Page 98 - 11_cografya_ogretmenin
P. 98
96 KÜRESEL ORTAM: BÖLGELER VE ÜLKELER
ˇ İlk kültür merkezleri şunlardır:
Mezopotamya Medeniyeti
ĞRETMENİN
ˇ Medeniyetlerin beşiği kabul edilen bölgedir. Fırat ve Dicle nehirleri arasındaki bölgeyi kap-
sayan Mezopotamya verimli topraklar ve uygun iklim koşulları nedeniyle yoğun göç alan bir
bölgedir. Akadlar, Persler, Babilller ve Asurlular gibi medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır.
ˇ Tarım, bölgede kurulan medeniyetler için büyük önem arz etmektedir. Tarıma uygun olma-
yan arazilerin tarıma kazandırılması için sulama kanalları yapılmış, bataklıklar kurulmuştur.
Tarımla birlikte kurulan köyler zamanla büyüyerek şehirlere dönüşmüştür. Bu da ilk dev-
ĞRETİM YILI
letlerin kurulmasını sağlamıştır. YAYINEVİ
ˇ Mezopotamya’da kurulan ilk medeniyetlerden yeryüzüne çok az eserin gelmesinin nedeni
yapı malzemesi olarak kerpiç kullanmalarıdır. Mezopotamya uygarlıklarının insanlığa bırakmış
DERS NOTLARI - EDİTÖR
11. SINIF COĞRAFYA Ö
olduğu en önemli miras yazıdır. Yazı sayesinde bilgi ve kültürün küresel bazda aktarılması
kolaylaşmış, toplumlar arası etkileşimde de önemli aşamalar kaydedilmiştir.
ˇ Mısır, Afrika’nın kuzeydoğusunda, Nil Nehri çevresinde kurulan bir medeniyettir. Mısır, Nil
Nehri’nin hediyesi olarak kabul edilir. Mısır medeniyetinin etrafının çöllerle kaplı olması bu
medeniyetin diğer medeniyetlerle olan etkileşimini azalttığı için Mısır Medeniyeti kendine
2019-2020 EĞİTİM Ö
özgü bir medeniyet olmuştur.
ˇ Mısır halkının en önemli geçim kaynağı tarımdır. Mısırlılar Nil Nehri’nin taşma zamanını
hesaplayabilmek için güneş takvimini geliştirmişlerdir. Taşkın zamanınlarından sonra tarla
sınırlarının birbirine girmesi ise Mısırlıların matematik ve geometri alanlarında çalışma
yapmalarını sağlamıştır.
ˇ Kendilerine özgü hiyeroglif adı verilen resimli yazıyı kullanan Mısırlılar tıp ve eczacılıkta
da ileri gitmişlerdir.
Aztek Medeniyeti
ˇ Ana yurtları olan Kuzey Meksika’dan gelerek (15 ve 16. yüzyıllarda) Meksika’nın orta ve
güney kesimlerinde medeniyet kurmuşlardır.
ˇ Azteklerin güçlü bir medeniyet haline gelmelerinde sulama ve bataklıkları kurutarak tarım
alanında gelişme göstermelerinin etkisi vardır.
ˇ Kendilerine özgü alfabe, din ve takvim kullanan Aztekler, 16. yüzyılda İspanyollar tarafından
ortadan kaldırılmıştır.
Akdeniz Medeniyeti
ˇ Fenike, İyonya, Lidya, Yunan ve Roma gibi Akdeniz Havzası’nda kurulmuş olan medeniyet-
lerden oluşmaktadır.
ˇ Tarım alanlarının azlığından dolayı Akdeniz medeniyetlerinin çoğu deniz ticaretine yönelerek
koloniler kurmuşlardır.