Page 47 - 11-cografya-beceri-temelli-soru
P. 47

KONULAR

                                     • EKONOMIK FAALIYETLER VE DOĞAL KAYNAKLAR





                                EKONOMIK FAALIYETLER VE DOĞAL KAYNAKLAR

                 ÜRETIM, DAĞITIM VE TÜKETIMI ETKILEYEN      Bu topraklar tarımın yapılmasını sağlamıştır. Geliş-
                 ETMENLER                                   miş  ülkeler  modern  yöntemlerle  tarım  yaparken,
                         DATA YAYINLARI
                 Ekonomik Faaliyet Unsurları                gelişmemiş ülkeler geleneksel yöntemlerle tarım
                                                            yapmaktadır.
                 Üretim: Mal ve hizmetlerin kullanılabilir duruma
                 getirilmesi faaliyetidir.                  Su: Suyun ekonomik faaliyetlere katkısı çok fazladır.
                                                            Göller, akarsular, denizler ve okyanuslar önemli su
                 Tüketim: Mal ve hizmetlerin tüketilmesi ve kullanıl-  kaynaklarıdır. Bu kaynaklardan birçok alanda fayda
                 ması faaliyetidir.                         sağlanır. Ticaret bunlardan biridir. Önemli su yollarına
                                                            sahip olan ülkeler ekonomik açıdan diğer ülkelere
                 Dağıtım: Mal ve hizmetlerin tüketiciye ulaştırılması   karşı üstünlük sağlar. Türkiye’nin üç tarafının deniz-
                 faaliyetidir.                              lerle çevrili olması Türkiye’yi avantajlı bir konuma
                                                            getirmiştir.
                 Üretim, Dağıtım ve Tüketimi Etkileyen Doğal
                 Etmenler                                   Doğal afetler: Doğal ortam içerisinde can ve mal
                                                            kayıplarına neden olan doğa olaylarına doğal afet
                 Ham madde kaynaklarına yakınlık: Ham maddenin   denir. Doğal afetlerin bir kısmı aniden başlar ve kısa
                 bozulabilir olduğu yerlerde tesisler genellikle ham   sürer. Can ve mal kayıplarına, toprak ve tarımsal üre-
                 madde kaynağına yakındır ve kolay ulaşılabilecek   tim kayıplarına neden olur.
                 bir yerdedir. Örneğin; konserve tesisler çoğu zaman
                 meyve ve sebze yetiştirilen bölgelerde kurulur.  Yer altı kaynakları: Madenler insan hayatı için vaz-
                                                            geçilmez bir öneme sahiptir. Yer altı kaynakları sana-
                 Su  kaynaklarına  yakınlık:  Bazı  ham  maddelerin   yide ve enerji üretiminde kullanılır. Ülkelerin refah
                 işlenmesi sırasında büyük oranda suya ihtiyaç vardır.   düzeylerine ulaşmalarında maden kaynakları önemli
                 Bundan dolayı tesislerin yer seçiminde suyun buluna-  rol oynar. Ülkeler yer altı kaynaklarından büyük mik-
                 bilirliği göz önünde tutulmalıdır. Kâğıt ve demir-çelik   tarda gelir elde eder.
                 sanayisi ile termik ve nükleer santraller gibi tesis-
                 lerde de su büyük önem taşır.              Yer  şekilleri: Yer şekilleri ulaşımı etkilediği için
                                                            dolaylı olarak üretim, dağıtım ve tüketim faaliyet-
                 Iklim  koşulları: İklim, bazı sanayi kollarının yer   lerini  de  etkiler.  Ham  maddenin  gerek  işleneceği
                 seçiminde dolaylı etkiye sahiptir. Ham madde olarak   tesise götürülmesi gerekse mamul ürünün tüketiciye
                 tarımsal ürünlerin kullanıldığı tesisler, iklim koşulla-  sunulabilmesi ulaşımla bağlantılıdır. Kara yılları ve
                 rının bu maddeleri etkilemesi nedeniyle dolaylı yol-  demir yolları güzergâhları yer şekillerinden etkilenir.
                 dan etkilenir.                             Fakat dağıtımın sunulabilmesi pahalı olmasına rağ-
                                                            men fiziksel güçlükler aşılarak kara ve demir yolları
                 Coğrafi konum: Bir ülkenin veya şehrin uzak ve yakın   yapılmıştır.
                 çevresiyle her türlü ilişkisini sağlayan ve şehrin geliş-
                 mesini etkileyen coğrafi şartların bütününe denir.   Bitki örtüsü: Örneğin; bitki örtüsünün gür olduğu
                 Ülkelerin özel konumu uluslararası ticarette oldukça   ormanlık alanlarda orman ürünlerine dayalı fabrika-
                 önemlidir. Özel konum ekonomik faaliyet türlerinin   lar kurulabilir.
                 dağılışında belirli bir etkiye sahiptir.
                                                            Üretim, Dağıtım ve Tüketimi Etkileyen Beşerî
                 Toprak: Ülkelerin zenginlik kaynağıdır. Topraklar;   Etmenler
                 tarım, hayvancılık, ormancılık ve sanayi alanlarında   Üretim, dağıtım ve tüketim üzerinde etkili olan fak-
                 kullanılır. Geçmişte verimli topraklar için savaşlar   törlerden biri de beşeri faktörlerdir. Beşeri faktörler
                 yapılmıştır.                               doğal faktörler ile sıkı bir ilişki içindedir.




                                                         45
   42   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52