Page 71 - 7'DEN LGS'YE FEN BİLİMLERİ HAZIRLIK İLK ADIM - EDİTÖR YAYINLARI
P. 71

8. SINIF SORULARIYLA TANIŞMA                                                     KATI BASINCI

            3                                              5   I.  Ördeklerin ayaklarının perdeli olması
                                                              II.  Çivilerin ucunun inceltilmesi
                                                              III. Kar ayakkabılarında geniş yüzeyli taban kulla-
                   P P 1 1       P P 2 2       P P 3 3          nılması
                                                              IV. Bıçağın sivri olan kısmıyla ekmeğin kesilmesi
               Yukarıdaki özdeş cisimler zemine yerleştirilmiştir.
                                                              Yukarıdakilerden hangilerinde amaç basıncın
               Buna göre cisimlerin yere yapmış oldukları     azaltılmasıdır?
               basınçları karşılaştıracak olursak aşağıdaki-
               lerden hangisi doğru olur?                     A) I ve III         B) II ve IV
       EDİTÖR YAYINLARI
               A)  P  < P  < P 1                              C) I, III ve IV     D) I, II ve III
                   3
                       2
               B)  P  < P  < P
                   1   2   3                              Çözüm: Katı cisimlerde basınç yüzey alanı ile ters orantı-
               C)  P  < P  < P 2                          lıdır. Ördeklerin ayaklarının perdeli olması, kar ayakkabıla-
                   1
                       3
               D)  P < P  < P                             rında geniş yüzeyli taban kullanılması yüzey alanını artırıp
                           1
                       3
                   2
                                                          basıncın azaltılması söz konusudur.
           Çözüm: Katı  basıncı  cismin  ağırlığıyla  doğru  orantılıdır.
           Yüzey alanları aynı olan cisimlerin ağırlığı arttırılırsa yere
           yapılan basınç artar. Ağırlıklar arasında 1 < 2 < 3 ilişkisi   6  Aşağıdaki kum havuzunda geometrik şekli belli
           vardır. Bu durumda cisimlerin yere uygulamış oldukları ba-  olmayan bir cisim durmaktadır.
           sınçlar arasında P  < P  < P  ilişkisi bulunur.
                                3
                            2
                         1
                                                                                 ?
            4              300 N     500 N
                                                              Bu cisim kum havuzunda ok yönünde hareket etti-
                                                              rilip kenar yüzeyleri  üzerine geldiğinde oluşan
                                                              basınç değişimi grafikteki gibidir.

                                                                   Basınç
                            Ali       Ayşe

               Ali ve Ayşe’nin ayakkabı zeminleri ve ayak numa-
               raları aynıdır. Ali 300 N, Ayşe 500 N ağırlığındadır.
               Buna  göre  kumlu  zeminde  yürüdüklerinde            1   2  3   4  5   6  Zaman
               batma miktarları ile ilgili hangi yorum doğru
               olur?                                          Buna göre kum havuzunda hareket ettirilen bu
                                                              geometrik cisim aşağıdakilerden hangisi olabi-
               A)  Ali’nin  kumda  batma  miktarı  daha  fazladır.   lir?
                  Çünkü zemine yaptığı basınç daha fazladır.
                                                              A)                  B)
               B)  Ayşe’nin kumda batma miktarı daha fazladır.
                  Çünkü zemine yaptığı basınç daha fazladır.
               C)  Her ikisi de kum zeminde yürüdüğü zaman      Eşkenar altıgen         Kare
                  yere temas ettikleri yüzey alanları eşit olduğu
                  için kumda batma miktarları eşittir.        C)                  D)
               D)  Ağırlığı daha az olan Ali’nin kumda batma mik-
                  tarı daha fazladır.
                                                                Çeşitkenar üçgen      Dikdörtgen
           Çözüm: Her ikisi de kum zeminde yürüdüğü zaman yere
           temas ettikleri yüzey alanları eşit olduğu için ağırlıklarına   Çözüm: Cisim aynı olduğuna göre ağırlığı değişken değil-
           göre kumda batma miktarları kıyaslanacaktır. Ağırlığı daha   dir. Değişken olan şey yüzey alanıdır. Grafiğe bakıldığında
           fazla olan Ayşe’nin batma miktarı daha fazla olacaktır. Bu   üç farklı basınç değeri elde edildiğine göre üç farklı yüzeyi
           durum basıncının daha fazla olduğunu gösterir.  olan bir cisimdir.
                                                       71 71
   66   67   68   69   70   71   72   73   74   75   76