Page 130 - 6. Sınıf VIP Türkçe Konu Anlatımlı
P. 130

ŞIIR BILGISI VE SÖZ SANATLARI        12. BÖLÜM    128


          Kazanım:  Şiirin yapısal özelliklerini kavrar. Şiirin anlamsal yönünü fark eder. Söz
                 sanatlarının anlatıma etkisini kavrar.

                                  ŞIIR BILGISI
       ŞİİR
       Duygu ve düşüncelerin ahenkli bir şekilde anlatılmasına “şiir” denir. Şiirde hissettirilmek
       istenen temel duyguya da “ana duygu” veya “şiirin teması” denir. Şiiri oluşturan ögeleri
             EDİTÖR YAYINEVİ
       birlikte inceleyelim:
       Mısra (Dize): Şiiri oluşturan her bir satıra mısra veya dize denir.
       Dörtlük: Dörder mısradan oluşan şiir bütünlüklerine dörtlük denir.


       UYAK (KAFİYE)
       Şiirde dize sonlarında yazılışları aynı, anlamları ve görevleri farklı olan sözcüklerin ya da
       eklerin oluşturduğu ses benzerliklerine uyak (kafiye) denir.


              Örnek                             Örnek

        F    İyidir insanı ormanları gür   F   Her tarafta bir liman
           Temiz havası dağlarında kar      Yolcu imiş her insan
        Yukarıdaki örnekte “r” sesleri uyak oluş-  Yukarıdaki  dizelerde  “an”  sesleri  uyak
        turmuştur.                       oluşturmuştur.


              Örnek

        F    Yüce dağ başında nasıl olur yurt
           Ak sürüden kuzu alan olur kurt
        Yukarıdaki dizelerde “urt” sesleri uyaktır.



       REDİF
       Dize sonlarında yazılışları, anlamları ve görevleri aynı olan sözcük veya eklerin oluştur-
       dukları ses tekrarına redif denir.

              Örnek                             Örnek

        F    Sonbaharın zevki hoştur.    F    Denizlerimiz var, güneş içinde
           Düşünme âlemi boştur.            Ağaçlarımız var, yaprak içinde



       Yukarıdaki  dizelerde  “oş”  sesleri  uyak,   Yukarıdaki  dizelerde  uyak  yoktur  ancak
       “-tur” ekleri aynı görevli olduğundan redif-  “içinde” sözcükleri görev ve anlam bakı-
       tir.                             mından aynı olduğu için rediftir.
   125   126   127   128   129   130   131   132   133   134   135