Page 11 - 5. SINIF TÜRKÇE BECERİ TEMELLİ TESTLER - GİRİŞ YAYINLARI
P. 11
7. Bölüm
Parçada Anlam - 2 (Hikâye Unsurları - Anlatıcı - 5N 1K - Metin Karşılaştırma) BECERİ TEMELLİ TEST 1
1 TOPRAK OLUŞUMU
Kimyasal Ayrışma Toprak oluşumunda oldukça etkili olup kayaçları oluşturan minerallerin,
suyun etkisiyle çözünmesi şeklinde gerçekleşir. Kimyasal çözünmede
su ile birlikte sıcaklık da önemli bir etkendir. Yeterli miktarda suyun
bulunduğu alanlarda sıcaklık ne kadar fazla ise çözünme de o kadar
hızlıdır. Dolayısıyla sıcaklık ve nemin fazla olduğu Ekvatoral, Savan,
I. Akdeniz ve Okyanusal iklim bölgelerinde kimyasal çözünme şiddetlidir.
Biyolojik Ayrışma Canlıların çeşitli yollardan kayaçları parçalamasıyla meydana gelir.
GİRİŞ YAYINLARI
Örneğin bitki köklerinin gelişmesi ile kayaçlara ait yarık ve çatlaklar
genişler. Bu olay, kayaçların parçalanarak toprak için gerekli olan
materyale dönüşmesine yardımcı olur. Kayaçların biyolojik ayrışma-
sında bitki köklerinden çıkan asitlerin yanı sıra toprağın içinde yaşayan
II. karınca, solucan, fare, köstebek gibi canlıların da etkisi vardır.
Fiziksel Ayrışma Yer kabuğunu oluşturan kayaçların çeşitli nedenlerle daha küçük par-
çalara ayrılması ve ufalanmasıdır. Bu ayrışmanın temel nedeni, birbiri
ardınca devam eden günlük sıcaklık farklarıdır. Isınma ve soğuma
sonucunda taşları oluşturan mineraller gündüz genleşir, gece de
büzüşür. Kayaçlarda yıllarca devam eden bu faaliyet neticesinde
çatlaklar oluşur ve kayaçlar birbirinden ayrılarak ufalanır. Fiziksel
III. ayrışma; nem oranının az olduğu çöller, yüksek kesimler ve karasal
iklim bölgelerinde daha fazla görülür.
Bu metinlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Üç metinde de benzetmeye yer verilmiştir.
B) Birinci ve üçüncü metinlerde toprağın oluşum aşamaları örneklerle açıklanmıştır.
C) İlk metinde nesnel, iki ve üçüncü metinlerde öznel yargılar bulunmaktadır.
D) Üç metin de bilgilendirici metinden alınmıştır.
2
MARMARİS'TE İHTİYAÇ SAHİPLERİ İÇİN BİR KAMYON GİYİM EŞYASI TOPLANDI
Marmaris Belediyesi, sosyal sorumluluk projesi kapsamında 10 gün önce kent merkezi
ve kırsal mahallelere ikinci el giyim eşyalarının konulduğu geri dönüşüm kumbara-
ları yerleştirdi. Bu kumbaralardan bir kamyon eşya toplandı. 75 noktaya yerleştirilen
kumbaralar, bugün açıldı. Kumbaralardan Marmarisli vatandaşların bıraktığı ikinci el
kıyafetler, havlu, bornoz, ayakkabı ve terlikten oluşan malzemeler çıkarıldı. Eşyalar-
dan kullanılabilir olanların bir bölümü Marmaris’teki ihtiyaç sahiplerine, bir bölümü ise
Afrika’daki yardıma muhtaç insanlara verildi.
Yukarıdaki haber metninde 5N 1K sorularından hangisinin cevabı yoktur?
A) Ne? B) Ne zaman? C) Kime? D) Neden?
Giriş Yayınları / 5. Sınıf Türkçe 39