Page 100 - 7'DEN LGS'YE TÜRKÇE HAZIRLIK İLK ADIM - EDİTÖR YAYINLARI

8. SINIF KONULARINA GİRİŞ YAZIM KURALLARI

BİRLEŞİK KELİMELERİN YAZILIŞI Örnek: Birbiri, kaynana, nasıl vb.
Ayrı Yazılan Birleşik Kelimeler y Bazı Arapça kökenli kelimeler yardımcı fi-

y Etmek, edilmek, eylemek, olmak, olunmak illerle birleşirken herhangi bir ses olayına
yardımcı fiilleriyle kurulan birleşik fiiller, uğradıklarında bitişik yazılır.
ilk kelimesinde herhangi bir ses düşmesi Örnek: Emretmek, kaybolmak, affetmek vb.
veya türemesine uğramazsa ayrı yazılır. y Kelimelerden her ikisi veya ikincisi birleş-

Örnek: Alt etmek, arz etmek, kul olmak, me sonrasında anlam değişmesine uğra-
EDİTÖR YAYINLARI
yok olmak vb. dığında bu tür birleşik kelimeler bitişik
y Birleşme sırasında kelimelerinden hiçbiri yazılır.
veya ikinci kelimesi anlam değişikliğine Örnek: Aslanağzı, kababurun, itdirseği, kar-
KAZANIM / KONU ÖZETİ Örnek: Ada balığı, ayrık otu, kuru fasulye, di- y Kurum, kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön
gaburnu...
uğramayan birleşik kelimeler ayrı yazılır.
KISALTMALARIN YAZIMI
kili taş, hava yolu, güç birliği, gök bilimi, göz
yuvarı, çiğ köfte, gök taşı, bağ bozumu vb.
adları kısaltılırken her kelimenin ilk har-
y “-r/-ar, -maz/-mez ve -an/-en” ekleriyle ku-
fi büyük yazılır ve harfler arasına nokta
rulan sıfat tamlaması yapısındaki birleşik
konmaz. (TBMM, TDK, KB, G)
kelimeler ayrı yazılır. Not: Gelenekleşmiş olan T.C. (Türkiye

Örnek: Bakar kör, yazar kasa, görünmez Cumhuriyeti) ve T. (Türkçe) kısaltmaları
kaza vb. dışında büyük harfle yazılan kısaltma-

y Yer adlarında kullanılan “batı, doğu, gü- larda araya ve sona nokta konmaz.
ney, kuzey, güneybatı, güneydoğu, kuzey- y Büyük harflerle yapılan kısaltmalara ek
batı, kuzeydoğu, aşağı, yukarı, orta, iç, getirilirken kısaltmanın son harfi dikkate
yakın, uzak” kelimeleri ayrı yazılır. alınır. (THY’de, TTK’nin)

Örnek: Batı Trakya , Güneydoğu Anadolu vb. y Küçük harflerle yapılan kısaltmalara ek
Bitişik Yazılan Birleşik Kelimeler getirilirken kelimenin okunuşu esas alınır.
(cm’nin, kg’a)
y Ses düşmesine uğrayan birleşik kelimeler
bitişik yazılır.

1 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bitişik yazıl- 2 Aşağıdakilerin hangisinde bir yazım yanlışı
ması gereken bir sözcük ayrı yazıldığı için vardır?
yazım yanlışı yapılmıştır? A) TBMM’nin kuruluşuyla ilgili konferans verildi.
A) Hazır olduğunda söyle koşarak geleyim. B) DSİ’ye yönelik suçlamalar merak konusu oldu.
B) Bugün odamda kara dul örümceği gördüm. C) ÖSYM’nin bu yılki sınava yönelik tutumu
C) Boğazı ağrıyınca ökse otu kaynatıp balla içti. merak ediliyor.
D) Pazardan; yer elması, portakal, lavanta çiçeği D) THY’nın bu yılki uçak seferleri salı başlayacak.
aldım.
Çözüm: Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen
Çözüm: “Kelimelerden her ikisi veya ikincisi, birleşme ekler, kısaltmanın son harfine göre getirilir. Buna göre D
sırasında anlam değişmesine uğradığında bu birleşik seçeneğinde yazım yanlışı yapılmıştır. “THY’nın” ifade-
kelimeler bitişik yazılır.” kuralından dolayı B seçeneğin- sinde ek, kısaltmanın açılımına (Türk Hava Yollarının)
deki “kara dul” sözcüğünün yanlış yazıldığını söyleyebi- göre getirilmiştir. Bu hatalı bir yazımdır, kısaltmanın son
liriz. İfade “karadul” şeklinde bitişik yazılmalıdır. harfine göre ifade, “THY’nin” şeklinde yazılmalıdır.

10
1000