Page 113 - 11-kimya-beceri-temelli-soru

KONULAR
• KOLİGATİF ÖZELLİKLER

KOLİGATİF ÖZELLİKLER

Çözeltideki çözünen taneciklerinin niteliğine (cinsine, çözünme şekline) bağlı olmayıp, derişimine bağlı olan
özelliklere koligatif özellikler denir.

Koligatif özellikler;
Buhar basıncı alçalması, kaynama noktası yükselmesi, donma noktası alçalması ve osmotik basınç örnek
DATA YAYINLARI
olarak verilebilir.
ÇÖZELTİLERİN KOLİGATİF ÖZELLİKLERİ VE DERİŞİMLERİ
1) Buhar Basıncı Alçalması
Saf bir sıvıda uçucu olmayan bir katı (tuz, şeker) çözündüğünde oluşan çözeltinin buhar basıncı saf çözücünün
buhar basıncından düşük olur.

● Çözünen maddenin toplam tanecik derişimi arttıkça çözeltinin buhar basıncı düşer.
‣ Katı - sıvı çözeltilerde buhar basıncı;
P çözücü = X çözücü .P çözücü

‣ Sıvı - sıvı çözeltilerde; (A ve B sıvılarından oluşan çözeltinin)
P çözelti = X .P + X .P B
A
A
B
● Aynı ortamda kaynayan sıvıların buhar basınçları eşittir.
2) Kaynama Noktası Yükselmesi (Ebülyoskopi)
Saf bir sıvıda uçucu olmayan bir katı çözüldüğünde (şeker, tuz gibi) oluşan çözeltinin kaynama noktası saf
sıvınınkinden yüksek olur. Çözeltideki çözünen katı miktarı arttıkça çözeltinin kaynamaya başlama sıcaklığı
o kadar yüksek olur.
Oda koşullarında bulunan saf su ve doymamış tuzlu suyun ısınma grafikleri

Sıcaklık (°C)
Özellik 25 °C - X X - Y Y - Z
Y Z
100 + DT Tuzlu su Sıcaklık artar artar değişmez
k
X
Ortalama artar artar değişmez
Kinetik Enerji
100 saf su
Yoğunluk artar artar değişmez
X: çözeltinin kaynamaya Derişim artar artar değişmez
başladığı sıcaklık
25 Y: Çözeltinin doymaya Buhar basıncı artar değişmez değişmez
başlama sıcaklığı Çözelti
Zaman Kütlesi azalır azalır azalır

Kaynama noktasındaki yükselme (DT );
k
DT = K .m.T s
k
k
DT : Kaynama noktası yükselmesi
k
K : Kaynama noktası yükselme sabiti
k
m: Çözeltinin molalitesi
T : Tanecik sayısı (moleküler çözünen maddeler için (şeker, alkol) 1, iyonlaşarak çözünenler için iyon sayısı
s
alınır. NaCl için 2, Ca(NO ) için 3)
3 2

111