - geçici yerleşme
Yakup ve Hz. Yusuf’un mezarı buradadır. Şanlı-
urfa, Medine, Yemen ve Saraybosna diğer önemli Ekonomik Işlevlerine Göre: Tarım, hayvancılık,
Türk-İslam şehirleridir. ormancılık, dokumacılık, balıkçılık, madencilik

ŞEHIRLERIN ETKI ALANLARI Yerleşme Planlarına Göre: Yol boyu, hat boyu, dai-
resel, küme, ışınsal yerleşme
● Şehirler; etki alanları bakımından küresel, bölge-
sel ve yerel etkiye sahiptir. Dokusuna Göre: Dağınık, toplu, gevşek yerleşme
Yerel Etkiye Sahip Şehirler Kurulduğu Yere Göre: Orman, ova, vadi, dağ eteği,
● Nüfus miktarının az olduğu, geniş alanları etkile- deniz kıyısı, akarsu boyu köyü
yebilecek işlevsel özelliklerin bulunmadığı şehir- Köy Altı Yerleşmeleri
lerdir.
Daimi Köy Altı Yerleşmeleri: Mahalle, divan, mezra,
Küresel Etkiye Sahip Şehirler çiftlik
● Genellikle gelişmiş ülkelerde yer alan; bilim, tek-
noloji ve sanatta uzmanlaşmış kurum ve kuruluş- Geçici Köy Altı Yerleşmeleri: Yayla, kom, oba, ağıl,-
ların yer aldığı şehirlerdir. dam, bağ evleri, dalyan yerleşmeler

26