Page 65 - 7'DEN LGS'YE FEN BİLİMLERİ HAZIRLIK İLK ADIM - EDİTÖR YAYINLARI
P. 65
8. SINIF SORULARIYLA TANIŞMA BIYOTEKNOLOJI
1 Günümüzde yapılan ıslah çalışmaları ile sıcağa ya 3 Biyoteknolojik yöntemlerle canlı üzerinde yapılan
da soğuğa dayanıklı, daha verimli canlıların üretil- bazı çalışmalar aşağıda verilmiştir.
mesi amaçlanmaktadır. Buna göre;
Bazı balık türleri 0°C ve altında yaşayabildiklerin- I. İnsülin hormonu bir tür bakteri tarafından üre-
den bu balıkların vücutlarında soğuğa karşı dirençli tilerek şeker hastalığının tedavisinde kullanıl-
olmalarını sağlayan proteinlerin olduğu saptanmış- ması
tır. Bu balıkların genleri ekonomik değeri yüksek
ancak soğuk ortamlarda yaşayamayan balıklara ve II. Yaşam için gerekli olan suyu mikroorganizma-
sıcak ortamda yaşayabilen domates, çilek gibi bit- lardan arıtmak
kilere aktarılmıştır. Sonuçta soğuğa karşı dayanıklı III. Bitkilerden elde edilen verimin arttırılması
EDİTÖR YAYINLARI
ekonomik değeri yüksek balıklar ve soğuğa karşı IV. Çevre şartlarına karşı dayanıklı ve dirençli bit-
daha dirençli bitkiler yetiştirilmeye başlanmıştır. kilerin elde edilmesi
Yukarıdaki verilen açıklamalara göre; yukarıda yapılan bu çalışmalar aşağıda belir-
tilen biyoteknolojinin uygulama alanları ara-
I. Genler üzerinde yapılan çalışmalar farklı tür-
deki canlılar üzerinde aynı sonuçları ortaya sında eşleştirildiğinde hangi alan boşta kalır?
çıkarabilir. A) Sağlık
II. Biyoteknolojik çalışmalar her zaman canlılar B) Çevresel
üzerinde olumlu sonuçlar doğurur. C) Enerji kaynakları
III. Bu uygulama sayesinde çilek domates gibi D) Tarımsal faaliyetler
bitkilerin farklı iklim koşullarında yetiştirilmesi
sağlanmıştır. Çözüm: Biyoteknolojinin uygulama alanları arasında; İn-
sülin hormonunun bakterilerce ürettirilmesi - sağlık bitki-
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
lerden elde edilen verimin arttırılması - tarımsal faaliyetler,
A) I ve II B) II ve III suyun mikroorganizmalardan temizlenmesi, çevre şartları-
na karşı dayanıklı ve dirençli bitkileri elde edilmesi çevresel
C) I ve III D) I, II ve III
ve tarımsal alanlarda yer alır. Bu durumda enerji kaynakla-
rı ile ilgili bir çalışma verilmemiştir.
Çözüm: Yapılan bu çalışmalarda soğukta yaşayan balık-
lardan alınan gen balık, çilek ve domateste aynı sonuçları
ortaya çıkarmıştır. (I doğru) Soruda verilen örnek biyotek-
nolojik çalışmaların her zaman canlılar üzerinde olumlu
sonuçlar doğuracağı anlamına gelmez. (II yanlış) Bu uy-
gulama sayesinde sıcak iklimlerde yaşayabilen canlıların
soğuk iklim koşullarında da yetiştirilmesi sağlanmıştır. (III
doğru)
2 “Hastalık etkeni olan bir mikrobun zayıflatılarak
veya öldürülerek vücuda verilmesine denir. Vücut 4 Biyoteknoloji ile ilgili;
bir süre sonra verilen mikroba karşı savunma
elemanı oluşturur. Böylece karşılaştığı hastalık ● Biyoteknoloji sayesinde tedavisi zor olan hasta-
etkileriyle savaşabilir. Bu yöntem birçok hastalığı lıklara ilaçlar üretilebilmektedir.
önlemek için uygulanmaktadır.” ● Biyoteknoloji hastalıkların tanı ve tedavisinde
yarar sağlar.
Yukarıdaki ifade hangi biyoteknolojik yöntem
ile ilgilidir? ● Genetik hastalıklar için gen tedavisi ve kök
hücre tedavileri kullanılmaktadır.
A) Klonlama B) Gen tedavisi
● Canlılarda mutasyona neden olabilmektedir.
C) DNA testi D) Aşılama ifadelerinden kaç tanesi yararlarındandır?
Çözüm: Hastalık etkeni olan bir mikrobun zayıflatılarak A) 4 B) 3 C) 2 D) 1
veya öldürülerek vücuda verilmesine ve vücudun bir süre
sonra verilen mikroba karşı savunma elemanı oluşturma- Çözüm: Biyoteknoloji ile ilgili verilen mutasyona neden
sına aşılama denir. olabilir ifadesi biyoteknolojinin yararı değil zararıdır.
6
655